Ratusz Starego Miasta

0

Ratusz Starego Miasta w Warszawie – nieistniejący budynek ratusza Starej Warszawy, funkcjonujący w okresie od XV do początku XIX wieku, który znajdował się pośrodku rynku Starego Miasta.

Władzę nad miastem sprawował przez długi czas po lokacji zasadźca miasta, którym był pełnomocnik księcia – wójt z kilkoma ławnikami. Wyłonienie się samorządu miejskiego wymusiło budowę ratusza. Pierwsze wzmianki o ratuszu pochodzą z 1429 roku i w formie gotyckiej przetrwał do roku 1580. Pierwotnie jego rozmiary wynosiły 15 na 13 metrów.

W roku 1580 Antonim de Ralia przebudował ratusz na modłę niderlandzką z 4 cylindrycznymi skarpami w narożach i wieżą ratuszową. W 1701 roku powstaje wokół ratusza murowany, parterowy budynek projektu Tylmana z Gameren o rozmiarach 55 na 34 m, mieszczący kramy, których od strony ratusza było 36, a od zewnątrz 39, ozdobiony 4 portalami i attyką tralkową osłaniającą dach. Budynek ten nie przylegał bezpośrednio do ratusza i powstały w ten sposób wąskie uliczki, natomiast zacieśnieniu uległ sam Rynek Staromiejski – pomiędzy kramami a kamienicami zwęził się on do ulic o szerokości 18-19 metrów. Pożar w 1749 zniszczył jego piętro i wieżę, co spowodowało odbudowę w stylu barokowym.

W 1781 miała miejsce kolejna przebudowa najprawdopodobniej według projektu Dominika Merliniego w stylu klasycystycznym, dzięki czemu dłuższe elewacje otrzymały ryzality o jedno piętro wyższe od reszty budynku, zwieńczone tympanonami. Projekt Merliniego z 1776 roku przewidywał umieszczenie w ratuszu teatru, ostatecznie wzniesionego na placu Krasińskich. W ratuszu przebywali tacy działacze Oświecenia jak Hugo Kołłątaj czy Jan Dekert, prezydent Starej Warszawy. Stąd w 1789 wyruszyła "czarna procesja", a w nocy z 17 na 18 kwietnia 1794 Stanisław Mokronowski wybrany został tutaj komendantem miasta. 28 czerwca 1794 przy ratuszu na szubienicach zawiśli targowiczanie w czasie publicznej egzekucji.

Rozebrany został w roku 1817 i jego funkcję przejął Pałac Jabłonowskich. Był on już zbyt mały na potrzeby miasta, które w wyniku likwidacji warszawskich jurydyk znacznie zwiększyło liczbę swoich mieszkańców.

Po wyburzeniu ratusza Rynek Starego Miasta powoli tracił na znaczeniu i z czasem stał się placem targowym uboższej dzielnicy. W 1855, kiedy w Warszawie zainstalowano wodociągi miejskie, pośrodku rynku ulokowano wodotrysk z pomnikiem Syrenki dłuta Konstantego Hegla.

Po II wojnie światowej nie zrekonstruowano ratusza w czasie odbudowy Starówki, a i rzeźba Syrenki na długie lata zniknęła z rynku.

Ratusz Starego Miasta - to miejsce nie posiada jeszcze przewodnika. Jeśli znasz to miejsce, to tutaj możesz napisać przewodnik.