Budynek Ambasady Rosji

Ambasada Rosji w Polsce (Посольство России в Польше) – rosyjska placówka dyplomatyczna mieszcząca się w Warszawie, przy ul. Belwederskiej 49.

Ambasada Rosji w Polsce (Посольство России в Польше) – rosyjska placówka dyplomatyczna mieszcząca się w Warszawie, przy ul. Belwederskiej 49.

Podział organizacyjny

• Przedstawicielstwo Handlowe Federacji Rosyjskiej w Rzeczypospolitej Polskiej (Торговое представительство Российской Федерации в Польше), ul. Belwederska 25
• Wydział Konsularny (Консульский отдел), ul. Belwederska 25
• Konsulat Generalny w Gdańsku (Генеральное консульство России в Гданьске), ul. Batorego 15
• Konsulat Generalny w Krakowie (Генеральное консульство России в Кракове), ul. Biskupia 7
• Konsulat Generalny w Poznaniu (Генеральное Консульство России в Познани), ul. Bukowska 53a
• Rosyjski Ośrodek Nauki i Kultury w Warszawie (Российский центр науки и культуры в Варшаве), ul. Belwederska 25
• Rosyjskie Centrum Nauki i Kultury w Gdańsku (Российский центр науки и культуры в Гданьске), ul. Długa 35
• Szkoła Średnia (Средняя школа при Посольстве России в Польше), Warszawa, ul. Kielecka 45

Historia przedstawicielstw do 1941 r.

Pierwszym posłem rosyjskim w Polsce był w 1508 Iwan Czeladnin. W miarę upływu lat siedziby poszczególnych wysokich przedstawicieli zaczęły przybierać kształt urzędów - misji, poselstw, ambasad, konsulatów itd.

M.in. mieściły się one w pałacu Brühla przy pl. Piłsudskiego róg Wierzbowa 1 róg Fredry (1788-1793), pałacu Młodziejowskich przy ul. Miodowej 10 (1793-1794), w hotelu d’Europe, mieszczącym się w pałacu Borchów przy ul. Miodowej 17-19 (1830-1837).

Stosunki dyplomatyczne pomiędzy Polską a RFSRR ustanowiono na mocy zawartego w 1921 Traktatu Ryskiego. W latach 1922-1924 poselstwo RFSRR (od 1923 ZSRR) miało swą siedzibę w hotelu „Rzymskim” przy ul. Focha 1 (wcześniej Nowosenatorska, obecnie Moliera) róg Trębackiej 10. W 1924 przeniesiono się do kamienicy Glassów przy ul. Poznańskiej 15, w 1930 przejmując cały budynek. Do rangi ambasady przedstawicielstwo ZSRR podniesiono w 1934. W latach 1939-1941 była ambasada dalej pełniła rolę przedstawicielstwa ZSRR w Warszawie. Następnie zajęli obiekt Niemcy. Po 1948 w budynku mieściło się Ministerstwo Przemysłu i Handlu, w latach 1955-1957 Przedsiębiorstwo Wystaw i Targów, później Przedsiębiorstwo Spedycji Międzynarodowej C. Hartwig Warszawa S.A, od 2012 znajduje się hotel H15 Boutique Apartments.

W 1926 ZSRR otworzyła też konsulaty - w Wolnym Mieście Gdańsku, Łodzi i we Lwowie. W 1939 funkcjonowały dwa konsulaty - konsulat generalny w Gdańsku mieścił się przy Langgarten 74 (obecnie ul. Długie Ogrody), funkcjonował do 1941, i konsulat we Lwowie przy ul. Nabielaka 27 (ob. вул. Котляревського, ul. Kotliarewskiego); konsulatu w Łodzi źródła już nie wymieniają.

Historia przedstawicielstw w okresie II wojny światowej

Prócz funkcjonowania przedstawicielstw w Warszawie i Gdańsku, ZSRR otworzył też konsulat generalny w Krakowie (1939-1941).

Historia przedstawicielstw od 1944 r.

