Rezerwat Puszcza Śnieżnej Białki

Rezerwat przyrody "Puszcza Śnieżnej Białki" – krajobrazowo-florystyczny rezerwat przyrody, w południowo-zachodniej Polsce w Górach Bialskich, w Sudetach Wschodnich, województwo dolnośląskie

Rezerwat przyrody "Puszcza Śnieżnej Białki" – krajobrazowo-florystyczny rezerwat przyrody, w południowo-zachodniej Polsce w Górach Bialskich, w Sudetach Wschodnich, województwo dolnośląskie

Położenie

Rezerwat, położony w Sudetach Wschodnich, w południowo-wschodniej części Gór Bialskich, na terenie Śnieżnickiego Parku Krajobrazowego, na wschodnim zboczu Iwinki, poniżej Rudawca, w gminie Stronie Śląskie, około 2,3 km, na południe, powyżej Bielic.

Charakterystyka

Rezerwat został utworzony w 1953 roku, Zarządzeniem Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego, Monitor Polski z 1963 r, Nr 48, Poz. 242. Jest to rezerwat krajobrazowo – florystyczny o powierzchni 124,68 ha, utworzony dla ochrony ciekawych i rzadkich gatunków chronionych oraz naturalnych zbiorowisk roślinnych. Rezerwat utworzono głównie dla zachowania i ochrony lasu regla dolnego z buczyną górską z domieszką jaworu (Acer pseudoplatanus) i świerka pospolitego (Picea abies) oraz wysokogórskiego boru świerkowego regla górnego.

Rezerwat utworzono na wschodnim zboczu kopulastego szczytu Iwinki położonej niżej Rudawca na wysokości od 900 do 1000 m n.p.m., w najwyższej partii Gór Bialskich i najdzikszym rejonie w całych Sudetach, gdzie rosnące gęste lasy zachowały swój pierwotny charakter. Obszar rezerwatu zasięgiem obejmuje najcenniejszą część kompleksu zwanego Puszczą Jaworową. Rezerwat w pobliżu górnej granicy występowania obejmuje fragment naturalnego lasu liściastego, stanowiący relikt dawnej Puszczy Sudeckiej, w którym zachowały się ponad 150-letnie buki i jawory. Powierzchnię leśną rezerwatu zbliżoną swoim charakterem do naturalnego lasu, tworzy górnoreglowy las świerkowy, zakwalifikowany do boru wysokogórskiego. Lasów tego typu zachowało się w Sudetach bardzo niewiele. Podłoże rezerwatu tworzą skały metamorficzne gnejsy i łupki łyszczykowe, z których zbudowane są Góry Bialskie.

Ochroną objęto szczytowy fragment wzniesienia, porośnięte wysokogórskim lasem regla dolnego i górnego, starodrzewem stanowiącym relikt dawnej Puszczy Sudeckiej oraz bogatym zestawem traworośli i unikalnymi gatunkami roślin wysokogórskich i z fragmentem skarłowaciałego lasu świerkowego. Pomimo zanieczyszczeń wywołanych katastrofą ekologiczną w Sudetach teren rezerwatu nadal stanowi wyjątkowe zbiorowisko flory i fauny.

Flora

Z rzadkich roślin wśród flory zielnej występują: paproć wietlica alpejska, kosmatka olbrzymia, storczyk gnieźnik leśny, fiołek sudecki, modrzyk górski i dzwonek brodaty, który ma drugie stanowisko w sąsiednim rezerwacie Śnieżnik Kłodzki.

Fauna

• Z ssaków na terenie rezerwatu występują: jeleń, sarna, dzik, zając, lis, borsuk, kuna leśna.
• Z ptaków gnieździ się: głuszec, cietrzew, jastrząb, jarząbek, kruk, dzięcioły, drozd, a nad potokiem żyją pluszcze.
• Z gadów występuje żmija zygzakowata oraz salamandra plamista.
• Z ryb występuje pstrąg potokowy i pstrąg źródlany.

Historia

Kompleks leśny, na terenie którego położony jest rezerwat, w przeszłości stanowił dobra Marianny Orańskiej, a w okresie międzywojennym wchodził w skład prywatnego majątku ziemskiego. Przyrodnicze bogactwo tego rejonu dostrzeżono już w XIX wieku. Było to wówczas ulubione miejsce księżnej Marianny, która ceniła jego dzikość i naturalność i nazywała "Rajem" (ówczesna nazwa rezerwatu to Saalwiesen).Mając na uwadze ochronę tego urokliwego zakątka prowadziła planową gospodarkę leśną, co uchroniło znajdujące w tym rejonie duże kompleksy leśne przed bezmyślnym wyrębem. W 1937 roku, władze niemieckie, ze względu na wybitne walory przyrodnicze, część "Puszczy Jaworowej" na zboczu Iwinki, o powierzchni wynoszącej 20 ha, uznały za obszar ochronny. Na obszarze ochronnym na mocy ówczesnego prawa zabroniono uszkadzania roślinności, wyrębu drzewa, polowania i płoszenia zwierzyny. Po 1945 roku obszar przez kilka lat czekał na ponowną prawną ochronę. Rezerwat przyrody o nazwie "Puszcza Śnieżnej Białki" formalnie został utworzony dopiero w 1963 roku, na obszarze ponad 124 ha.

Ciekawostki

• Rezerwat nazywany jest również "Puszczą Jaworową", ponieważ w całym drzewostanie przeważają jawory.
• Otoczenie rezerwatu ze względu na pierwotną przyrodę i niskie zaludnienie nazywany jest "Sudeckimi Bieszczadami".
• Na terenie rezerwatu na wschodnim zboczu wzniesienia Iwinka w pobliżu zielonego szlaku, znajdują się pozostałości po domku myśliwskim, spalonym w okresie PRL, prawdopodobnie przez żołnierzy WOP. Domek zbudowano w pierwszej połowie XIX wieku na polecenie Marianny Orańskiej, właścicielki tutejszych dóbr.
• Ze względu na położenie w najdzikszym rejonie, teren rezerwatu stanowił z bezpieczne miejsce dla kurierów zielonej granicy i kłusowników.

Turystyka

Przez rezerwatu prowadzi szlak turystyczny

• zielony – fragment prowadzący z Orłowca na Halę pod Śnieżnikiem i dalej, przechodzi przez środek rezerwatu.