Muzeum Początków Państwa Polskiego

Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie – muzeum, którego zbiory są związane z polskim wczesnym średniowieczem oraz z historią Gniezna i okolic. Siedziba znajduje się w budynku wzniesionym w latach 1970-1978. Muzeum powstało w roku 1956 jako Gnieźnieński Oddział Muzeum Archeologicznego w Poznaniu. W 1973 r. zostało przekształcone w samodzielną jednostkę, która od marca 1983 nosi nazwę Muzeum Początków Państwa Polskiego. Gromadzi eksponaty archeologiczne, kultury materialnej od średniowiecza do czasów współczesnych, sztukę, zabytki i archiwalia związane z historią Gniezna. Księgozbiór muzeum liczy ponad 17 tysięcy pozycji.

Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie – muzeum, którego zbiory są związane z polskim wczesnym średniowieczem oraz z historią Gniezna i okolic. Siedziba znajduje się w budynku wzniesionym w latach 1970-1978. Muzeum powstało w roku 1956 jako Gnieźnieński Oddział Muzeum Archeologicznego w Poznaniu. W 1973 r. zostało przekształcone w samodzielną jednostkę, która od marca 1983 nosi nazwę Muzeum Początków Państwa Polskiego. Gromadzi eksponaty archeologiczne, kultury materialnej od średniowiecza do czasów współczesnych, sztukę, zabytki i archiwalia związane z historią Gniezna. Księgozbiór muzeum liczy ponad 17 tysięcy pozycji.

Wystawy stałe

• Wielkopolska średniowieczna
• Gniezno średniowieczne
• Gniezno nowożytne
• Rzeźba romańska w Polsce
• Oręż wieków minionych
• Piastów malowane dzieje

Wystawy czasowe o szczególnym znaczeniu

Kafle gotyckie i renesansowe 2003

Wystawa prezentowała kafle gotyckie w zbiorach Muzeum Początków Państwa Polskiego znalezione podczas wykopalisk. Kafle pochodziły głównie ze znalezisk dokonanych przez Czesława Strzyżewskiego w Jankowie Dolnym podczas kilku sezonów, począwszy od 1990 r. oraz z okolic Wzgórza Lecha w Gnieźnie. Odkryć na Wzgórzu Lecha dokonali w latach 1993-1996 Tomasz Sawicki oraz Tomasz Janiak, pracownicy Muzeum. Oba znalezione zespoły kafli, okazały się bardzo interesujące pod wieloma względami. Charakteryzowało je bogactwo motywów zdobniczych (heraldyka, przedstawienia obyczajów rycerskich, sceny biblijne, postacie świętych, rośliny i zwierzęta, stwory fantazyjne) oraz różnorodność technik wykonania. Te kafle wciąż są prezentowane jako część ekspozycji stałej. Na okres wystawy wypożyczono także kafle z innych części Polski, między innymi Gdańska, Bolesławca, Warszawy, Zamościa, Torunia i wielu innych miejscowości. Prezentowano wszystkie rodzaje kafli używanych w Polsce do końca XVI wieku (niektóre były nieco późniejsze, z początku XVII w.) a więc kafle miskowe, garnkowe, kafle niszowe, kafle maswerkowe, kafle płytowe oraz z różnych miejsc pieca: kafle wieńczące, gzymsowe, narożne, środkowe; tak w wersjach polewanych jak i niepolewanych. Wystawę utrwaliły dwie publikacje książkowe - katalog wystawy oraz opracowanie kafli miejscowych.

Ars Scribendi 2008

Od 1 kwietnia do 31 lipca 2008 r. można było oglądać wystawę pt. "Ars scribendi czyli O sztuce pisania w średniowiecznej Polsce" poświęconą piśmiennictwu z najdawniejszych lat. Organizatorzy zgromadzili ponad sto dwadzieścia dzieł europejskiej sztuki pisarskiej i miniatorskiej. Odwiedzający mogli zobaczyć m.in. iluminowany rękopis z epoki Karolingów, Bullę Gnieźnieńską papieża Innocentego II z 1136 roku, XI-wieczny Złoty Kodeks Gnieźnieński, Biblię Jarosława Skotnickiego oraz dokumenty wydane przez Kazimierza Wielkiego i pierwszych polskich władców z dynastii Jagiellonów. Zgromadzone eksponaty pochodziły ze zbiorów Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, miejscowego oddziału Archiwum Państwowego oraz Biblioteki Kórnickiej Polskiej Akademii Nauk. Wystawę poświęcono pamięci mediewistki prof. Brygidy Kürbis. Kuratorem wystawy był dr Leszek Wetesko. Jest on także redaktorem bogato ilustrowanego i obszernego katalogu wystawy (wydanego pod takim samym tytułem jak wystawa).