W 1944 zawarto porozumienie o wzajemnych stosunkach, na mocy którego przedstawicielstwo polityczne ZSRR mieściło się najpierw w Lublinie przy ul. Wieniawskiej, następnie w Warszawie w kamienicy przy ul. Wileńskiej 13 (1945-1946). W styczniu 1945 podniesiono jego rangę do stopnia ambasady. Jesienią tegoż roku ambasada zatrudniała 15 pracowników dyplomatycznych. Od 9 lutego 1945 ambasadę ZSRR oraz rozlokowane naprzeciwko w kompleksie b. dyrekcji kolejowej, polskie centralne władze państwowe ochraniał 2 Batalion Strzelecki 2 Pułku Pogranicznego 64 Dywizji Wojsk Wewnętrznych NKWD. W 1946 grupa ochrony ambasady składała się z 21 żołnierzy NKWD. Następnie ambasada zajmowała kamienicę Adama Bromke, ówcześnie zarządzanej przez spółdzielnię mieszkaniową, przy pl. Unii Lubelskiej, ówczesnej al. 1 Armii Wojska Polskiego, obecnej al. Szucha 2-4 (1946-1955), w której w latach następnych ulokowano ambasadę NRD (1955-1990).

ZSRR utrzymywała w okresie powojennym w Polsce również sieć konsulatów, m.in.:

• od 1945 w Gdańsku (1945-1951 konsulat, od 1951 konsulat generalny)
• od 1945 w Krakowie przy ul. Sienkiewicza 27, ul. Szopena 1, ul. Rakowicka 10, ul. Westerplatte 11
• od 1945 w Poznaniu przy ul. Marynarskiej 1 (do 1948), ul. Fredry 8 (1951), ul. Świerczewskiego 55a, obecnie ul. Bukowska (od 1960)
• od 1948 w Szczecinie, ostatnio przy ul. Piotra Skargi 14

Historia obecnego przedstawicielstwa

Wcześniej były to tereny między ulicami Belwederską, Klonową, Spacerową oraz Zawrotną, należące częściowo do Pałacyku MON przy ul. Klonowej 1, w okresie międzywojennym rezydencji marszałka Edwarda Rydza-Śmigłego. Tutaj znajdował się też przystanek Belweder Piaseczyńskiej Kolei Wąskotorowej.

W latach 1954-1955 wybudowano obecną siedzibę przy ul. Belwederskiej (arch. Aleksander Piotrowicz Wielikanow oraz Igor Jewgieniewicz Rożyn). Materiały budowlane sprowadzano z terenu ZSRR, również 500 rosyjskich pracowników oddelegowanych z budowy Pałacu Kultury i Nauki. W wykończeniu wnętrz brali udział również polscy rzemieślnicy i artyści. Całość nawiązuje do klasycystycznych rosyjskich rezydencji pałacowych wznoszonych w okresie pomiędzy XVIII i XIX wiekiem.

Budowla, wzniesiona na szczycie sztucznego wzgórza, ma kształt pałacu z dwoma skrzydłami bocznymi i ze zwróconą na ul. Belwederską częścią frontową szerokości 100 m, zwieńczoną zieloną kopułą z masztem flagowym i z umieszczonym na osi frontu czterokolumnowym, masywnym klasycznym portykiem, do którego prowadzą po zboczu wzgórza szerokie schody. Na pierwszym piętrze części frontowej znajduje się reprezentacyjna amfilada sal. Otoczeniem budynku jest rozległy, zajmujący 4 ha park. Wybudowano też kort tenisowy wraz z basenem.

Przedstawicielstwo Handlowe

do 1945

Szczególną rolę w składzie ambasady tego kraju zawsze pełniło powołane w 1921 przedstawicielstwo handlowe, początkowo RSFSR (Торгпредство РСФСР) a po połączeniu się w 1922 z przedstawicielstwem handlowym Ukrainy - ZSRR (Торгпредство СССР), np. w okresie lat 1930-1935 mieszczące się przy ul. Marszałkowskiej 113 (wł. ks. Albrecht Radziwiłł), w 1938 przy ul. Chocimskiej 33. W 1923 otwarto oddział przedstawicielstwa w Wolnym Mieście Gdańsku.

