” | Rezerwat przyrody Bagno Jacka – torfowiskowy rezerwat przyrody znajdujący się na terenie dzielnicy Warszawy Wesoła (województwo mazowieckie). Leży na obszarze lasów Rembertowsko-Okuniewskich, w kompleksie wałów wydmowych, tuż przy drodze Warszawa-Węgrów.
Został utworzony 21.09.1981 r. Zarządzeniem Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego.
Powierzchnia: 19,76 ha.
Utworzono go w celu ochrony dawnych wyrobisk potorfowych, obecnie zarastających roślinnością torfowiska przejściowego.
Charakterystyczne gatunki roślin to:
- mchy torfowce (Sphagnum sp.)
- trzcina pospolita (Phragmites australis)
- brzoza omszona (Betula pubescens)
- grzybienie białe (Nymphaea alba)
- turzyca nitkowata (Carex lasiocarpa)
- czermień błotna (Calla palustris)
- borówka bagienna (Vaccinium uliginosum)
- wełnianka wąskolistna (Eriophorum angustifolium)
- żurawina błotna (Oxycoccus palustris)
- rosiczka okrągłolistna (Drosera rotundifolia)
Rezerwat przyrody „Bagno Jacka” 2006
Rezerwat torfowiskowy „Bagno Jacka” o powierzchni 19,45 ha (po ostatnich pomiarach 19,76ha), utworzony 21 września 1981 r. (MP nr 26, poz. 231) jest położony w lasach okuniewsko-rembertowskich, w oddziale 139 nadleśnictwa Drewnica oraz na terenie dzielnicy Warszawa-Wesoła, na północ od ul. Okuniewskiej. Rezerwat chroni otoczone lasami międzywydmowe torfowisko przejściowe i wysokie z charakterystycznymi gatunkami roślin i typowym bagiennym krajobrazem. Dominującym zbiorowiskiem roślinnym „Bagna Jacka” jest brzezina bagienna. Warto wspomnieć, że w latach 1970. właśnie w tym miejscu powstał film Andrzeja Wajdy „Brzezina”, dzięki czemu został utrwalony wygląd torfowiska sprzed 35 lat. Poza brzeziną w rezerwacie występują szuwary turzycowe i trzcinowe, łozowiska, fragmenty boru bagiennego, wilgotnego i świeżego.
Dokumentacja florystyczna rezerwatu, przygotowana przez prof. R. Zarębę z SGGW-AR w Warszawie obejmowała 55 gatunków roślin naczyniowych, związanych z mszarami, turzycowiskami i wilgotnymi lasami. W ciągu 25 lat istnienia rezerwatu zgromadzono wiele nowych danych o występujących na jego terenie roślinach i zwierzętach. Nie odnaleziono kilku gatunków obserwowanych w latach siedemdziesiątych, takich, jak: widłak jałowcowaty, turzyca pęcherzykowata, dwa gatunki manny Glyceria spp., kaczeniec i pałka wąskolistna, natomiast wykryto kilkadziesiąt nie notowanych wcześniej, co daje łączną liczbę 130, w tym 12 chronionych (5 pod ochroną całkowitą i 7 pod częściową). Spośród nowo wykrytych roślin warto wymienić: paprotkę zwyczajną, brzozę ciemną – 2 okazy, olszę czarną, bluszcz pospolity, bagno zwyczajne, siódmaczek leśny, tojeść bukietową, czeremchę pospolitą, jarząb szwedzki, siedmiopalecznik błotny, kocanki piaskowe, pływacz, konwalię majową, kosaćca żółtego, ponikło błotne, turzycę siwą, kruszczyk szerokolistny, storczyk szerokolistny, jeżogłówkę gałęzistąoraz znajdującą się w wyraźnej ekspansji pałkę szerokolistną. Na środkowej z trzech torfianek licznie występują grzybienie białe. Niekorzystnym zjawiskiem jest liczne występowanie na obrzeżach rezerwatu roślin obcego pochodzenia, takich jak: sosna Banksa, dąb czerwony, robinia akacjowa, parczelina, winobluszcz pięciolistkowy. Bardziej szkodliwy jest nadmierny rozwój zarośli i drzewostanów z brzozą brodawkowatą i brzozą omszoną, które powodują wywołany zacienieniem zanik gatunków torfowiskowych i charakterystycznych dla chronionego terenu (torfowce, wełnianki. modrzewnica zwyczajna, żurawina błotna, rosiczka okrągłolistna.
W czasie istnienia rezerwatu na jego obszarze obserwowano 5 gatunków płazów: ropuchę szarą, rzekotkę drzewną, żaby: moczarowa i trawną oraz żabę wodną (która jest mieszańcem międzygatunkowym). Z gadów odnotowano 2 gatunki: jaszczurkę zwinkę i żmiję zygzakowatą, widywaną regularnie w północnej części rezerwatu, w odmianie szarej i brązowej.
Pierwsze dane o awifaunie „Bagna Jacka” pochodzą z 1985 r. (J. Kozłowski – rękopis w archiwum wojewódzkiego konserwatora przyrody w Warszawie) i dotyczą 48 gatunków. Od 1986 do 2005 r. prowadzono systematyczne obserwacje ornitologiczne, podczas których stwierdzono łącznie 116 gatunków ptaków w tym 42 lęgowe i prawdopodobnie lęgowe, przy czym w poszczególnych sezonach do rozrodu przystępowało od 15 do 31 gatunków.
Do lęgowych ptaków rezerwatu należą m. in: perkozek, cyraneczka, głowienka, czernica, kokoszka wodna, słonka, krętogłów. Okresowo gnieżdżą się krogulec, dzierzba gąsiorek, trzciniak, pokrzewka jarzębata, gil, i potrzos. Najliczniej występującym gatunkiem gniazdującym się na terenie rezerwatu jest piecuszek. Na omawiany teren często zalatują: jastrząb gołębiarz, myszołów zwyczajny, dzięcioł czarny i kruk, a sporadycznie czapla siwa, bocian czarny, łabędź niemy, płaskonos, cyranka, gągoł, błotniak stawowy, rybołów, żuraw, wodnik Rallus aquaticus, bekas kszyk, brodziec piskliwy i rybitwa rzeczna. Pojedyncze stwierdzenia dotyczą perkoza rdzawoszyjego, błotniaka zbożowego, puszczyka, zimorodka Alcedo attis, brzęczki i dziwonii.
W tym samym czasie stwierdzono tu co najmniej 10 gatunków ssaków (ryjówka aksamitna, kret, jeż wschodnioeuropejski, zając szarak, piżmak Ondatra zibeticus, kuna, lis, sarna, dzik, i łoś). Licznie występują nietoperze, jednak ich przynależności gatunkowej nie udało się ustalić.
Wnętrze rezerwatu nie jest udostępnione do zwiedzania z powodu wrażliwości pokrywy roślinnej torfowiska na wydeptywanie oraz sezonowego zagrożenia pożarami. Dla przetrwania „Bagno Jacka” konieczna jest ciągła edukacja sozologiczna okolicznych mieszkańców oraz wprowadzenie postulowanej od wielu lat strefy ochronnej, obejmującej przylegające do rezerwatu wydzielenia leśne o powierzchni ok. 40 ha, ze wieloma stanowiskami rzadkich i chronionych roślin oraz zwierząt.
Prawie wszystkie gatunki zwierząt wymienione w artykule podlegają ochronie prawnej. |
