Ulica 3 Maja

Ulica 3 Maja w Katowicach − jedna z najważniejszych i najbardziej reprezentacyjnych ulic w katowickim Śródmieściu. Według Cushman & Wakefield jest również piątą najdroższą ulicą w Polsce (dane z 2010 i 2011).

Rozpoczyna swój bieg przy katowickim Rynku. Biegnie następnie obok kina Światowid, ulicy Wawelskiej, estakady do katowickiego dworca, ulicy Stawowej (dawniej Teichstraße), krzyżuje się z ulicą Juliusza Słowackiego, na ich rogu mieści się budynek VIII LO im. M. Skłodowskiej-Curie. Kończy swój bieg przy placu Wolności. Większość ulicy jest wyłączona z ruchu samochodowego (od Rynku do ul. Juliusza Słowackiego). Ma tu swoją siedzibę oddział Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów, Gmina Wyznaniowa Żydowska i Galeria Ateneum.

Ulica 3 Maja w Katowicach − jedna z najważniejszych i najbardziej reprezentacyjnych ulic w katowickim Śródmieściu. Według Cushman & Wakefield jest również piątą najdroższą ulicą w Polsce (dane z 2010 i 2011).

Rozpoczyna swój bieg przy katowickim Rynku. Biegnie następnie obok kina Światowid, ulicy Wawelskiej, estakady do katowickiego dworca, ulicy Stawowej (dawniej Teichstraße), krzyżuje się z ulicą Juliusza Słowackiego, na ich rogu mieści się budynek VIII LO im. M. Skłodowskiej-Curie. Kończy swój bieg przy placu Wolności. Większość ulicy jest wyłączona z ruchu samochodowego (od Rynku do ul. Juliusza Słowackiego). Ma tu swoją siedzibę oddział Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów, Gmina Wyznaniowa Żydowska i Galeria Ateneum.

Historia

Ulica została wytyczona w 1856 jako łącznik pomiędzy placem Wolności a Rynkiem i otrzymała nazwę Industriestraße. Polscy mieszkańcy miasta nazywali ją ulicą Pańską ze względu na umiejscowienie przy niej eleganckich sklepów i mieszkań lub ulicą Główną. 24 października 1867 Rada Miejska na wniosek magistratu podjęła decyzję o przemianowaniu jej na Grundmannstraße. Było to zjawiskiem wyjątkowym, gdyż Friedrich Grundmann zmarł dwadzieścia lat później − 30 lipca 1887. Świadczyło to o jego zasługach dla miasta.

W 1871 miasto zakupiło dom nr 9 przy Grundmannstraße na cel tymczasowej siedziby magistratu i radnych miejskich. Koszt zakupu wyniósł 21 500 talarów. Wcześniej radni wynajmowali pomieszczenia w domu Immerwartha (również przy tej ulicy). W 1908 na ulicy poprowadzono drugi tor tramwajowy. Od 1907 pod numerem 11 funkcjonowało kino Grand-Kinematograf. W dwudziestoleciu międzywojennym pod numerem 9 funkcjonowała centrala Banku Śląskiego − Banque de Silésie SA i spółka akcyjna "Śląskie Zakłady Elektryczne" (do 1939). W latach 1861/62 na rogu ulic Industriestraße i Schillerstraße (ul. J. Słowackiego) wybudowano pierwszą katowicką synagogę według projektu Ignatza Grünfelda.

Do 1939 pod numerem 3 zlokalizowany był największy damski i dziecięcy dom konfekcyjny w mieście − Baender. Swoją siedzibę w nim posiadała firma Ocularium (oferująca artykuły fotograficzne i optyczne) oraz sklep Pedicura (oferujący obuwie oraz usługi związane z pielęgnacją nóg). Pod numerem 2 istniał skład win i wódek B. Hartmanna i firmy Klonowski i Ska oraz biuro wynajmu filmu "Espefilm", a do 1910 − fabryka likierów Ewalda Puschkewitza. Pod numerem 6 w 1862 założono Dom Obuwia, prowadzony przez F. Kochmana, a pod numerem 5 swoją hurtownię towarów kolonialnych posiadał L. Broński. W budynku nr 31 istniał do 1939 Katowicki Dom Licytacyjny B. Cubera, a pod nr 32 − sklep Moritza Nebla. Do 1939 przy ulicy istniały konsulaty; francuski i włoski pod numerem 23, a brytyjski pod numerem 33.

