Gmach Kancelarii Prezesa Rady Ministrów

Gmach Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, a właściwie Zespół Korpusu Kadetów im. Suworowa w Warszawie, Urząd Rady Ministrów – budynek w Warszawie, będący siedzibą Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Powstał w 1900 roku, po czym w 1926 roku został przekształcony na Szkołę Podchorążych Piechoty. Po zakończeniu II wojny światowej w tym budynku zaczęła urzędować Rada Państwa oraz Urząd Rady Ministrów.

Gmach Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, a właściwie Zespół Korpusu Kadetów im. Suworowa w Warszawie, Urząd Rady Ministrów – budynek w Warszawie, będący siedzibą Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Powstał w 1900 roku, po czym w 1926 roku został przekształcony na Szkołę Podchorążych Piechoty. Po zakończeniu II wojny światowej w tym budynku zaczęła urzędować Rada Państwa oraz Urząd Rady Ministrów.

Historia

W 1900 roku rozpoczęto, z inicjatywy władz cesarskich na ternie należącym do Skarbu Imperium Rosyjskiego, budowę kompleksu koszar Korpusu Kadetów im. Aleksandra Suworowa. Gmach został ulokowany w miejscu stacjonowania litewskiego pułku Gwardii Cesarskiej. Projekt budynku stworzył Wiktor Junosza Piotrowski, a prace budowlane odbywały się pod nadzorem inż. Henryka Juliana Gaya. Zakończono je w 1903 roku. Wzdłuż Alei Ujazdowskich, od dzisiejszej ul. Bagatela do placu Na Rozdrożu, powstały mniej reprezentacyjne budynki koszarowe.

W 1914, po wybuchu I wojny światowej, magistrat Warszawy urządził w głównym gmachu szpital miejski dla 1500 osób. W wyniku ofensywy niemieckiej i wycofania się wojsk rosyjskich miasto zostało zajęte przez Niemców, a kompleks budynków przekształcono w forteczny szpital wojskowy Festungslazarett N.1. Szpital działał do listopada 1918 roku. Po pertraktacjach z Radą Żołnierską szpitala, podjętych przez oficerów polskiej Szkoły Podchorążych Piechoty z Ostrowi Mazowieckiej, obiekt przejęto bez walki w zamian za ułatwienie ewakuacji chorych i rannych żołnierzy niemieckich do ojczyzny. 20 listopada Szkoła Podchorążych Piechoty przejęła budynek.

Podczas przewrotu majowego w 1926, batalion Szkoły Podchorążych Piechoty opowiedział się po stronie legalnego rządu. Po przewrocie, we wrześniu 1926, szkołę przeniesiono do poprzedniej siedziby w Ostrowi Mazowieckiej. Rozpoczęto remont obiektu, podczas którego dobudowano środkowe skrzydło. Budynek uzyskał zachowany do dziś kształt litery E. W 1928 przeniesiono tu siedzibę Generalnego Inspektoratu Sił Zbrojnych, na czele którego stanął marszałek Józef Piłsudski. Skrzydło południowe, od strony ogrodu i ul. Bagatela, zajęły zbiory Centralnej Biblioteki Wojskowej oraz zasoby Muzeum Polskiego w Rapperswil. Po przewiezieniu do Polski eksponaty zdeponowano tu do czasu wybudowania Nowego Gmachu Muzeum Narodowego w Warszawie.

We wrześniu 1939 roku, podczas oblężenia Warszawy, gmach został zbombardowany. Spłonęły Centralna Biblioteka Wojskowa oraz księgozbiór Biblioteki Rapperswilskiej. Parter budynku i skrzydło północne zajęły koszary SS. W czasie powstania warszawskiego zrujnowane skrzydło południowe, wraz z przyległym ogrodem jordanowskim, stało się miejscem egzekucji tysięcy mieszkańców Warszawy, których zwłoki palono w kotłowni budynku.

W 1946 budynki przeszły na własność państwa i rozpoczęła się ich przebudowa, która trwała do 1948 roku. Nad częścią centralną nadbudowano tzw. salę kolumnową, mieszczącą 1000 osób, od frontu dobudowano trzecie piętro, główne wejście z kolumnami wysunięto przed front budynku. Ponieważ gmach przeznaczono na siedzibę Rady Państwa, hol główny, klatka schodowa prowadząca na I piętro oraz niektóre sale zyskały charakter reprezentacyjny.

W latach 1953–1996 w gmachu mieścił się Urząd Rady Ministrów. Jednocześnie w okresie od 1959 do 1989 skrzydło południowe zajmowała Wyższa Szkoła Nauk Społecznych, działająca przy Komitecie Centralnym PZPR. Szkoła, w 1984 przemianowana na Akademię Nauk Społecznych, była miejscem kształcenia kadr partyjnych. W wyniku zmian ustrojowych partia przestała istnieć, pomieszczenia uczelni zajęły Biblioteka Główna URM (III piętro), Biuro Prasowe Rządu (obecnie Centrum Informacyjne Rządu – II piętro) oraz sekretariaty i gabinet Prezesa Rady Ministrów (I piętro).

W 1995 gmach główny oraz sąsiednie budynki wpisano do rejestru zabytków ówczesnego województwa warszawskiego jako przykład architektury reprezentacyjnej miasta Warszawy.

Obecnie

Od stycznia 1997 w gmachu głównym działa Kancelaria Prezesa Rady Ministrów. Odbywają się tu cotygodniowe posiedzenia Rady Ministrów, budynek jest także miejscem pracy premiera. W budynku przyjmowane są oficjalne delegacje krajowe i zagraniczne.

Do najciekawszych architektonicznie pomieszczeń Kancelarii należą sale: Kościuszkowska, Kolumnowa, Obrazowa, Świetlikowa, im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego oraz przeszklony hol przed dawnym gabinetem Premiera na I piętrze, połączony z reprezentacyjnymi salami: Okrągłego Stołu, Recepcyjną i Zegarową. Rada Ministrów obraduje w sali im. Frycza Modrzewskiego. Poprzednim miejscem obrad była sala Świetlikowa. W sali Obrazowej odbywają się oficjalne ceremonie. Gabinet Prezesa Rady Ministrów mieści się w skrzydle południowym.

W 2002 Kancelaria uzyskała zezwolenie na umieszczenie znaku rozpoznawczego konwencji haskiej i tablicy informującej o zabytkowym charakterze budynków.

Architektura

Budowla została wybudowana w stylu neoklasycznym, a w 1914 roku przebudowana w stylu neorenesansu przez architekta Stefana Szyllera na Lazaret Miejski. Po zburzeniu gmach został całkowicie odbudowany przez Zygmunta Odyńca-Dobrowolskiego i dostosowany do podjęcia funkcji siedziby Rady Państwa. Główny portyk zaprojektował Franciszek Krzywda-Polkowski, wnętrze: Jan Bogusławski, rzeźby: Stanisław Sikora, a detale z kutego żelaza i brązu są autorstwa Henryka Grunwalda.