W okresie międzywojennym (1926-1934) w Warszawie mieściło się przedstawicielstwo radziecko-polskiej mieszanej spółki handlowej Russpoltorg (Советско-Польское торговое смешанное общество - Совпольторг), z siedzibą w Moskwie.

po 1945

Warto odnotować, iż bezpośrednio po II wojnie światowej, w 1945 poza strukturą ambasady działała Misja Ekonomiczna. Pod koniec tegoż roku została do niej włączona, przywracając też nazwę Przedstawicielstwa Handlowego ZSRR (Торгпредство СССР). Pracownikom nadano status dyplomatyczny. W 1946 na potrzeby przedstawicielstwa zakupiono 2 domy przy ówczesnej al. 1 Armii Wojska Polskiego 7 i 9 (obecnie al. Szucha). W 1957 w przedstawicielstwie było zatrudnionych 44 osób. W 1976 przeniesiono się do nowo wybudowanego biurowca przy ul. Belwederskiej 25. Obiekt zrealizowało przedsiębiorstwo budowlane pod nazwą Zjednoczenie Budownictwa Miejskiego Bydgoszcz (obecnie Budopol) podporządkowane od 1976 Zjednoczeniu Budowy Obiektów Użyteczności Publicznej w Warszawie, z firmą angielską BPBM. Obecnie budynek przy ul. Szucha 7 zajmuje Ambasada Ukrainy.

Funkcjonowały też oddziały Przedstawicielstwa Handlowego ZSRR - w Gdańsku (w 1946 przy ul. Batorego 11, następnie przy ul. Jagiellońskiej 2 oraz ul. Okopowej 1b, w latach 80. przy ówczesnej ul. Karola Marksa 126), i Katowicach przy ul. Armii Czerwonej 15-17 (w 1953 24 pracowników), następnie przy ul. Powstańców 29 (1990).

Przedstawicielstwa pozostałe

W 1957 wśród wielu ówcześnie działających w Warszawie radzieckich przedstawicielstw handlowo-gospodarczych, funkcjonowała też delegatura Centralnego Zarządu do Spraw Współpracy Gospodarczej ZSRR, łącznie 52 osoby personelu; w 1990 - przedstawicielstwa Komisji Planowania ZSRR przy ul. Rejtana 15, oraz Izby Handlowo-Przemysłowej ZSRR w kamienicy Gustawa Pala w al. Jerozolimskich 101.

W okresie PRL w Warszawie działało przy Ministerstwie Spraw Wewnętrznych przedstawicielstwo Komitetu Bezpieczeństwa Państwowego ZSRR - KGB (Комитет государственной безопасности), Grupa "Narew" (1971-1993), z siedzibą przy ul. Sułkowickiej i ul. Kazimierzowskiej. Zatrudnieni byli też w nim oficerowie wywiadu wojskowego ZSRR GRU oraz z jednostki Armii Radzieckiej w Rembertowie.

Zobacz też

• Ambasada RP w Moskwie
• Ambasadorowie Rosji w Polsce
• Ambasadorowie i posłowie rosyjscy w Rzeczypospolitej 1763-1794
• Posłowie i ambasadorowie ZSRR w Polsce
• Przedstawiciele Handlowi Rosji w Polsce
• Ministerstwo Spraw Zagranicznych Federacji Rosyjskiej
• Ministerstwo Rozwoju Gospodarczego i Handlu Federacji Rosyjskiej
• Polsko-Rosyjska Izba Handlowo-Przemysłowa

Linki zewnętrzne

• strona ambasady
• strona przedstawicielstwa handlowego
• O budynku Ambasady Rosji w Polsce
• Ambasada Rosji na Fundacji Varsaviana
• siedziba poselstwa w pałacu Brühla
• siedziba poselstwa w hotelu „Rzymski”
• siedziba ambasady na ul. Poznańskiej
• siedziba ambasady na ul. Szucha 2
• Торговое представительство РСФСР в Польше
• Здание российского посольства в Варшаве
• Warszawa. Belwederska 49 zdobyta
• bryła budynku ambasady