Ulica 3 Maja została wspomniana w książce Kazimierza Gołby "Wieża spadochronowa", opowiadającej o bohaterskiej obronie Katowic w czasie kampanii wrześniowej przez harcerzy. Opis ulicy w dniu 31 sierpnia 1939:

Opis ulicy pojawia się także w kilku miejscach w powieści Wilhelma Szewczyka "Ptaki ptakom", której akcja dzieje się w pierwszych dniach września 1939:

Ulica 3 Maja jest wspomniana w powieści Aleksandra Baumgardtena "Spotkanie z jutrem", opowiadającej o przybyłych w 1945 do Katowic lwowiakach-repatriantach. Opis ulicy w lecie 1945:

W 1948 wybudowano Dom Towarowy "Pedant" (ul. 3 Maja 11), który był pierwszym domem towarowym w PRL. Od 1948 działała także Hurtownia Włókiennicza i Galanteryjna spółki A. Glaser, W. Kaczmarek (ul. 3 Maja 30). W marcu 2010 pod numer 16 przeniesiono siedzibę katowickiej synagogi z ul. Młyńskiej 13. Nabożeństwa w synagodze im. Chaskela Bessera odbywają się regularnie we wszystkie szabaty oraz święta.

W 2010 zamknięto plac W. Szewczyka − rozpoczęto przebudowę dworca kolejowego i budowę centrum handlowego Galeria Katowicka, której ściana północna wypełni w tym miejscu południową pierzeję ulicy. Kamień węgielny pod nowy dworzec i centrum handlowe położono 31 maja 2011.

Opis

Przy ulicy 3 Maja znajdują się następujące historyczne obiekty:

