Kościół św. Jana Chrzciciela

Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Siewierzu – świątynia rzymskokatolicka w Siewierzu, jeden z najstarszych kościołów w Polsce. Do XV w. kościół parafialny, później filialny, obecnie pełni funkcję kaplicy cmentarnej.

Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Siewierzu – świątynia rzymskokatolicka w Siewierzu, jeden z najstarszych kościołów w Polsce. Do XV w. kościół parafialny, później filialny, obecnie pełni funkcję kaplicy cmentarnej.

Historia

Zbudowany prawdopodobnie w 1144 lub 1164 roku. Wzniesiony z fundacji Piotra Dunina Własta – fundatora 70 kościołów. Pierwotnie gród siewierski był zlokalizowany wokół kościoła, jednak najprawdopodobniej po najazdach mongolskich został przeniesiony w miejsce dzisiejszego terenu zamku.

Wykonany jest z kamienia ciosanego, w stylu romańskim, ze sklepieniem burgundzkim, co potwierdza jego powstanie najpóźniej w XII wieku. Należy do najstarszych świątyń w Polsce gdzie obok rotundy św. Mikołaja na Górze Zamkowej w Cieszynie jest jednym z najstarszych zabytków architektury polskiej. W kościele tym odbył się 6 lipca 1233 roku synod biskupów polskich.

Budowla mierzy 6 x 9 metrów. W nieznanym czasie budowla uległa pożarowi, co doprowadziło do zapadnięcia się sklepienia i nadwyrężenia ścian. W takim stanie stał do roku 1639 kiedy to nieznany fundator ściągnął dach żelazem i wsparł przyporami rozchylone mury, pokrył je dachem, ale zamiast sklepienia dał płaski sufit oraz dobudował kruchtę. Kościół od podłogi do szczytu dachu ma 13 metrów i 20 centymetrów. Posiada on wąskie, podobne do strzelnic okna o szerokości 15 cm a wysokości 145 cm w świetle. Te wymiary okien oraz jedne, małe drzwi przemawiają za obronnym charakterem budowli, gdzie ludność drewnianego grodu mogła się schronić podczas najazdu.

Czasy współczesne

W latach 50. XX wieku kościółek przebudowano, przywracając go do pierwotnego stanu – usunięto przypory, pokryto dach gontem, przywrócono należyty sufit. W 1993 r. przeprowadzono remont dachu, kładąc nowe poszycie z podwójnych gontów.

Kościół posiada półkolistą apsydę, w niej fragmenty dwuwarstwowej polichromii romańskiej z XII wieku, ze słabo czytelnymi scenami figuralnymi (Maiestas Domini, święci). Zygmunt Świechowski określa postacie jako orantów. Ślady malowideł również na zewnętrznej północnej ścianie. Przy zachodniej ścianie widoczne pozostałości empory. Do wnętrza świątyni prowadzi uskokowy portal, zamknięty półkoliście, z prostokątnym otworem wejściowym.