Osiedle Borsiga

Osiedle Borsiga (niem: Siedlung Borsigwerk, śl: Bozywerk) - osiedle robotnicze (należące do grupy śląskich osiedli patronackich) dla pracowników Kombinatu górniczo-hutniczego, należącego do niemieckiego fabrykanta, Augusta Borsiga Wybudowane zostało w latach 1863 - 1871 pomiędzy doliną Bytomki a trasą łączącą Bytom z Zabrzem na południe od pobliskich kopalni "Hedwigswünsch" ("Życzenie Jadwigi"), "Ludwigsglück" ("Szczęście Ludwika") i uruchomionej w 1863 roku huty. Obecnie jest częścią dzisiejszej dzielnicy Zabrza - Biskupice.

Równocześnie z podobnymi do siebie domami robotniczych i pomieszczeniami gospodarskimi w postaci komórek i piwnic, powstała także szkoła, domy dla nauczycieli, park, sala gimnastyczna oraz kaplica ewangelicka i cmentarz, który mieści się przy południowych granicach osiedla. W późniejszych latach dobudowane zostały dwa przedszkola, jedno dla dzieci robotników i jedno dla dzieci pracowników zarządu, oraz wyższych rangą inżynierów.

Na ówczesne czasy standard wszystkich mieszkań był bardzo wysoki. Liczyły one średnio 55 metrów kwadratowych, posiadały pomieszczenia kuchni i maksymalnie nawet 3 izby, na zewnątrz mieszkania - na klatce schodowej znajdowały się ubikacje i dostęp do bieżącej wody. Na zabudowania osiedla składało się z ponad 50 dwupiętrowych domów, wykonanych tradycyjnie z czerwonej cegły familoków. Kształt osiedla wyznaczał geometryczny układ zabudowań i ulic zaprojektowany w sposób symetryczny i harmonijny.

Północna część osiedla, powyżej ul. Okrzei charakteryzowała się lepszym standardem i inną formą, gdyż przeznaczona była dla pracowników wyższego szczebla. W północnej i środkowej części osiedla znajdują się zabytkowe, prawie stuletnie aleje kasztanowców

Obecnie osiedle należy do najbardziej unikatowych założeń patronackich na Górnym Śląsku