Zegar słoneczny w Ogrodzie Saskim

Zegar słoneczny w Ogrodzie Saskim – zegar słoneczny znajdujący się w pobliżu fontanny w Parku Saskim w Warszawie.

Zegar słoneczny w Ogrodzie Saskim – zegar słoneczny znajdujący się w pobliżu fontanny w Parku Saskim w Warszawie.

Położenie

Zegar słoneczny, z dawna nazywany kompasem, usytuowany jest, patrząc od strony Grobu Nieznanego Żołnierza, tuż za fontanną. Znajduje się on w Alei Głównej Ogrodu, będąc zarazem częścią klasycystycznej osi parku (pozostałe ścieżki są względem niej symetrycznie rozłożone). Kompas, wraz z całym Parkiem Saskim, wchodzi w skład tzw. Osi Saskiej, kompleksu rezydencji i ogrodów królewskich powstałych w pierwszej poł. XVIII w. w Warszawie.

Wygląd i zastosowanie

Zegar odznacza się precyzyjnością w podawaniu czasu; na marmurowej tarczy wyryto siatkę linii wskazujących nie tylko godziny, lecz również kwadranse i pięciominutowe odstępy czasu. W jej centrum umieszczono półksiężyc, który nawiązuje do podobnego zegara słonecznego w Łazienkach Królewskich (elementy osi saskiej). Na kompasie znajduje się także nazwisko prawdopodobnego wykonawcy zegara. Napis, niewielki i niekompletny, głosi: A. SIKORSKI W WAR. W Ogrodzie Saskim tarcza, o średnicy ok. 80 cm, wyeksponowana jest na żłobionej kolumnie otoczonej ozdobnym ogrodzeniem.

Historia powstania

Fundatorem czasomierza, zgodnie z napisem widniejącym na tarczy (ERECTUM EX LEGATO ANTONI MAGIER. A.D. MDCCCLXIII), jest Antoni Szeliga Magier, profesor fizyki, meteorolog oraz obserwator warszawskiego życia społecznego na przełomie XVIII i XIX w. Zegar pojawił się w parku w 1863 r., jednak wiadomo, że sama tarcza powstała wcześniej.

Czasy powojenne

Kompas, częściowo zniszczony podczas II wojny światowej, został odrestaurowany w roku 1969 przez Tadeusza Łopieńskiego (rekonstrukcja gnomonu – igły kompasu oraz wypełnienie ubytków marmuru w tarczy).