Cmentarz Rzymskokatolicki w Radomiu

Cmentarz Rzymskokatolicki w Radomiu – mieści się przy ulicy Bolesława Limanowskiego 72. Został założony w 1812 lub w 1813 na gruntach podarowanych przez niejakiego Łodwigowskiego, obywatela miasta Radomia. Jest to miejsce pochówku zasłużonych dla oświaty i kultury polskiej oraz powstańców i żołnierzy walczących o wolną Polskę.

Cmentarz Rzymskokatolicki w Radomiu – mieści się przy ulicy Bolesława Limanowskiego 72. Został założony w 1812 lub w 1813 na gruntach podarowanych przez niejakiego Łodwigowskiego, obywatela miasta Radomia. Jest to miejsce pochówku zasłużonych dla oświaty i kultury polskiej oraz powstańców i żołnierzy walczących o wolną Polskę.

Historia

Pierwotnie miał powierzchnię około 2 mórg, lecz wraz z wyczerpywaniem się miejsca i rosnącymi potrzebami był powiększany. W 1849 dokupiono grunty o powierzchni 7 mórg i 34 prętów. W 1854 rozpoczęto prace nad wzniesieniem muru wokół cmentarza, zaś zakończono je dwa lata później. Przy okazji tych prac wzniesiono także murowaną bramę z przybudówkami mieszczącymi izbę przedpogrzebową oraz izbę przeznaczoną dla grabarza. Brama miała także wieżyczkę z dwoma dzwonami. W 1852 doprowadzono z miasta do cmentarza drogę. W 1876 powiększono cmentarz o 4 morgi i 8 prętów. Wkrótce potem jednak powiększono cmentarz o kolejne 5 mórg i 217 prętów, gdyż poprzednio zakupione grunty okazały się gliniaste i mieszkańcy nie chcieli na nich chować swych zmarłych. Przy tej okazji włączono do terenów cmentarza dawny cmentarz choleryczny i zbudowano w 1885 murowaną bramę z dwiema furtami oraz wzniesiono niezbędne mury. Wieża w pierwotnie wzniesionej bramie zawaliła się w wyniku burzy w 1889. Również w 1889 geodeta wykonał pomiary cmentarza, co pozwoliło podzielić cmentarz na części i kwatery. Cmentarz w tym czasie miał powierzchnię 244 677 łokci kwadratowych (w tym: 2395 łokci kwadratowych ulic, 1624 łokci kwadratowych pod murami i 132 łokcie kwadratowe pod zabudowaniami cmentarza). Najstarszą część cmentarza (tereny kupione pierwotnie i w 1849) oznaczono literą A i podzielono na 14 kwater. Tereny kupione w 1876 oznaczono literą C zaś kupione w 1891 literą B. Część B podzielono na 16 kwater. W latach dziewięćdziesiątych XIX wieku założono księgi cmentarne i zbudowano przy pierwszej brami dom ogrodnika, który zajął się sadzeniem drzew wzdłuż alei i pielęgnowaniem roślinności. Do 1891 pochowano na cmentarzu 40 672 osób.

Pochowani na cmentarzu

W nekropolii spoczywają m.in.:

• Zygmunt Stan, długoletni dyrektor szkół radomskich,
• Józef Brandt, artysta-malarz, właściciel Orońska,
• Teresa Grodzińska, bohaterska sanitariuszka poległa w wojnie polsko-bolszewickiej w 1920
• ks. bp. Paweł Kubicki Biskup Pomocniczy Diecezji Sandomierskiej
• Rodzice Ks Bp Adama Odzimka
• Księża proboszczowie parafii katedralnej
• Jan Kanty Trzebiński, drukarz,
• Kazimierz Kłaczyński, pijar, rektor,
• Stanisław Lessel, adiutanta gen. Jana Krukowieckiego,
• Józef Marjański, kpt. 1 Pułku Piechoty Legionów, komendant Okręgu Polskiej Organizacji Wojskowej,
• Józef Grzecznarowski, socjalista, poseł, prezydent Miasta Radomia,
• mogiły zbiorowe i pomniki upamiętniające zbrodnie dokonane na mieszkańcach Radomia w czasie II wojny światowej,
• ks. Andrzej Łukasik, budowniczy kościoła i pierwszy proboszcz parafii św. Teresy od Dzieciątka Jezus na Borkach, kanonik,
• ks. inf. Adam Stanios, budowniczy kościoła i pierwszy proboszcz parafii Matki Bożej Miłosierdzia,
• doktor Lech Izbicki, żołnierz AK, sybirak, twórca radomskiej ortopedii,
• ks. inf. Jerzy Banaśkiewicz, dziekan dekanatu Radom-Południe, proboszcz parafii Św. Teresy od Dzieciątka Jezus w latach 1998-2011, poeta.
• ks. bp. Edward Materski, biskup Sandomierki, Sandomiersko-Radomski, Radomski, pierwszy pasterz kościoła radomskiego, żołnierz AK, uczestnik Powstania Warszawskiego
• ks. bp. Stefan Siczek, biskup pomocniczy Radomski, dwukrotny administrator Diecezji

Cmentarz jest ogrodzony murem, systematycznie rozbudowywany. Naprzeciwko głównej bramy wejściowej na grobie Konstantego Mireckiego znajduje się rzeźba Anioła Ciszy. Rokrocznie organizowana jest kwesta na rzecz rewaloryzacji zabytkowych pomników cmentarza. Opieką nad cmentarzem zajmuje się m.in. Społeczny Komitet Ratowania Zabytków Radomia.