Zamek Stillfriedów w Nowej Rudzie

Zamek Stillfriedów w Nowej Rudzie – dawna rezydencja baronów von Stillfriedów, wzniesiona jako dwór obronny w końcu XIV w.

Zamek Stillfriedów w Nowej Rudzie – dawna rezydencja baronów von Stillfriedów, wzniesiona jako dwór obronny w końcu XIV w.

Historia

Pierwsza historyczna wzmianka o zamku pochodzi z 1352 r. Podczas najazdu w 1428 r. spalony przez husytów. Rezydencja została rozbudowana na zamek w latach 1536–1550, 1593, 1633–1645 i 1675–1677 już za czasów Stillfriedów. Obecny kształt pochodzi z gruntownej przebudowy w latach 1700-1730 według projektu znanego włoskiego architekta Andrei Carove. Wtedy to rozebrano wieżę. Później znacznie przebudowany w 1796 r.; między innymi rozebrano przedzamcze i mury obronne. Friedrich August Stillfried 9 lipca 1810 r. sprzedał swoje ziemie wraz z zamkiem szwagrowi brata, hrabiemu Antonowi von Magnisowi z Bożkowa. Tak zakończył się 338-letni okres władania rodziny Stillfriedów nad Nową Rudą. W latach 1819–1868 w sali reprezentacyjnej odprawiane były nabożeństwa dla tutejszej wspólnoty ewangelickiej. Od lat 80. XIX w. zamek był siedzibą zarządu kopalń; po 1945 r. dyrekcji Kopalni Węgla Kamiennego Nowa Ruda, w latach 1954–1975 powiatu noworudzkiego, a do 2001 r. ZOZ. W 2004 r. przeszedł w ręce prywatne.

Właściciele

• 1472-1482 – Georg I von Stillfried und Rattonitz (zm. 1482)
• 1482-1492 – Georg II von Stillfried und Ratienitz (1459-1492)
• 1492-1518 – Georg III von Stillfried
• 1518-1524 Jakob von Stillfried und Rattonitz (1483-1524(9))
• 1524-1518 – Georg IV von Stillfried
• 1560 – Georg V von Stillfried
• 1586 – Georg VI von Stillfried
• 1586-1615 – Henryk von Stillfried – Starszy (1519-1615)
• 1605-1609 – Jan (Hans) von Stillfried Rattonitz (1549-1609)
• 1609-1620 – Tobias Stillfried von Rattonitz (1580-1620)
• 1628-1658 – Hans Bernhard Stillfried von Rattonitz (1615-1658)
• 1658-1669 – Bernhard II von Stillfried
• 1669-1702 – Bernhard III von Stillfried und Rattonitz (1641-1702)
• 1702-1720 – Raymund Erdmann Anton baron Stillfried von Rattonitz (1672-1720)
• 1720-1739 – Johann Joseph I baron Stillfried von Rattonitz ((1695-1739)
• 1739-1761 – Anna von Stillfried hrabina von Salburg (1703-1761), żona Johanna Josepha I
• 1773-1796 – Michael Raymund baron Stillfried und Rattonitz (1730-1796)
• 1790-1808 – Friedrich Stillfried und Rattonitz (1763-1808)
• 1796-1803 – Johann Joseph II, hrabia Stillfried und Rattonitz (1762-1805)

Architektura

Okazały zamek czteroskrzydłowy z wewnętrznym dziedzińcem wznosi się na krawędzi skarpy górnego miasta. Budynek posiada pięcioosiowy dwukondygnacyjny ryzalit dzielony pilastrami z salą półtorakondygnacyjną na piętrze; gładkie elewacje, okna w opaskach z naczółkami, nad oknami okulusy. Pozostałe skrzydła nakryte są łamanymi dachami.

Rezydencie Stillfriedów

• Dwór Dolny we Włodowicach
• Dwór Górny w Nowej Rudzie
• Dwór Stillfriedów w Drogosławiu
• Pałac w Jugowie