• Zabytkowy budynek narożny (ul. 3 Maja 40, ul. J. Słowackiego 22); wpisany do rejestru zabytków (nr rej.: 1303/83 z 7 lipca 1983), wybudowany w 1904 w stylu historycznym według projektu Paula Frantziocha. W latach międzywojennych w kamienicy istniała Centralna Drogeria Alojzego Szmyta. Obiekt znajduje się w miejscu dawnej żydowskiej bożnicy (pierwszej katowickiej synagogi).
• Kamienica "Pod Butem" (ul. 3 Maja 6 i 8); wpisana do rejestru zabytków (nr rej.: A/1390/89 z 23 października 1989), wzniesiona w latach 1903−1907 według projektu sygnowanego przez Hugo Grünfelda, wybudowana w stylu neogotyckim z elementami secesji. Jako pierwsza powstała kamienica pod numerem 6, wzniesiona w 1903. W 1907 dom rozbudowano do rozmiarów dziesiejszych. Kamienice zlokalizowano na planie przypominającym prostokąt (posiadają one boczną oficynę). Niesymetryczną elewację frontową przebudowano w parterze i licowano czerwoną cegłą z tynkowanym detalem architektonicznym. Powyżej istnieją okna zamknięte łukiem odcinkowym, a na osi centralnej − wsparty na kosolach trójboczny wykusz z loggią balkonową. Dekoracje loggi i płycin podokiennych przedstawiają dęby. Kamienica posiada cztery kondygnacje, podpiwniczenie oraz poddasze. W partii centralnej elewacji umieszczono tarczę herbową z wyobrażeniem buta. Część zachodnia na pierwszej i drugiej kondygnacji jest dwuosiowa z dużymi oknami wystawowymi. Okna wyższych kondygnacji zamknięto łukiem odcinkowym. Na pierwszej osi zaznaczono wykusz dwuosiowy na planie wyciętego koła. Przylegają do niego balkony z metalowymi balustradami. Pod oknami istnieją także płyciny z dekoracją geometryczną. Zachowała się oryginalna stolarka okienna i drzwiowa, w sieni − posadzka z płytek ceramicznych, ściany obłożono okładziną ceramiczną z motywami stylizowanych liści. Dwubiegowe schody posiadają balustradą tralkową.
• Kamienica mieszkalno-handlowa (ul. 3 Maja 7); wybudowana w 1909 w stylu modernizmu, przebudowana w latach trzydziestych XX wieku w stylu funkcjonalizmu. Od 1909 pod numerem 7 funcjonowało kino "Colosseum". Budynek przy ul. 3 Maja 7 stanowił także siedzibę firmy Włókno H. Pinkensfelda (sprzedaż towarów tekstylnych), sklepu R. Gajewskiego (sprzedaż importowanych papierosów), filii fabryki sukna Ja-Ra z Bielska (sprzedaż materiałów jednolitych i wojskowych).
• Dom handlowy braci Barasch (ul. 3 Maja 9); wzniesiony na początku XX wieku w stylu modernizmu/neoklasycyzmu, następnie przebudowany. Dom handlowy był własnością braci Arthura i Georga Barasch, którzy byli właścicielami całej sieci sklepów i domów handlowych w Niemczech, m.in. w Bytomiu, Gliwicach, Katowicach, Królewcu, Magdeburgu, Nysie i we Wrocławiu. Siedziba firmy braci Barasch mieściła się we Wrocławiu. W dwudziestoleciu międzywojennym była to siedziba Banku Śląskiego - Banque de Silésie SA.
• Kamienica mieszkalno-handlowa (ul. 3 Maja 10); wybudowana w 1899 według projektu A. Zimmermanna wstylu eklektycznym z elementami modernizmu, na miejscu trójkondygnacyjnego, neorenesansowego domu. Wzniesiono ją na planie litery "L", z oficyną boczną. Posiada pięć kondygnacji, podpiwniczenie, poddasze, dach dwuspadowy, bryłę rozbita dwoma wykuszami na pierwszej i ostatniej osi. Pierwszą kondygnację w dużym stopniu przebudowano. Na pozostałych kondygnacjach istnieje fasada sześcioosiowa, ukształtowana symetrycznie. Druga kondygnacja jest tynkowana, boniowana, prostokątne i łukowe okna umieszczono na osiach pod wykuszami. Wszystkie ujęto w