Kościół Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny
Czytaj dalej
Warszawski kościół Nawiedzenia NMP – znajduje się na Nowym Mieście przy ulicy Przyrynek 2. Kościół według podania zbudowany został na miejscu pogańskiej świątyni w 1411 r., w stylu gotyckim i jest tym samym jedną z najstarszych świątyń Warszawy. W 1581 dobudowano późnogotycką dzwonnicę. W latach 1821-29 kościół był restaurowany przez Józefa Boretti znanego włoskiego budowniczego Warszawy. Został w 1939 uszkodzony, a w 1944 spalony przez Niemców. Odbudowano go 1947-1966. Kościół stoi na skarpie wiślanej i jest dobrze widoczny ze strony Pragi. Historia kościołaKościół Nawiedzenia NMP (według podania znajdujący na miejscu pogańskiej świątyni) został ufundowany rok przed bitwą pod Grunwaldem przez księcia Janusza Starszego i jego żonę Annę Mazowiecką, a w 1411 poświęcony przez biskupa Wojciecha Jastrzębca. Wkrótce kościół został świątynią rybaków i rzemieślników oraz zasłynął z tego, że kazania były tu prowadzone również po niemiecku. W procesjach Bożego Ciała uczestniczył król. W II poł. XV w. jednonawowa świątynia została rozbudowana i przekształcona na trójnawową bazylikę, głównie za sprawą Bolesława IV księcia warszawskiego i zakroczymskiego. W 1518 r. dobudowano wieżę-dzwonnicę. Król Zygmunt August 14 stycznia 1562 w Łomży, nadał kapitule kościoła św. Jana prawo zarządzania kościołem Nawiedzenia NMP, łącznie z przeznaczaniem dochodów na swoje potrzeby i wyznaczaniem wikariuszy. Taki stan trwał przez prawie 40 lat i dopiero biskup Jędrzej Opaliński, 30 kwietnia 1608 r postanowił, że kościół będzie miał swojego stałego proboszcza (praepositusa). Józef Łukaszewicz taką zamieszcza wzmiankę o kościele (fragmenty, pisownia oryginalna): W roku 1641 wizytował go Jan Branecki, arichidyakon pszczewski, scholastyk warszawski, dnia 12. Marca i dni następnych, i tak go opisuje: „Kościół Panny Maryi w Nowem mieście warszawskiem jest murowany wraz z wieżą swoją, w której się dzwony znajdują. Prawo kollacyi tego kościoła służy Prześwietnej kapitule warszawskiej, od której rządca (rector, proboszcz, pleban) jego teraźniejszy ma wyznaczony sobie pewny dochód coroczni. Zresztą w kościele tym odbywa się wszystko w myśl wizyty Wężyka odbytej dnia 15. Kwietnia 1626 roku”. Podług wizyty Braneckiego kościół zawierał w sobie 11 ołtarzy, prócz wielkiego ołtarza, posiadał piękne organy, a organistą przy nim był ksiądz Mikołaj Beda. Na wieży prócz dzwonów był zegar, który naprawiał jakiś Kowalewski, zegarmistrz warszawski. Nabożeństwo w nim odprawiało, prócz proboszcza, sześciu mansyonarzy, ustanowionych tu w roku 1523 przez Stanisława de Strzelcze, kanonika wrocławskiego, płockiego i poznańskiego. Kościół był świeżo restaurowany przez ówczesnego proboszcza, ksiedza Mateusza Jagodowicza, O.P.D, który nadto jeszcze kościół upiększył i dał w nim posadzkę kamienną. Kaplica w tym kościele była w roku 1641 tylko jedna pod tytułem ś. Benona. W niej odprawiało się nabożeństwo w języku niemieckim, dla Niemców katolików osiadłych w Warszawie. W tej samej kaplicy Węgrzy bawiący w Warszawie odprawiali nabożeństwo w swoim języku.