Kościół Narodzenia NMP

Kościół Narodzenia NMP w parafii św. Józefa w Ciechanowie, dawny kościół farny, późnogotycki z pierwszej ćwierci XVI w.

Kościół Narodzenia NMP w parafii św. Józefa w Ciechanowie, dawny kościół farny, późnogotycki z pierwszej ćwierci XVI w.

Historia

Kościół wybudowany w 1. ćw. XVI wieku, konsekrowany przez biskupa płockiego Andrzeja Noskowskiego (1547—67). Uszkodzony w czasie wojen szwedzkich w 1657 r. oraz na pocz. wieku XVIII. Wyremontowany w 1781 r. W 1807 r. zajęty przez wojska Napoleona i przekształcony w piekarnię. Spaleniu uległo wówczas całe wyposażenie wnętrz. Kolejne remonty kościoła: 1822—3 r. kosztem gen. Wincentego Krasińskiego oraz w latach 1876-8 i 1913-20 (ten ostatni wg projektu arch. Stefana Szyllera).

Opis budowli

Kościół późnogotycki, orientowany, murowany z cegły. Trójnawowy, pseudobazylikowy. Korpus przecina para wysokich symetrycznych kaplic, tworzących rodzaj ramion transeptu (pierwsze tego typu rozwiązanie w Polsce). Sklepienia gwiaździste założone na pocz. XX wieku. W dawnej zakrystii (obecnie kaplicy) sklepienie kolebkowo-krzyżowe. Kościół ma bogato zdobione ceglane, gotyckie szczyty.

Większość wyposażenia kościoła pochodzi z XIX i XX wieku. Do starszych elementów należą: dwie kropielnice granitowe z XVI wieku (kruchta główna i kruchta północna) oraz krucyfiks z 1. poł. w. XVII, wzorowany jest na wcześniejszym z XV w.

W nawie głównej na lewym filarze późnogotycka płyta nagrobna Stanisława Szczurzyńskiego (zm. 1556), z płaskorzeźbioną postacią rycerza w zbroi, z napisem antykwą w bordiurze i kartuszami w narożach oraz herbami: Ostoja (lub Przegonia), Pobóg, Lubicz (odwrócony) i Prawdzic. Przy ścianie południowej nawy bocznej pozostałość po dawnym cmentarzu przykościelnym - nagrobek Michała i Marii Mieszkowskich (zm. 1861 r.).

Nieopodal kościoła, na szczycie grodziska zwanego Farską Górą wznosi się neogotycka dzwonnica wystawiona po 1889 w miejscu wcześniejszej drewnianej z w. XVII.