Bracki Browar Zamkowy

Bracki Browar Zamkowy w Cieszynie – zabytkowy browar przemysłowy w Cieszynie powstały w 1846 roku. Zakład należy do holenderskiego koncernu Heineken i wchodzi w skład Grupy Żywiec.

Bracki Browar Zamkowy w Cieszynie – zabytkowy browar przemysłowy w Cieszynie powstały w 1846 roku. Zakład należy do holenderskiego koncernu Heineken i wchodzi w skład Grupy Żywiec.

Historia

Browar Habsburgów

W 1838 roku arcyksiążę Karol Ludwik Habsburg postanowił gruntownie przebudować swoją cieszyńską rezydencję. W tym celu sprowadził wiedeńskiego architekta Józefa Kornhäusla, który zlecił rozbiórkę ruin zamku piastowskiego z wyjątkiem wieży i romańskiej rotundy. W niedługim czasie na Górze Zamkowej powstał nowy, klasycystyczny pałac wraz z oranżerią i parkiem w stylu angielskim. Niejako przy okazji tej wielkiej przebudowy zachęcony sukcesami, jakie w owym czasie zaczęło na rynku odnosić piwo typu pilzneńskiego, książę cieszyński Karol Ludwik postanowił zbudować własny browar w Cieszynie.

Cieszyn posiadał długie tradycje piwowarskie, bowiem już od XV wieku istniał tu browar mieszczański. Nie był on jednak własnością księcia, a ponadto produkowano w nim wyłącznie piwo tradycyjne górnej fermentacji w niewielkich ilościach. Dlatego ok. 1840 roku tuż pod zamkiem, na stoku wzgórza rozpoczęto budowę nowoczesnego browaru, który miał zająć się produkcją piwa typu pilzneńskiego na skalę przemysłową. Budowę ukończono w 1846 roku i niemal natychmiast po otwarciu zakład rozpoczął swoją działalność.

Piwo z Cieszyna szybko stało się popularne nie tylko w Księstwie Cieszyńskim, ale w całej monarchii habsburskiej. Syn i następca Karola Ludwika, arcyksiążę Albrecht Fryderyk Habsburg, zachwycony sukcesami zakładu rozwinął produkcję i w 1856 roku zdecydował się na założenie kolejnego browaru, który na jego polecenie wybudowano we wsi Pawlusie pod Żywcem. Pierwsi piwowarzy żywieckiego browaru pochodzili z Cieszyna.

Browar państwowy

Po zakończeniu I wojny światowej i upadku Austro-Węgier doszło do nacjonalizacji majątku książąt cieszyńskich. W 1920 roku browar upaństwowiono i powołano Państwowe Zamkowe Zakłady Przemysłowe w Cieszynie. W latach 20. XX wieku wydzierżawiono go warszawskim przedsiębiorcom skoligaconym m.in. z prezydentem Ignacym Mościckim. W 1933 roku zakład znalazł się pod zarządem Dyrekcji Lasów Państwowych.

W czasie II wojny światowej browar nie uległ likwidacji i nie zaprzestał produkcji. Po 1945 roku został włączony w skład Bielskich Zakładów Piwowarsko-Słodowniczych, a następnie Zakładów Piwowarskich w Żywcu. Przez cały ten czas, wciąż w tym samym budynku, browar produkował różne gatunki piwa, w tym swój sztandarowy produkt - piwo jasne pełne typu pilzneńskiego. Niestety jakość tego produktu, szczególnie w latach 70. i 80. XX wieku, budziła wiele zastrzeżeń.

Browar Grupy Żywiec

Na początku lat 90. XX wieku cieszyński browar został sprywatyzowany i wraz z browarem żywieckim zakupiony przez holenderski koncern Heineken. Produkcję ograniczono do jednego gatunku piwa, któremu nadano handlową nazwę Żywiec Brackie. Piwa z Cieszyna sprzedawano w tym czasie w całym kraju.

Po kilku latach postanowiono zmienić charakter zakładu na producenta regionalnego, w związku z tym odstąpiono od handlowej nazwy marki Żywiec Brackie i wprowadzono nazwę Brackie. Zmieniono też znacznie oprawę graficzną i rozpoczęto dystrybucję piwa z nastawieniem na rynek lokalny województwa śląskiego. W 2003 roku w browarze w Cieszynie rozpoczęto produkcję marki ogólnopolskiej - Żywiec Porter, która jest jednak dystrybuowana na rynku ogólnopolskim pod logo Browaru Żywiec.

Od 2009 roku w Brackim Browarze Zamkowym w Cieszynie produkowane są jednorazowo warki piw specjalnych dla Grupy Żywiec. W 2009 roku uwarzono tutaj piwo Bracki Koźlak Dubeltowy, którego autorem receptury jest piwowar domowy, Jan Krysiak, zwycięzca VII Konkursu Piwowarów Domowych w Żywcu. W 2010 roku zwyciężczyni VIII Konkursu Piwowarów Domowych w Żywcu, Dorota Chrapek, uwarzyła w cieszyńskim browarze piwo typu belgian pale ale - Brackie Pale Ale belgijskie. W 2011 roku wyprodukowano w nim piwo Grupy Żywiec dla sklepów sieci handlowej Biedronka - Leżajsk Pszeniczne. W tym samym roku powstał w tym zakładzie piwowarskim Grand Champion Birofilia 2011 - piwo kolońskie, według receptury Jana Szały.

Od 2010 roku browar rozpoczął produkcję piwa typu amber ale, Brackie Mastne. Został także siedzibą Polskiego Stowarzyszenia Piwowarów Domowych. Wdrożono w nim ponadto projekt przekształcenia zakładu w żywe muzeum piwowarstwa.

W 2011 roku doszło do formalnej konsolidacji browaru z Grupą Żywiec.

Charakterystyka

Browar w Cieszynie od lat 90. XX wieku należy do dużego międzynarodowego koncernu piwowarskiego. Mimo to zachował charakter regionalny i jako jedyny browar Grupy Żywiec wytwarza piwo metodami klasycznymi (m.in. stosuje zacieranie dekokcyjne, otwarte kadzie fermentacyjne i zbiorniki leżakowe, a nie metodę HGB i tankofermentory). W zakładzie znajduje się wiele do dziś sprawnie funkcjonujących urządzeń pochodzących z drugiej połowy XIX wieku i początku XX wieku.

Zdolności produkcyjne Brackiego Browaru Zamkowego w Cieszynie wynoszą 160 tysięcy hektolitrów piwa rocznie. Jego produkty są rozlewane na miejscu tylko do beczek keg. Butelkowanie i puszkowanie marek piwa z Cieszyna odbywa się w rozlewni browaru w Żywcu.

Marki piwa

• Brackie - lager
• Brackie Mastne - amber ale
• Leżajsk Pszeniczne - hefe-weizen
• Żywiec Porter - porter bałtycki
• Żywiec APA - american pale ale

Piwa specjalne

Grand Champion Birofilia

• 2009 - Bracki Koźlak Dubeltowy - doppelbock
• 2010 - Brackie Pale Ale belgijskie - belgian pale ale
• 2011 - Bracki Grand Champion Birofilia 2011 - kölsch
• 2012 - Bracki Rauchbock - Koźlak dymiony
• 2013 - Brackie Imperial IPA - Imperial India Pale Ale
• 2014 - Dubbel Cieszyński - Dubbel