” | Muzeum Przemysłu i Rolnictwa w Warszawie – muzeum historii techniki w Warszawie, założone w 1866 (statut w 1875), otwarte w 1905, zniszczone w 1939, dokumentowało historię polskiego przemysłu, rolnictwa i rzemiosła.
Od 1881 muzeum mieściło się przy Krakowskim Przemieściu w dawnym odwachu i klasztorze bernardyńskim.
Muzeum powstało z inicjatywy Jana Tadeusza Lubomirskiego, a współzałożycielami byli oprócz niego J. Zamoyski, J. Natansonem i K. Dittrichem. 5 czerwca 1875 r. nastąpiło zatwierdzenie Ustawy, wydanej na imię tegoż ks. Lubomirskiego oraz Józefa hr. Zamoyskiego, Jakuba Natansona i domu handlowego Hille i Dietrich, jako pierwszych założycieli i muzeum rozpoczęło działalność. Zaraz po wydaniu tej ustawy muzeum zostało umieszczone w wynajętym lokalu przy placu Krasińskich, gdzie swoje miejsce znalazło ponad 2000 eksponatów, głównie z darów. Pod egidą muzeum w latach 1890-1902 wychodziła 11-tomowa "Encyklopedja rolnicza". Muzeum prowadziło też działalność charytatywną i w 1888 w sprawozdaniu pisano:
- "Oprócz osób zwiedzających wystawę za biletami płatnemi (chodzi tym razem o "wystawę wyrobów z drzewa, metali, wyrobów ceramicznych i hutniczych oraz zabawek dziecinnych") zwiedzały ją zakłady dobroczynne, dziewczynki i chłopcy, jak również wychowawcy i wychowanice Instytutu Głuchoniemych". (...) "Nadto z decyzji Komitetu Muzeum dochód z 5 dni za bilety wejścia od 4go Stycznia r.b. zaczynając, oddany był na cele dobroczynne, a mianowicie na Towarzystwo biednych matek, Instytucję Jałmużniczą dla wstydzących się żebrać oraz na Przytulisko".
Po kasacie zakonu bernardynów przy Krakowskim Przedmieściu i po przebudowie w latach 1870-1884 mieścił wystawy i magazyny Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych aż do chwili przenosin do pawilonu Ungra na dziedzińcu pałacu Potockich. W 1884-1888 następuje przebudowa wnętrz na pomieszczenia Muzeum Przemysłu i Rolnictwa, które ma tu swoją siedzibę już od 1881 aż do II wojny światowej.
W latach 1890-1891 w zorganizowanej w muzeum pracowni fizycznej pracowała Maria Skłodowska-Curie, co upamiętnia tablica z brązu odsłonięta w czerwcu 1935 na frontowej ścianie budynku.
W wyniku zniszczeń w czasie wojny obronnej w 1939 muzeum uległo zniszczeniu razem z ponad 10 000 eksponatów.
Tradycje muzeum kontynuuje Muzeum Historii Przemysłu w Opatówku, Muzeum Narodowe Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego w Szreniawie oraz Muzeum Techniki w Warszawie (od 1929 oddzielne Muzeum Techniki i Przemysłu), swoje początki ma w nim także Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. |
