Cmentarz Wojskowy na Powązkach

Cmentarz Wojskowy w Warszawie (określany też potocznie jako "Powązki Wojskowe") – warszawski cmentarz komunalny przy ul. Powązkowskiej 43/45.

Cmentarz znajduje się w północno-zachodniej części Powązek (administracyjnie leży w dzielnicy Żoliborz). Od strony południowej przylega do Lasku na Kole, od zachodu ogranicza go Aleja Armii Krajowej, a od północy ul. Powązkowska. Zajmuje powierzchnię 24 ha.

Cmentarz Wojskowy bywa mylony ze starszym Cmentarzem Powązkowskim – określanym potocznie jako Stare Powązki (także po stronie nieparzystej ul. Powązkowskiej, pod numerem 1, z kancelarią ulokowaną naprzeciwko pod numerem 14).

Cmentarz Wojskowy w Warszawie (określany też potocznie jako "Powązki Wojskowe") – warszawski cmentarz komunalny przy ul. Powązkowskiej 43/45.

Cmentarz znajduje się w północno-zachodniej części Powązek (administracyjnie leży w dzielnicy Żoliborz). Od strony południowej przylega do Lasku na Kole, od zachodu ogranicza go Aleja Armii Krajowej, a od północy ul. Powązkowska. Zajmuje powierzchnię 24 ha.

Cmentarz Wojskowy bywa mylony ze starszym Cmentarzem Powązkowskim – określanym potocznie jako Stare Powązki (także po stronie nieparzystej ul. Powązkowskiej, pod numerem 1, z kancelarią ulokowaną naprzeciwko pod numerem 14).

Historia

Został założony w 1912, służył do grzebania zmarłych żołnierzy carskiego garnizonu wojskowego. Jeszcze podczas zaborów oraz I wojny światowej miejsce spoczynku znaleźli tu żołnierze rosyjscy, niemieccy, węgierscy, chorwaccy, czescy, słowaccy oraz polscy.

W 1921 cmentarz uzyskał rangę Cmentarza Wojskowego. Spoczęli w nim uczestnicy powstań: listopadowego, styczniowego, wielkopolskiego, powstań śląskich, bohaterowie wojny polsko-bolszewickiej i walk o granice RP, następnie żołnierze polegli we wrześniu 1939 r. oraz powstańcy warszawscy.

Po II wojnie światowej władze komunistyczne przekazały cmentarz Ludowemu Wojsku Polskiemu, zmieniając jego przeznaczenie na miejski cmentarz bezwyznaniowy. Wokół tzw. Alei Zasłużonych pochowano przede wszystkim przedstawicieli nowej władzy, wojskowych najwyższych stopni i dyspozycyjnych przedstawicieli świata nauki i kultury. O tym etapie historii cmentarza świadczą napisy "towarzysz" na większości nagrobków zgrupowanych po obu stronach Alei Zasłużonych, która znajduje się na przedłużeniu alei głównej.

W 1964 doszło do połączenia Cmentarza Wojskowego z powstałym po II wojnie światowej Miejskim Cmentarzem Bezwyznaniowym, w wyniku czego obiekt zmienił nazwę na Cmentarz Komunalny – Powązki.

W 1998 Rada Miejska Warszawy przywróciła nazwę "Cmentarz Wojskowy" funkcjonującą przed 1964.

Kwatery Cmentarza Wojskowego na Powązkach

Kwatera na Łączce

W obecnej tzw. kwaterze "Na Łączce" pochowani zostali pomordowani przez Urząd Bezpieczeństwa w latach 1945–56. Miejsce to odpowiada dawnym murom między Cmentarzem Wojskowym i Bezwyznaniowym, przy którym UB potajemnie chowało pomordowanych.

Dolinka Katyńska

Dolinka Katyńska na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach jest najważniejszym w Warszawie miejscem upamiętnienia ofiar zbrodni katyńskiej.

Kwatera Smoleńska

10 listopada 2010 roku na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach odsłonięto pomnik ku czci ofiar katastrofy polskiego Tu-154 w Smoleńsku, zaprojektowany przez warszawskiego artystę rzeźbiarza Marka Moderaua i znajdujący się w tzw. Kwaterze Smoleńskiej; integralną częścią pomnika są znajdujące się tam groby 28 ofiar katastrofy.