tynkowane opaski zdobione diamentowymi boniami. W pozostałej części zachowała się fasada licowana białą glazurowaną cegłą, detal architektoniczny i wykusze − tynkowane. Prostokątne okna na kodnygnacjach trzeciej i czwartej ujęto w tynkowane opaski i zwieńczono dekoracją sztukatorską. Czwartą kondygnację zamyka gzyms wypełniony dekoracjami sztukatorskimi. Okna ostatniej kondygnacji są łukowe, z klińcem. Zachowały się także dwubiegowe schody z drewnianą, tralkową balustradą, a na podestach − posadzka lastrykowa. Do 1939 w budynku funkcjonowała firma Textil, oferująca firany oraz dywany podłogowe, i sklep spółki Pagel, wyrabiającej porcelanowe serwisy.
• Zabytkowa kamienica (ul. 3 Maja 12); wzniesiona w 1901 w miejscu wcześniejszego neorenesansowego domu, zaprojektowana przez A. Zimmermanna w stylu eklektycznym z elementami manieryzmu. Wybodowano ją na planie w kształcie litery "L" z oficyną tylną, podpiwniczeniem i poddaszem. Kamienicę nakryto dachem dwuspadowym o stromej połaci frontowej. Pięciokondygnacyjna bryła budynku jest dwuskrzydłowa, rozbita trójkondygnacyjnym wykuszem i zwieńczona schodkowym szczytem. Fasadę ukształtowano niesymetrycznie, przebudowano w strefie pierwszej i drugiej kondygnacji. Okna ujęto w profilowane opaski, na trzeciej kondygnacji − łukowe, na czwartej i piątej − prostokątne zwieńczone wyprofilowanymi w tynku łukami kotarowymi. Na wyższych kondygnacjach istnieje elewacja pięcioosiowa o zdwojonej pierwszej osi z wykuszem na osi centralnej, licowana czerwoną cegłą. Do wykusza od lewej strony przelegają balkony z kamiennymi balustradami. Dekoracje sztukatorskie o motywach roślinnych umieszczono w naczółkach i na szczycie budynku. We wnętrzu znajdują się schody dwubiegowe z metalową ozdobną balustradą. W pierwszej połowie XX wieku w kamienicy znajdowała się siedziba redakcji gazety Kattowitzer Zeitung i jej drukarnia oraz księgarnia − Kattowitzer Buchoruckerei. Ich właścicielem był Gottfried Siwinna.
• Kamienica mieszkalno-handlowa (ul. 3 Maja 14). Pod nr 14 na początku XX wieku istniał sklep wędliniarski Alfreda Nebla.
• Zabytkowa kamienica (ul. 3 Maja 15); wybudowana w 1898 według projektu powstałego w firmie budowlanej Ignatza Grünfelda w stylu historyzmu z dominującymi elementami neobaroku. Pierwotnie kamienicę zdobiła loggia balkonowa usytuowana na osi budynku. Kamienicę zbudowano na planie liery "L". Bryła budynku jest dwuskrzydłowa, z nieznacznym, centralnym, dwuosiowym ryzalitem zwieńczonym szczytem. Okna na drugiej i trzeciej kondygnacji są prostokątne, w uszatych obramieniach. Pod oknami osi skrajnych drugiej kondygnacji istnieją płyciny wypełnione pseudobalustradami tralkowymi. Okna te zamykają łukowe naczółki wypełnione dekoracjami sztukatorskimi. Na ostatniej kondygnacji okna łukowe ujęto w profilowane opaski z kluczem pośrodku. Elewację wieńczy kostkowy gzyms. W sieni zachowały się dwubiegowe drewniane schody z metalową balustradą. Na początku XX wieku w kamienicy swoją siedzibę posiadało towarzystwo Block-Burn S.A., oferujące maszyny do pisania "Remington", oraz sklep Perfumerie Parisienne i oddział "Kuriera Warszawskiego".
• Kamienica mieszkalno-handlowa (ul. 3 Maja 16). Obecnie jest to żydowski dom modlitwy − synagoga im. Chaskela Bessera oraz siedziba Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Katowicach i oddziału Towarzystwa Społeczno-Kulturalne Żydów w Polsce.
