Ulica Przyrynek

Ulica Przyrynek w Warszawie – jedna z ulic Nowego Miasta, biegnąca od Rynku Nowego Miasta i ul. Kościelnej do ul. Wójtowskiej.

Ulica Przyrynek w Warszawie – jedna z ulic Nowego Miasta, biegnąca od Rynku Nowego Miasta i ul. Kościelnej do ul. Wójtowskiej.

Historia

Ulica Przyrynek jest dawną drogą wiodącą wzdłuż ogrodów mieszczańskich zwanych Morgami, i od nich zwana w wieku XVI Morgowską.

Już wcześniej, od początków XV wieku przy ul. Przyrynek rozciągała się działka należąca do Kościoła Nawiedzenia NMP wybudowanego w roku 1411, na której znajdowała się także szkoła i szpital.

W połowie XVI wieku przy ulicy pojawiły się niewielkie drewniane domki należące do ubogich mieszczan, jednak po usypaniu w latach 1621–24 Wału Zygmuntowskiego Przyrynek został odcięty od Nowej Warszawy.

W połowie XVII pojawia się epizodycznie nazwa ul. Panny Marii (od pobliskiego kościoła), zaś obecna - Przyrynek - w początkach następnego stulecia. Pierwsze obiekty murowane pojawiły się tu w wieku XVII; wtedy to wybudowano pałac Radziwiłłów, w którym na przełomie XVIII/XIX wieku mieściła się loża masońska, i od niej zwano go Pałacem Lucyfera.

Około 1765 powstał pałac ks. Doroty Miączyńskiej, żony podskarbiego nadwornego koronnego i kasztelana podlaskiego, Atanazego Miączyńskiego. W roku 1791 ulicę wybrukowano; w roku 1821 do szpitala działającego przy kościele Nawiedzenia NMP przeniesiono przytułek dla starców zwany Szpitalem św. Ducha i Panny Marii działający wcześniej przy Nowomiejskiej 23.

Kilka lat później do pałacu Miączyńskiej przeniesiono inny szpital, działający wcześniej przy kościele Św. Marcina przy ul. Piwnej, sam pałac zaś został przebudowany w okresie 1817-30 przez architekta Aleksandra Groffe, twórcę m. in ratusza w Łomży.

W latach 1832 i 1851 ulica została dwukrotnie skrócona w związku z poszerzeniem esplanady Cytadeli Warszawskiej, rozebrano wtedy pałac Miączyńskiej i inne budowle znajdujące się przy końcowym odcinku ulicy. W roku 1884 wzniesiono nowe zabudowania Domu Schronienia dla Starców, z pawilonami przy ul. Samborskiej; autorem projektu przebudowy był architekt Adolf Adam Loeve, ojciec znanego architekta Kazimierza Loewego. Około 1905 pod nr. 4 wzniesiono budynek domu starców, zaprojektowany przez A. Szreniawę-Oraczewskiego.

Po wytyczeniu w 1919 ul. Romana Sanguszki ulica Przyrynek została skrócona po raz kolejny, zaś na jej osi wzniesiono w latach 1925-26 według projektu Antoniego Dygata gmach Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych. Zabudowa ulicy została całkowicie zniszczona w roku 1944; po wojnie wzniesiono nie nawiązujące do historii ulicy domy jednorodzinne oraz kilka socrealistycznych trzypiętrowych kamieniczek w historyzującym stylu i gmach zespołu Szkół Architektoniczno - Budowlanych im. Stanisława Noakowskiego.

W 1958 na terenie posesji Przyrynek 4 przebito nową ulicę - Burmistrzowską.

Otoczenie

• Kościół Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny