Kościół św. Bartłomieja

0

Kościół św. Bartłomieja w Płocku (płocka fara) – najstarszy kościół parafialny miasta, jeden z jego cenniejszych zabytków, matka parafii Płocka. Jego patronem jest św. Bartłomiej Apostoł. Proboszczem parafii jest ks. kan. Wiesław Gutowski. Z kościoła corocznie wychodzi pielgrzymka do Skępego.

Czytaj dalej

Kościół św. Bartłomieja w Płocku (płocka fara) – najstarszy kościół parafialny miasta, jeden z jego cenniejszych zabytków, matka parafii Płocka. Jego patronem jest św. Bartłomiej Apostoł. Proboszczem parafii jest ks. kan. Wiesław Gutowski. Z kościoła corocznie wychodzi pielgrzymka do Skępego.

Zarys historyczny

Ufundowany przez króla Kazimierza Wielkiego, konsekrowany przez biskupa płockiego Klemensa 23 kwietnia 1356 roku. Przez trzysta lat przeżywał swoją świetność jako budowla gotycka, potem przebudowywany przez Jana Baptystę Wenecjanina otrzymał elementy renesansowe, aby ostatecznie przyjąć wystrój barokowy. W pierwszym okresie istnienia posiadał 22 ołtarze boczne i wieniec kaplic. Wejście główne znajdowało się od strony nieistniejącej już dziś ulicy Nadwiślańskiej.

Od XVII wieku, gdy rozpoczęły się dla Płocka lata klęski i upadku, upadła też fara. W tym niepomyślnym dla miasta czasie obsunęła się również skarpa, w wyniku czego w 1723 roku świątynia poddana została odbudowie. Skrócono korpus, elewację wejściową zbudowano od strony wschodniej, usunięto boczne kaplice, nadając styl późnobarokowy.

W latach 1732 - 1815 fara była kolegiatą, kapituła przeniosła się do niej ze zlikwidowanej kolegiaty św. Michała, przy której od 1180 istniała szkoła – dziś najstarsza w Polsce – Małachowianka.

Na uwagę w kościele zasługuje marmurowy ołtarz główny, który został tu przeniesiony w 1856 ze zlikwidowanego kościoła św. Wojciecha. Od początku XVII w. istnieje przy świątyni wolno stojąca dzwonnica.

Od 1846 roku wychodzi z fary piesza pielgrzymka do sanktuarium maryjnego w Skępem. Pierwsza odbyła się jako dziękczynienie za wygaśniecie epidemii cholery w Płocku.

Na terenie tej parafii św. siostra Faustyna Kowalska w roku 1931 miała otrzymać pierwsze objawienia Jezusa Miłosiernego,a Sługa Boża Matka Józefa Hałacińska otworzyła pierwszy dom zakonny sióstr Pasjonistek. 18 listopada 2006 jej ciało zostało uroczyście przeniesione do tego kościoła. W granicach tej wspólnoty znajduje się również najstarszy w Polsce - założony w 1780 - cmentarz grzebalny.

Prace konserwatorskie

W styczniu 2006 r., w czasie prac konserwatorskich pod prezbiterium fary znaleziono dwie olbrzymie krypty pochodzące prawdopodobnie z pierwszego okresu funkcjonowania kościoła.

W październiku 2007 odkryto pierwotne wejście do świątyni, znajdujące się na miejscu obecnego prezbiterium, oraz gotycko-renesansowe okna z XVI w..

Jubileusz 650-lecia fary

Rok 2006 płocka fara obchodziła pod znakiem jubileuszu 650-lecia jej istnienia. W związku z tym świątynia przeszła wiele remontów, m.in. całkowicie odnowiono prezbiterium. Centralne uroczystości odbyły się w dniach 22-23 kwietnia na płockim Starym Rynku. Jej głównym akcentem była uroczysta msza celebrowana przez biskupa płockiego Stanisława Wielgusa. Pozostałe punkty bogatego programu rozłożono na cały rok. W jego skład weszły m.in. uroczystości ku czci patrona Płocka, koncert oratorium Tu Es Petrus i konferencja naukowa dotycząca historii kościoła. Całość zakończyła się mszą w niedzielę 19 listopada 2006, sprawowana przez biskupa toruńskiego Andrzeja Suskiego, który pochodzi z tej parafii. Za organizację obchodów proboszcz fary, ks. Janusz Cegłowski został nominowany do tytułu Płocczanin roku 2006.

Patron

Bartłomiej Apostoł, Bartłomiej Natanael, Święty Bartłomiej, cs. Apostoł Warfołomiej (zm. ok. 70 w Albanopolis w Armenii) – jeden z dwunastu apostołów dwojga imion, zwany w Ewangeliach Mateusza, Marka i Łukasza, Bartłomiejem (grecko-aramejskie bar-Tholomaios "syn Tolomaja-Ptolemeusza" lub "syn oracza"), a przez Jana – Natanaelem (hebr. "Bóg dał").