• Zabytkowa kamienica (ul. 3 Maja 17); wpisana do rejestru zabytków (nr rej.: A/1440/91 z 31 października 1991), wzniesiona w 1904, w stylu secesji. Kamienicę wybudowano na planie litery "U". Posiada oficyny boczną i tylną. Budynek jest czterokondygnacyjny, podpiwniczony, nakryty dachem dwuspadowym z lukarnami, trójskrzydłową bryłą z dwoma nieznacznymi, zamykającymi ją ryzalitami (zwieńczone secesyjnymi szczytami). Fasadę na wyższych kondygnacjach ukształtowano niesymetrycznie (licowana białą cegłą glazurowaną). Parter elewacji frontowej przebudowano. Otwory okienne posiadają prostokątny wykrój, ujęte w tynkowane opaski. Pod oknami trzeciej i szóstej osi trzeciej kondygnacji oraz ósmej osi ostatniej kondygnacji istnieją balkony wsparte na konsolach z dekoracyjnymi, secesyjnymi, kutymi balustradami. Okna trzeciej kondygnacji zwieńczone są mniejszymi, secesyjnymi naczółkami. Na pierwszej osi ostatniej kondygnacji zlokalizowano balkon na planie wycinka koła z pełną, tralkową balustradą. Szczyty zdobi bogata secesyjna dekoracja (liście kasztanów, rzeźby głów ludzkich). Schody dwubiegowe posiadają metalową balustradę. Od 1896 do 1939 w kamienicy swoją siedzibę posiadała firma Kahle i Cless, sprzedająca aparaty elektryczne i instalacje. W dwudziestoleciu międzywojennym funkcjonował tu oddział towarzystwa ubezpieczeniowego Orzeł, Sp. Akc. w Warszawie.
• Kamienica mieszkalno-handlowa (ul. 3 Maja 18); wybudowana w 1872 w stylu eklektycznym, zaprojektowana przez budowniczego Schwarzera jako dom własny. Wszystkie okna parteru i podkreślonych osi centralnych miały mieć kształt łukowy, nadający budynkowi cechy stylu "okrągłych łuków". Ostatecznie zmieniono jednak wystrój okien i dekoracje ryzalitu centralnego (zmienił się styl budynku). Trójkondygnacyjną kamienicę wybudowano na planie zbliżonym do litery "U" z podpiwniczoną zwartą bryła, nakryta dachem jednospadowym. Na osiach skrajnych budynek posiada nieznaczne ryzality. Elewację przebudowano w partii parteru, w czwartej osi elewacji północnej zlokalizowano drzwi wejściowe do kamienicy. Elewacja północna − posiada osiem osi, jest symetryczna; elewacja wschodnia − czteroosiowa, o symetrycznych głównych podziałach, lecz parze okien odpowiada ślepa ściana. Na wyższych kondygnacjach fasadę otynkowano. Ryzality są flankowane boniowanymi lizenami. Prostokątne okna ujęto w uszate obramienia. Nad oknami pierwszej kondygnacji w ryzalitach umieszczono dekoracje sztukatorskie przedstawiające gryfy, okna trzeciej kondygnacji zwieńczono łukowymi naczółkami. Kondygnacje oddzielo gzymsem. W części centralnej elewacji na pierwszej kondygnacji osie wydzielono pilastrami jońskimi; na drugiej okna ujęto w uszate obramienia. W części centralnej okna ujęto w uszate opaski. Niesymetryczna czteroosiowa elewacja wschodnia posiada ryzalit, przylegający do narożnika, pozbawiony okien, ryzalit skrajny został ukształtowany identycznie jak ryzality skrajne elewacji północnej. Kamienicę wieńczy gzyms wsparty na konsolach. Zachowały się we wnętrzu kręte schody na półeliptycznym rzucie, z tralkową balustradą. W latach międzywojennych w budynku mieścił się skład mydła Czwiklicera.
• Kamienica mieszkalno-handlowa (ul. 3 Maja 19). W latach trzydziestych XX wieku przy ul. 3 Maja 19 działała drukarnia Abrahama Grünbauma − drukowano tu książki modlitewne i druki akcydensowe.
• Kamienica mieszczańska (ul. 3 Maja 20); wybudowana w 1873 przez J. Brinsa w stylu neorenesansowymrówne kondygnacje. Bryłę zwieńczoo gzymsem koronkowym, a piętra oddzielono ozdobnymi gzymsami. W latach międzywojennych w budynku działalność prowadził Kasprowski − naprawiał maszyny biurowe.
