Kościół św. Bartłomieja

Kościół św. Bartłomieja w Pasłęku – gotycki kościół z I połowy XIV wieku.

Kościół św. Bartłomieja w Pasłęku – gotycki kościół z I połowy XIV wieku.

Historia

Pierwsze wzmianki o istnieniu parafii w Pasłęku pochodzą z II połowy XIII w. W 1298 wielki mistrz krzyżacki przyznał parafii tej plac pod budowę nowej świątyni, która około 1350 była gotowa. Obiektem administrowali katolicy do 1525, kiedy proboszcz pasłęcki przeszedł na luteranizm. W 1543 obiekt poważnie ucierpiał na skutek pożaru, tracąc część oryginalnego wyposażenia.

W 1635 w kościele prowadzone były polsko-szwedzkie rozmowy pokojowe, które nie przyniosły żadnego rezultatu. W piętnaście lat później na podobnych rokowaniach spotkali się w nim Karol X Gustaw oraz Kurfirst Fryderyk Wilhelm. W II połowie XVII wieku kościół pozyskał również nowe komponenty wyposażenia - ołtarz (autor Izaak Ryga z Królewca) i ambonę (autor Johann Christoph Doebel).

Organy

W kościele znajdują się organy z początku XVIII wieku, dzieło Andreasa Hildebrandta z Gdańska, odrestaurowane w latach 2010-2013.

Festiwal organowy i inne działania wokół organów Andreasa Hildebrandta

Przy odrestaurowanych organach Hildebrandta odbywa się Festiwal Muzyki Organowej i Kameralnej oraz Letnia Akademia Organowa.

Przebudowa kościoła w XVIII w. i dalsza historia świątyni

W 1751 kościół przeszedł generalny remont. Wymieniono kościelny dach, usuwając gotyckie sklepienie i budując w jego miejsce drewniany strop beczkowy. Wymieniono filary kościelne, zostawiając tylko jedną parę pierwotnych czternastowiecznych kolumn, dodano ponadto dwie kondygnacje empor w bocznych nawach. Przy okazji prac budowlanych w kościele Christoph Heinrich Obuch dokonał renowacji organów w świątyni Rozebrano wejście na wieżę (do tej pory jest niedostępna) oraz wykonano pseudogotyckie blendy na dolnych poziomach kościelnych ścian. W latach 1758 i 1762 pasłęczanie składali w kościele hołd carycy Elżbiecie oraz carowi Piotrowi I.

W 1869 kościół przeszedł ponowny remont generalny, a w 1922 pożar zniszczył wieżę kościelną, która po odbudowie straciła dotychczasowe barokowe zwieńczenie. W 1946 został na nowo przejęty przez katolików, którzy w latach 60. i 70. odmalowali kościół, zamurowali część okien, wykonali stacje drogi krzyżowej i konfesjonały oraz ufundowali nowe witraże.

Od lipca 1993 przy parafii działa katolickie radio Quo Vadis. 4 czerwca 2007 roku po 13 latach działalności, Pasłęcka rozgłośnia katolicka radio Quo Vadis zakończyło swoją działalność

Architektura

Kościół jest halowy, trójnawowy. Najstarszą jego częścią jest prezbiterium. Wejście do niego prowadzi przez pojedyncze drzwi z rozetą i skromnym gotyckim portalem. Nad kruchtą kościelną położona jest wieża wzniesiona na planie kwadratu, zwieńczona hełmem w kształcie ostrosłupa. Kościół jest przykryty sufitem beczkowym z wymalowanymi wersami modlitwy "Ojcze nasz" i symbolicznymi ich ilustracjami. W wyodrębnionym prezbiterium znajduje się siedemnastowieczny ołtarz główny ze sceną ukrzyżowania na tle panoramy siedemnastowiecznego Pasłęka. Dwie nawy boczne posiadają ołtarze odpowiednio z siedemnastego wieku (po lewej stronie prezbiterium) i z 1966 (po prawej).