Proboszczowie fary

  • 1366 - Olbracht
  • 1381 - Mikołaj
  • 1412 - Arnold, kanonik płocki
  • 1460 - Paweł
  • 1472 - Grzegorz, zrzekł się probostwa w tym samym roku
  • 1472 - Jan z Sokołowa, kanonik pułtuski
  • 1489 - Jan z Krośnia, herbu Dołęga
  • 1508 - 1513 Paweł Kępski z Kępy, równocześnie rektor kościoła parafialnego w Zakrzewie
  • 1517 - Dominik Wityński, zrzekł się probostwa
  • 1555 - 1557 - Jan Wyrzykowski, doktor teologii, kanonik płocki, zm. 1557 r.
  • 1557 - 1558 - Walenty Skowrocki z Kuczborka, przedtem notariusz miejski
  • 1579 - 1584 - Walenty Wróblewski, równocześnie proboszcz toruński
  • 1584 - 1602 - Wojciech Bieliński, kanonik sandomierski i warmiński
  • 1602 - 1631 - Marcin Rostkowski, surogat w konsystorzu płockim, zm. 1631 r.
  • 1631 - 1668 - Wiktor Dzięgielewski, wcześniej wikariusz w katedrze, kanonik i dziekan płocki, sędzia surogat w konsystorzu płockim
  • 1668 - 1699 - Jan Kądzielski, dziekan płocki
  • 1699 - 1706 - Stanisław Krajewski herbu Jasieńczyk, wcześniej dziekan kapituły kaliskiej, kanonik płocki, od 1692 prałat kanclerz kapituły płockiej
  • 1706 - 1709 - Tomasz Pawłowski, przedtem proboszcz w Dobrzykowie
  • 1709 - 1710 - Andrzej Rostkowski, kanonik płocki
  • 1710 - 1719 - Wojciech Mdzewski herbu Dołęga, od 1714 r. kanonik płocki, zrzekł się probostwa i został kanonikiem łowickim, zm. 1710.
  • 1719 - 1733 - Wojciech Ksawery Sadziński, archiprezbiter, przeszedł na probostwo w Bulkowie
  • 1735 - 1744 - Paweł Wilgieński, doktor obojga praw, dziekan kapituły św. Bartłomieja, w 1744 r. zrzekł się i został kanonikiem pułtuskim i kanonikiem w Kolnie.
  • 1745 - 1773 - Stanisław Starorypiński, kanonik i sędzia w konsystorzu płockim
  • 1773 - 1791 - Wojciech Józef Gadomski, prałat, od 1782 biskup sufragan płocki
  • 1791 - 1815 - Bartłomiej Karol Mirecki, kanonik, dziekan kolegiaty
  • 1815 - 1821 - Łukasz Przyłuski, kanonik katedralny płocki
  • 1821 - 1842 - Hilary Zawadzki, dominikanin, wybrany na prośbę mieszczan
  • 1842 - 1845 - Łukasz Płoski, komendarz
  • 1845 - 1879 - Franciszek Szanior, kanonik honorowy płocki
  • 1880 - 1901 - Kazimierz Weloński, prałat, rektor Seminarium Duchownego w Płocku, w 1901 wstąpił do zakonu oo. paulinów na Jasnej Górze, gdzie został przeorem
  • 1901 - 1909 - Wincenty Petrykowski, profesor Seminarium Duchownego, zm. 1927
  • 1909 - 1936 - Adolf Modzelewski, prałat, profesor Seminarium Duchownego, od 1936 prałat katedry, zamordowany niemieckim obozie koncentracyjnym Soldau (KL) w Działdowie w 1941
  • 1936 - 1940 - Zygmunt Mosielski, kanonik honorowy pułtuski, dziekan płocki, zm. 1940
  • 1940 - 1958 - Stanisław Figielski, infułat, doktor, w latach 1940 - 1946 administrator apostolski diecezji płockiej
  • 1958 - 1985 - Seweryn Wyczałkowski, prałat, profesor Seminarium Duchownego, zm. 1986
  • 1985 - 1986 - Stanisław Bońkowski, doktor, profesor Seminarium Duchownego, zm. 1988
  • 1986 - 2004 - Ryszard Dybiński, kanonik płocki
  • 2004 - 2008 - Janusz Cegłowski, kanonik pułtuski
  • 2008 - nadal - Wiesław Gutowski, kanonik gremialny pułtuski

Kościół św. Bartłomieja - to miejsce nie posiada jeszcze przewodnika. Jeśli znasz to miejsce, to tutaj możesz napisać przewodnik.