• Kamienica mieszkalno-handlowa (ul. 3 Maja 21).
• Kamienica mieszkalno-handlowa (ul. 3 Maja 22).
• Kamienica mieszkalno-handlowa (ul. 3 Maja 23). W dwudziestoleciu międzywojennym pod numerem 23 funkcjonował oddział towarzystwa ubezpieczeniowego Generali Assicurazioni Trieste. Swoją siedzibę miały tu także konsulaty francuski i włoski.
• Kamienica mieszkalno-handlowa (ul. 3 Maja 24).
• Narożna kamienica mieszkalna (ul. 3 Maja 25, ul. J. Słowackiego 20). W dwudziestoleciu międzywojennym pod nr 25 działalność prowadziło kino "Union".
• Kamienica mieszkalno-handlowa (ul. 3 Maja 26).
• Narożna kamienica mieszkalna (ul. 3 Maja 27, ul. J. Słowackiego 33).
• Kamienica mieszkalno-handlowa (ul. 3 Maja 29).
• Narożna kamienica mieszkalna (ul. 3 Maja 33, róg z pl. Wolności). W dwudziestoleciu międzywojennym pod numerem 33 działała Apteka Świętej Elżbiety. Do 1939 pod numerem 33 funkcjonował wicekonsulat brytyjski.
• Kamienica mieszkalna (ul. 3 Maja 34); wzniesiona w końcu XIX wieku w stylu późnego modernizmu, następnie przebudowana. W kamienicy pod numerem 34 w dwudziestoleciu międzywojennym znajdowały się największe w ówczesnej Polsce składy rowerów, maszyn do pisania i szycia, oraz oddział Polskiej Agencji Telegraficznej "Pat" pod kierownictwem Adama Mikulskiego i drukarnia Centrali Papieru i Druków "PaP" (założona 10 lutego 1923).
• Kamienica mieszkalno-handlowa (ul. 3 Maja 36); wzniesiona w latach dziewięćdziesiątych XIX wieku w stylu eklektycznym. Budynek wzniesiono na planie zbliżonym do litery "U". Posiada cztery kondygnacje, podpiwniczenie, poddasze, dach dwuspadowy z trzema szczytami (facjatkami). Bryła jest zwarta, z nieznacznymi opinającymi ja ryzalitami oraz wykuszem na osi centralnej. Elewację frontową mocno przebudowano w strefie parteru, na osi budynku istnieje brama przejazdowa ujęta w profilowaną opaskę z kluczem, zwieńczoną gzymsem. Na wyższych kondygnacjach jednoosiowa symetryczna fasada była licowana czerwoną cegłą, z lynkowranym architektonicznym detalem i wykuszem. Wykusz ujęto w boniowane pilastry i półkolumny. W tynkowane i boniowane lizeny ujęto dwuosiowe ryzality. Okna ryzalitów nakryto wspólnymi naczółkami (na drugiej kondygnacji − naczółki łukowe wypełnione dekoracjami roślinnymi, wsparte na pólkolumnach; na trzeciej − trójkątne z wyobrażeniem głowy ludzkiej, wsparte na pilastrach). Prostokątne okna pozostałych osi (z wyjątkiem wykuszu) drugiej i trzeciej kondygnacji ujęto w tynkowane opaski. Na drugiej kondygnacji wieńczą je wypełnione dekoracjami sztukatorskimi gzymsy i łukowe naczółki utworzone z ozdobnych, dekoracyjnych cegieł; na trzeciej − pozbawione dekoracji naczółki. Okna ostatniej kondygnacji zamyka łuk pełny, opinają je profilowane opaski. Oryginalna stolarka okienna zachowała się w około 90%. Bramę przejazdową sklepiono krzyżowo, ściany przedzielono pilastrami. We wnętrzu umiejscowiono dwie klatki schodowe z dwubiegowymi schodami, posiadającymi tralkową balustradę. Na podestach istnieją oryginalne posadzki kamienne. Przed 1914 w kamienicy istniało biuro pośrednictwa sprzedaży nieruchomości Siegmunda Kornbluma. W dwudziestoleciu międzywojennym swoją siedzibę miał tu oddział towarzystwa ubezpieczeniowego "Vesta".
• Kamienica mieszkalno-handlowa (ul. 3 Maja 38).
