Gmach Sądów Grodzkich

Sąd Okręgowy w Warszawie – organ wymiaru sprawiedliwości powołany do rozstrzygania spraw sądowych I instancji i II instancji, mieszczący się w Warszawie w budynku przy al. Solidarności 127 (adres przedwojenny ulica Leszno 53/55).

Funkcję Prezesa Sądu Okręgowego w Warszawie pełni Sędzia Sądu Okręgowego Agnieszka Domanska.

Sąd Okręgowy w Warszawie – organ wymiaru sprawiedliwości powołany do rozstrzygania spraw sądowych I instancji i II instancji, mieszczący się w Warszawie w budynku przy al. Solidarności 127 (adres przedwojenny ulica Leszno 53/55).

Funkcję Prezesa Sądu Okręgowego w Warszawie pełni Sędzia Sądu Okręgowego Agnieszka Domanska.

Status prawny

Sąd Okręgowy w Warszawie obejmuje obszar właściwości sądów rejonowych w Grodzisku Mazowieckim, Pruszkowie, Piasecznie oraz dla Warszawy-Mokotowa, Warszawy-Śródmieścia, Warszawy-Woli, Warszawy-Żoliborza, dla m. st. Warszawy w Warszawie dla dzielnic: Ochota, Ursus i Włochy.

Historia budynku Sądu

Wzniesienie reprezentacyjnego gmachu Sądów grodzkich na Lesznie (nazywanego potocznie Sądami na Lesznie) powierzono prof. inż. arch. Bohdanowi Pniewskiemu. Budowę rozpoczęto w 1934 roku, trwała ona niespełna 4 lata i w 1938 została zakończona. Wiązała się ona z licznymi uwagami krytycznymi ze strony palestry, która utyskiwała na znaczne oddalenie gmachu od Sądu Okręgowego (mieścił się na ul. Miodowej) oraz od Sądu Apelacyjnego i Sądu Najwyższego, które mieściły się przy Pl. Krasińskich. Gmach zaczął służyć warszawskiemu sądownictwu 30 czerwca 1939. Dostojność, monumentalne ukształtowanie bryły, staranne opracowanie detali to elementy charakteryzujące ten budynek.

Mimo wybuchu II wojny światowej, Sądy Grodzkie nadal służyły polskiemu wymiarowi sprawiedliwości. Ich pracę przerwały dopiero naloty niemieckiego lotnictwa. W miarę upływu czasu życie okupowanej Warszawy wróciło do normy. 11 grudnia 1939 Sądy ponownie rozpoczęły swoją działalność, jednakże już pod ścisłą kontrolą i nadzorem niemieckim. Zajmowały część budynku od strony ul. Leszno, w pozostałej części Niemcy zorganizowali swój szpital. W Sądach Grodzkich sprawy rozpatrywali polscy sędziowie, jednak każdy wyrok musiał być zatwierdzony przez władze niemieckie. Spod kompetencji sądów polskich wyłączone były sprawy kryminalne, w których oskarżonym był Niemiec, jak również sprawy cywilne między Polakami a Niemcami.

Z uwagi na spełniane funkcje gmach Sądów nie został w listopadzie 1940 włączony do getta warszawskiego. Stał się miejscem spotkań ludzi z obu stron muru getta – dostęp do budynku mieli zarówno Żydzi (od strony ulicy Leszno), jak i Polacy (od strony ulicy Białej). Te wydarzenia od 2008 upamiętnia jeden z pomników granic getta u zbiegu ulic Chłodnej i Elektoralnej.

Po zakończeniu wojny, wraz z odbudową Warszawy, rozpoczął się również remont budynku Sądów. Gmach ocalał, ale piętra V i VI zostały spalone. W 1946 zakończono remont i do budynku przeniósł się Sąd Okręgowy z ul. Szerokiej, Ministerstwo Sprawiedliwości oraz Prokuratura.

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 30 grudnia 1998 roku (Dz. U. z 1998 r. Nr 166, poz. 1253) w sprawie utworzenia sądów apelacyjnych, sądów okręgowych i sądów rejonowych oraz ustalenia ich siedzib i obszarów właściwości, z dniem 1 stycznia 1999 z Sądu Wojewódzkiego został utworzony Sąd Okręgowy w Warszawie. Ostatnie zmiany miały miejsce 1 maja 2005, kiedy to na mocy rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 23 grudnia 2004 rozpoczął działalność Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie z siedzibą w gmachu przy Al. Solidarności 127.

Struktury organizacyjne

Sądy Okręgowe funkcjonują w strukturach sądów powszechnych, które rozstrzygają wszelkie sprawy z zakresu prawa karnego, cywilnego, rodzinnego i opiekuńczego oraz prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, które nie są zastrzeżone dla innych sądów.

W Sądzie Okręgowym w Warszawie utworzone zostały następujące wydziały:

• I Wydział Cywilny
• II Wydział Cywilny
• III Wydział Cywilny
• IV Wydział Cywilny
• V Wydział Cywilny Odwoławczy
• VI Wydział Cywilny Rodzinny Odwoławczy
• VII Wydział Cywilny Rejestrowy
• VIII Wydział Karny
• IX Wydział Karny Odwoławczy
• X Wydział Karny Odwoławczy
• XI Wydział Penitencjarny i Nadzoru nad Wykonywaniem Orzeczeń Karnych
• XII Wydział Karny
• XIII Wydział Ubezpieczeń Społecznych
• XIV Wydział Ubezpieczeń Społecznych
• XV Wydział Gospodarczy – wydział wygasły
• XVI Wydział Gospodarczy
• XVII Wydział – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
• XVIII Wydział Karny
• XIX Wydział Wizytacyjny
• XX Wydział Gospodarczy
• XXI Wydział Pracy
• XXII Wydział Wspólnotowych Znaków Towarowych i Wzorów Przemysłowych
• XXIII Wydział Gospodarczy Odwoławczy
• XXIV Wydział Cywilny
• XXV Wydział Cywilny
• XXVI Wydział Cywilny Rejestrowy – wydział wygasły