Kościół św. Jana Bożego

Kościół pod wezwaniem św. Jana Bożego w Warszawie – znajduje się przy ul. Bonifraterskiej 12 w Warszawie, należy do parafii pod wezwaniem św. Jana Bożego i św. Andrzeja Apostoła. Istnieje od 1728.

Kościół pod wezwaniem św. Jana Bożego w Warszawie – znajduje się przy ul. Bonifraterskiej 12 w Warszawie, należy do parafii pod wezwaniem św. Jana Bożego i św. Andrzeja Apostoła. Istnieje od 1728.

Historia

Bogusław Leszczyński w 1650, w swoim miasteczku dziedzicznym Leszno pod Warszawą, ufundował kościół i klasztor bonifratellom jak ówcześnie nazywano bonifratrów. Pierwszym przeorem klasztoru był neapolitańczyk ks. Modest Genoino popularny w Warszawie chirurg. Fundacja była skromna a miejsce zbyt oddalone od centrum stolicy. Bonifratrów wsparli bracia Tobiasz Morsztyn – łowczy wielki koronny i Jan Jędrzej Morsztyn – referendarz.

Tobiasz w swoim testamencie spisanym w 1664 rozporządził (pisownia oryginalna z pominięciem akcentów é):

Powyżej jest mowa o Janie Wielopolskim – kasztelanie wojnickim a obiecany Tobiaszowi Morsztynowi plac znajdował się na Wielopolu w rejonie budowanego przez Jana Jędrzeja Morsztyna pałacu zwanego saskim czyli w rejonie obecnego Placu Piłsudskiego.

Budowę kościoła i klasztoru ukończono w 1673.

Król August II Mocny w 1713 zakupił pałac Morsztyna na swoją rezydencję i zaczął przyłączać do niego sąsiadujące tereny, także teren klasztoru i kościoła bonifratrów. W związku z tym przeznaczył 12 000 talarów bitych na budowę nowego kościoła na miejscu, w którym znajduje się obecnie.

Prace rozpoczęto w 1728 a kilka lat później biskup poznański Jan Tarło poświęcił kościół i klasztor.

Kiedy budowano kościół, postawiono także budynek szpitalny. Początkowo było w nim zaledwie 8 łóżek. Dopiero w 1760 książę August Czartoryski, wojewoda ruski, wybudował nową salę chorych na 34 łóżka i kilka pomieszczeń pomocniczych. Także budowniczy kościoła (architekt) Jakub Fontana w swoim testamencie z dnia 20 marca 1773 zapisał 74 000 złp. na utrzymanie i lekarstwa dla chorych. Zapis ten zatwierdził sejm delegacyjny w 1775.

Początkowo bracia zakonni (w tym prowincjał i przeor) nie byli księżmi a tylko zakrystianin i kapelan sprawowali posługę kapłańską. Z czasem bracia miłosierdzia zainteresowali się medycyną. Były prowincjał zakonu w Polsce Paschal Stirzelheimer otrzymał doktorat z medycyny w Zamościu.

Powołany w przypisach J. Bartoszewicz tak opisuje nadanie P. Stirzelheimerowi doktoratu:

W czasie zaborów bonifratrzy byli represjonowani przez władze carskie za pomoc powstańcom z 1831 i 1863.

Podczas powstania warszawskiego kościół, szpital i budynki przyklasztorne stanowiły istotne punkty powstańczego oporu. Były bronione przez żołnierzy batalionów „Zośka”, „Parasol” i „Czata 49” do 25 sierpnia 1944. Budynki bardzo ucierpiały podczas tych walk. Kościół został odbudowany po wojnie, pominięto jednak rekonstrukcję szpitala. We wnętrzach kościoła nie ma prawie żadnych zabytków – znajduje się w nim jedynie obraz św. Andrzeja z XVII wieku (w ołtarzu bocznym) i Najświętszej Marii Panny w ołtarzu wielkim. Są w nim także tablice memoratywne, niektóre z nich poświęcono pamięci Armii Krajowej i o. Serafinowi Klocowi, który umożliwił i wspierał odbudowę kościoła.