Cmentarz ewangelicki w Radomiu

0

Cmentarz ewangelicki w Radomiu - cmentarz ewangelicki parafii luterańskiej w Radomiu, położony przy zbiegu ulic Kieleckiej i Wolanowskiej w Radomiu.

Czytaj dalej

Cmentarz ewangelicki w Radomiu - cmentarz ewangelicki parafii luterańskiej w Radomiu, położony przy zbiegu ulic Kieleckiej i Wolanowskiej w Radomiu.

Historia

Powstał we wrześniu 1833, a więc siedem lat po erygowaniu radomskiej parafii luterańskiej. Został utworzony na gruntach podarowanych parafii przez niejakiego Szmidta. W 1834 cmentarz został otoczony fosą i obsadzony drzewami. W 1839 wybrukowano wjazd. W latach 1857-1858 ogrodzony został murem, który poświęcono w 1860. W tym samym czasie powiększono nieznacznie teren cmentarza. W latach osiemdziesiątych XIX wieku cmentarny mur był remontowany. W 1893 na gruntach odkupionych od niejakiego Bogackiego powstał dom grabarza. W 1902 Ewa Reich ufundowała dzwon, który zawieszono na bramie wjazdowej. W latach 1902-1904 uporządkowano układ przestrzenny cmentarza i cmentarny drzewostan.

W 1915 podczas deportacji mieszkańców miasta pochodzenia niemieckiego w głąb Imperium Rosyjskiego miejscowy margines zdewastował cmentarz, włamując się do grobów. W czasie I wojny światowej pochowano na cmentarzu 112 żołnierzy-ewangelików służących w armii niemieckiej i austro-węgierskiej.

W 1926 odprawiono na cmentarzu mszę z okazji jubileuszu stulecia parafii. W 1934 podwyższono mur otaczający cmentarz.

Brak bliższych wiadomości na temat losów cmentarza podczas II wojny światowej. W 1977 przeprowadzono inwentaryzację cmentarza. W 1981 dokonano zorganizowanej kradzieży nagrobków, a rok później, 3 maja 1982, cmentarz został wpisany do rejestru zabytków. W 2004 rozpoczęto rozbiórkę domku grabarza, jako nienadającego się do remontu. W 2005 wyremontowano mur cmentarny i ponownie uporządkowano drzewostan. W 2007 lub 2008 dokonano ponownej inwentaryzacji.

Układ i stan zachowania cmentarza

Cmentarz o nieregularnym kształcie podzielony jest na niewielkie kwatery, w których znajduje się po kilka, kilkanaście grobów. Taki układ pochodzi z lat pięćdziesiątych XIX wieku.

Cmentarz jest zachowany w dość dobrym stanie. Dzięki akcjom porządkowym organizowanym przez parafię od lat osiemdziesiątych XX wieku, w których brali udział wolontariusze z kraju i zagranicy, a także dzięki objęciu cmentarza opieką przez uczniów radomskiego Zespołu Szkół Ekonomicznych, inspirowanych przez nauczycielkę Bożenę Ziętek, nekropolia jest czysta i uporządkowana. Na cmentarzu znajduje się obecnie 269 grobów, z których 81 jest zupełnie zniszczonych. Nagrobki na cmentarzu były wykonywane przez radomskich rzemieślników, lecz również przez zakłady z Warszawy i Lublina. Nagrobki wykonano z piaskowca, żeliwa, granitu i innych materiałów.

Pochowani na cmentarzu

  • Arnekkerowie - rodzina aptekarzy
  • Anna Brandt
  • August Brusendorf - nauczyciel
  • Buffowie - rodzina przemysłowców
  • Ludwik Teodor Coppe - dyrektor stacji telegrafu
  • Długołęccy - rodzina przemysłowców
  • Adolf Frick - aptekarz
  • Gainowie - rodzina przemysłowców
  • Bronisław Hassenbein - prawnik
  • Juliusz Karol Hempel - nauczyciel
  • Edward Herbst - kupiec
  • Samuel Hoppen, Karol Franciszek Hoppen - aptekarze
  • Karschowie - rodzina przemysłowców
  • Keplerowie - rodzina przemysłowców
  • Kindtowie - rodzina przemysłowców
  • Juliusz Krause - duchowny
  • Kuntzowie - rodzina przemysłowców
  • Karol Liebich - lekarz
  • Liederowie - rodzina przemysłowców
  • Lorentzowie
  • Łagodzińscy - rodzina aptekarzy
  • Marxowie - rodzina aptekarzy
  • Gustaw Kazimierz Marx - lekarz
  • Kazimiera Marx - nauczycielka
  • Metzgerowie - rodzina przemysłowców
  • Adolf Minde - właściciel ziemski
  • Pentzowie - rodzina aptekarzy
  • Alfons Pinno - architekt
  • Czesław Michał Pławski - generał
  • Władysław Roguski - prawnik
  • Rösslerowie - rodzina przemysłowców
  • Julian Schniersztein - lekarz
  • Władysław Schummer - obywatel ziemski
  • Skibińscy - rodzina przemysłowców
  • Adolf Spetch - właściciel ziemski
  • Antoni Szulc - urzędnik Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej
  • Adolf Tochterman - lekarz
  • Henryk Tochterman - duchowny
  • Wickenhagenowie - rodzina przemysłowców
  • Otton Wüstehube - pastor
  • Ludwik Zerx - właściciel ziemski

Cmentarz ewangelicki w Radomiu - to miejsce nie posiada jeszcze przewodnika. Jeśli znasz to miejsce, to tutaj możesz napisać przewodnik.