Kościół Świętego Ducha

0

Kościół Św. Ducha w Bytomiu – kościół filialny parafii Wniebowzięcia NMP, wybudowany jako kaplica przyszpitalna w 1721 roku.

Czytaj dalej

Kościół Św. Ducha w Bytomiu – kościół filialny parafii Wniebowzięcia NMP, wybudowany jako kaplica przyszpitalna w 1721 roku.

Historia

Kościół został wybudowany w 1721 roku na terenie założonego w 1299 roku szpitala Świętego Ducha, na miejscu wcześniejszej drewnianej kaplicy. W kaplicy pw. Ducha Św. szpitala Miechowitów na miejscu, w którym stoi dziś kościół, odprawiał Msze nuncjusz apostolski Hipolit Aldobrandini, późniejszy papież Klemens VIII. Po wieloletniej przerwie kościół spełnia funkcje sakralne. Msza święta w nadzwyczajnej formie rytu rzymskiego jest sprawowana we wszystkie dni tygodnia z wyjątkiem środy. Jest to jeden z dwóch kościołów w diecezji gliwickiej w których sprawuje się Mszę św. w tej formie rytu. Jedyny kościół miasta, który pozostał cały czas katolicki (nie był zajęty przez protestantów).

Budowla

Budowla w stylu barokowym, na planie ośmioboku foremnego o boku 7 metrów i o wysokości 12 metrów, nakryta ośmiopołaciowym, namiotowym dachem zwieńczonym sygnaturką. Z XVIII wieku zachowały się trzy barokowe ołtarze oraz ambona. We wnętrzu kościoła znajdują się organy firmy Ed. Horn Breslau z 1875 r. W 2007 roku zostały zdemontowane i poddane renowacji. Renowację przy zachowaniu techniki budowy organów z XIX w. wykonuje Romuald Greiss (remont trwa od roku 2005). Kościół jest ogrzewany (12 stycznia 2008 zostało zamontowane ogrzewanie promiennikowe o mocy elektrycznej 24 kW). W kwietniu 2008 zostały przywrócone balaski i ławki. W końcu roku 2008 zakończył się remont obu zakrystii. W marcu 2009 zamontowano nowe schody do ołtarza głównego.

Przed II wojną światową zaproponowano cztery projekty rozbudowy kościoła. Wspólną ich cechą było dobudowanie nawy w kierunku północy (przez co kościół straciłby zorientowanie) i przerobienie obecnego kościoła na prezbiterium nowo powstałej świątyni. Nie doszło do realizacji żadnego z tych projektów.

Ołtarze

Ta sekcja jest niekompletna. Jeśli możesz, rozbuduj ją.

Organy

Organy Eduarda Horna w kościele św. Ducha w Bytomiu pochodzą z 1875 r., jest to niewielki, niemiecki instrument romantyczny, ośmiogłosowy, mechaniczny posiadający jeden manuał i pedał.

O producencie

Horn (Hörn) – wytwórnia organów piszczałkowych założona przez fortepianmistrza, organmistrza, korektora i stroiciela O. Horna działała we Wrocławiu w latach 1856 – 1926, od roku 1918 przy Klosterstrasse 47 (obecnie Traugutta). Funkcjonowała także jako skład i wypożyczalnia fortepianów i pianin. Obecnie w kraju znanych jest tylko kilka egzemplarzy instrumentów tego producenta.

Opis organów

Instrument znajduje się na murowanym chórze nad wejściem do kościoła. W jego wnętrzu zachował się napis: Ed. Horn Orgelbaumeister in Breslau 1875 r. Na tylnej części szafy organowej ocalały ręczne adnotacje organistów; najstarsza z nich pochodzi sprzed I wojny światowej, ostatnia z 1990 roku, roku w którym organy zagrały po raz ostatni, późniejszy ich stan techniczny dyskwalifikował je z dalszego użytku (szafa organowa jak i drewniane piszczałki zniszczona przez drewnojady, pęknięta wiatrownica, zniszczone piszczałki cynowe, dziurawy miech) W czasie I wojny światowej zabrano oryginalne cynowe piszczałki prospektu, w ich miejsce w latach 50. wstawiono cynkowe. Obecnie wrócono do wersji pierwotnej i zamontowano nowe piszczałki cynowe wykonane według starych menzur. Instrument o trakturze mechanicznej z wiszącą klawiaturą systemu francuskiego.

Wewnątrz znajdują się dwie wiatrownice:

  • 1. manuałowa: zasuwowo – klapowa
  • 2. pedałowa: stożkowa

Zakresy klawiatur:

  • 1. manuał: C – c³
  • 2. pedał: C – c1

Prospekt trójwieżyczkowy jest stylizacja neobarokową z XIX w. Wieżyczka centralna wyższa od skrajnych; wszystkie trzy wieżyczki piszczałkowe w postaci trzech półkolistych ryzalitów, między którymi umieszczone są dwa niższe, symetryczne, prostokątne pola piszczałkowe. Prospekt marmuryzowany i złocony złotem karatowym, klawiatura z kości bawolej i hebanu.

W roku 2011 zamontowano dmuchawę elektryczną. Zachowana przy tym została możliwość ręcznego kalikowania.

Dyspozycja

  • 1. Principal 8 Fuss
  • 2. Octave 4 Fuss
  • 3. Gamba 8 Fuss
  • 4. Portunal 8 Fuss
  • 5. Flöte 8 Fuss
  • 6. Flaut – amabile 4 Fuss
  • 7. Raussch – Quinte 2 Fuss
  • 8. Subbass 16 Fuss
  • 9. Pedal – koppel

Kościół Świętego Ducha - to miejsce nie posiada jeszcze przewodnika. Jeśli znasz to miejsce, to tutaj możesz napisać przewodnik.