… W dziewięciu domach kościelnych, zapewne drewnianych, mieścili się proboszcz, mansyonarze, organista i inni słudzy kościelni. Prócz tego posiadał kościół obszerne place, na których samowolnie pobudowało się wielu mieszkańców Warszawy, z którymi wspomniany wyżej X. Jagodowicz proboszcz Panny Maryi rozpoczął proces w roku 1640 o odmawiany przez tych mieszkańców czyńsz kościołowi i nieuznawanie nad sobą zwierzchności proboszcza kościoła Panny Maryi. … Podczas wojny ze Szwedami (1605-1635, 1655-1660) kościół został złupiony i zniszczony. Nigdy już nie odzyskał swojej dawnej świetności. W XIX w. przeprowadzono gruntowny remont i zniszczono jego architektoniczny "wdzięk", dobudowano przedsionek, przerobiono wieżę środkową, wykonano nowy dach ale także w 1829 r rozebrano i zmodernizowano stare organy. W latach 1906-1915 budowla została regotycyzowana pod kierunkiem Józefa P. Dziekońskiego i Stefana Szyllera. II wojna światowa bardzo jej zaszkodziła. Była wielokrotnie grabiona, a podczas powstania warszawskiego spalona. Po wyzwoleniu, w latach 1947-1952 kościół odbudowano tak, aby przywrócić mu pierwotny wygląd. Było to możliwe dzięki wielu wcześniejszym panoramom miasta, na których był widoczny. Podczas stanu wojennego działało tu Duszpasterstwo Środowisk Twórczych, a najwybitniejsi literaci i aktorzy przygotowywali programy o charakterze patriotycznym, które ściągały tłumy. Architektura kościołaKościół Nawiedzenia NMP jest przysadzisty, ma schodkowy szczyt, wysmukłe blendy (ozdobne wgłębienia w murze), ostrołukowy portal i niskie, szerokie nawy podparte skarpami. Do tylnej ściany tej gotyckiej budowli dobudowano w XVII i XVIII w. dwie białe, barokowe, kwadratowe kaplice przykryte zielonymi hełmami. Z tyłu są też małe latarenki. W ciemnym wnętrzu zobaczyć można neogotycki ołtarz z obrazem, na którym widnieje scena Nawiedzenia, czyli spotkania Matki Boskiej ze św. Elżbietą. Zobacz metalową rzeźbę Jezusa przy zamykającej prawą nawę kaplicy Miłosierdzia Bożego. Teren kościoła jest otoczony kamiennym murkiem. Skwer (dawny cmentarz) obsadzono wysokimi kasztanowcami. Znajdziemy tu drewniany krzyż z napisem "Ratuj duszę swoją" oraz figurkę Matki Boskiej z 1870 r. ("Ja, Matka Pięknej miłości, Bogobojności, Uznania i Nadziei Świętej"). Wieża-dzwonnicaDo nawy południowej w 1518 r. dobudowano wieżę – dzwonnicę również zwieńczoną szczytem schodkowym, który bywa porównywany do kiści winogron. Dzwonnicę wspierają wysokie uskokowe skarpy, ściany ozdabiają ceglane, geometryczne fryzy, płyciny i wąskie otwory. Ta charakterystyczna wieża stała się nieodłącznym elementem warszawskiego krajobrazu i została uwieńczona w wielu panoramach stolicy, dzięki czemu po wojnie można ją było dokładnie odtworzyć. Pomnik Waleriana ŁukasińskiegoNa terenie kościoła stoi też niewielki pomnik przedstawiający Waleriana Łukasińskiego. Był on oficerem wojsk Księstwa Warszawskiego, później służył jako major w wojsku Królestwa Polskiego. W 1819 utworzył w Polsce Wolnomularstwo Narodowe, a po jego likwidacji założył w 1821 Towarzystwo Patriotyczne. W 1822 aresztowano go i skazano na 9 lat ciężkiego więzienia w twierdzy w Zamościu. Po zorganizowaniu buntu (w więzieniu) podwojono Łukasińskiemu karę. Został wywieziony przez władze rosyjskie do Twierdzy Szlisselburskiej po wybuchu powstania listopadowego. Odizolowany spędził tam 30 lat. Po śmierci cara Mikołaja I przeniesiono go z lochu do zwykłej celi, gdzie mógł już rozmawiać z ludźmi i napisał pamiętnik świadczący o jego wielkim przywiązaniu do ojczyzny. Więziono go do końca życia. Proboszczowie kościołaWykaz proboszczów do 1849 r został sporządzony na podstawie rocznika religijnego Alleluja za 1842 r, cytowanego przez Juliana Bartoszewicza:
Ostatni proboszczowie:
Msze Święte
Linki zewnętrzne
|
- Zaloguj się albo zarejestruj aby dodać komentarz
- 198 odsłon