• Neobarokowy dom z 1901 (pl. Wilhelma Szewczyka 1, róg z ul. 3 Maja); wzniesiona w latach 1891−1900 w stylu neobarokowym według projektu wykonanego przez pracownię Ignatza Grünfelda; wpisana do rejestru zabytków 11 grudnia 2000 (nr rej.: A/40/00), granice ochrony obejmują wymieniony budynek.
• Zabytkowa neobarokowa kamienica Oswalda Findeisena (ul. 3 Maja 13, róg z ul. Stawową 10); wybudowany w końcu XIX wieku w stylu neobarokowym. Pierwotnie fasada została ukształtowana w stylu "okrągłych łuków" i boniowana. Kamienicę przebudowano prawdopodobnie w latach dziewięćdziesiątych XIX wieku. Nadaną wówczas szatę neorenesansową nosi do dzisiaj. Wniesiono ją na planie w kształcie odwróconej litery "L". Trójkondygnacyjna dwuskrzydłowa bryła budynku posiada podpiwniczenie, poddasze, dwuspadowy dach, niewielki szczyt w elewacji południowej. Elewacje silnie przebudowano w strefie parteru (południowa − jedenastoosiowa, zachodnia − czteroosiowa). Wszystkie okna są prostokątne, ujęte w profilowane opaski. Na drugiej kondygnacji okna zwieńczono trójkątnymi naczółkami, wspartymi na płycinach z kartuszami. Pod oknami płyciny wypełniono diamentowymi boniami. Na trzeciej kondygnacji okna zamknięto gzymsami wspartymi na konsolach. Kondygnacje oddzielono gzymsem. Kamienica zwieńczona została gzymsem koronującym, wspartym na konsolach. We wnętrzu zachowały się schody dwubiegowe z balustradą tralkową oraz oryginalna stolarka drzwiowa. Od 1872 swoją siedzibę miała tu firma Louis Bock i Sohn, która oferowała głównie towary delikatesowe oraz skład jubilerski S. Schweida. W dwudziestoleciu międzywojennym funkcjonował tu oddział Poznańsko-Warszawskiego Towarzystwa Ubezpieczeń.
• Zabytkowa kamienica (ul. Stawowa 13, róg z ul. 3 Maja 15); wpisana do rejestru zabytków (nr rej.: A/1306/83 z 7 lipca 1983). Budynek wzniesiono na planie zbliżonym do prostokąta z zaokrąglonym narożnikiem oraz boczną oficyną. Posiada cztery kondygnacje, podpiwniczenie i poddasze oraz dwuskrzydłową bryłę, urozmaiconą niewielkimi wykuszami na osiach przylegających do narożnika i na osi skrajnej. Parter i druga kondygnacja zostały przebudowane i pozbawione pierwotnego wystroju. Okna zamknięte są łukiem obniżonym, w tynkowanych opaskach. Okna trzeciej kondygnacji zwieńczono gzymsami wspartymi na konsolkach, pomiędzy którymi umieszczono rzeźby główek aniołów. Na czwartej kondygnacji opaski okienne przerwano sztukatorskimi kartuszami. Okna czwartej, szóstej i narożnej osi są flankowane hełmami. Wszystkie wykusze zamknięto balkonami z kutymi, ozdobnymi balustradami. Elewację wieńczą neobarokowy fryz sztukatorski oraz gzyms oparty na konsolach.
• Gmach szkoły (ul. 3 Maja 42, róg z ul. J. Słowackiego 35), obecnie VIII Liceum Ogólnokształcące im. Marii Skłodowskiej-Curie, wzniesiony w latach siedemdziesiątych XIX wieku w stylu modernizmu/neorenesansu, przebudowany w 1910.

Przy ulicy 3 Maja swoją siedzibę mają: firmy handlowo-usługowe, banki i kancelarie adwokackie, biura podróży, Teatr "Ateneum", antykwariaty, domy maklerskie, Katolickie Stowarzyszenie "Civitas Christiana" − Oddział Wojewódzki, restauracje, niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej, kantory, "Księgarnia św. Jacka" Sp. z o.o., Śląska Okręgowa Izba Architektów, Kino Światowid, VIII Liceum Ogólnokształcące im. Marii Skłodowskiej-Curie, biura poselskie Platformy Obywatelskiej, Wojewódzkie Biuro Poselsko-Senatorskie KP PiS, Wojewódzki Związek Ogrodniczy.

Ulicą 3 Maja kursują tramwaje KZK GOP oraz linie autobusowe (przy ulicy 3 Maja znajdują się dwa przystanki tramwajowe: Katowice Plac Wolności i Katowice Dworzec PKP).