Kościół św. Jana Chrzciciela i św. Bartłomieja

0

Kościół św. Jana Chrzciciela i św. Bartłomieja – kościół farny położony przy rynku w Kazimierzu Dolnym. Ufundowany został przez Kazimierza Wielkiego ok. 1325 roku i przebudowany w stylu renesansowym ok. 1553.

Czytaj dalej

Kościół św. Jana Chrzciciela i św. Bartłomieja – kościół farny położony przy rynku w Kazimierzu Dolnym. Ufundowany został przez Kazimierza Wielkiego ok. 1325 roku i przebudowany w stylu renesansowym ok. 1553.

Historia budowli

Kościół wybudowany ok. 1325 został spalony w pożarze miasta w 1561. Od roku 1553 władzę nad Kazimierzem obejmuje Jan Firlej – działacz reformacji. W 1586 roku następuje początek odbudowy w stylu renesansowym.

Za proboszcza Jana Ruszkowskiego (1676–1716) odnowiono zakrystię.

Opis budowli

Kościół położony jest na wzgórzu, poniżej ruin zamku, od strony północno-wschodniej kościoła położony jest cmentarz, od strony południowo-zachodniej stok wzgórza spada ku miastu. Warunki terenowe spowodowały odchylenie kościoła, fara nie jest orientowana, absyda prezbiterium skierowana jest w kierunku południowo-wschodnim.

Świątynia i przybudówki zbudowane z wapienia (wapniaka), nawa i wieża frontowa okładzina z cegły tynkowana, tynk malowany.

Kościół jest jednonawowy, prezbiterium zamknięte półokręgiem. Posiada sklepienie kolebkowe z lunetami, okrągłą basztę przy narożniku północnym. Do fasady przylega trzykondygnacyjna, czteroboczna wieża. Od strony północno-wschodniej do nawy przylegają dwie kaplice, do prezbiterium zakrystia (sklepienia) od południowego zachodu oraz mały babiniec

Nawę podpiera sześć skarp, cztery są wtopione w ściany przybudówek, dwie z kolei, od strony południowo-zachodniej i na zachodnim narożniku są widoczne.

Dekoracje

Wnętrze zdobią: rzeźbione głowice pilastrów, bogate sztukaterie sklepień i dekorowany rzeźbiarsko portal do jednej z kaplic. Zewnętrze: skarpy – pilastry na ścianach bocznych nawy, trzystrefowy szczyt frontowy, poziome strefy podzielone pilastrami, szczyt tylny zdobiony ornamentem okuciowym oraz szczyty ujęte wolutami i obeliskami.

Wieża frontowa

Wieża frontowa nie została pomyślana jako dzwonnica. Brak otworów i znaczna grubość murów (funkcja obronna) wskazują na proces inkastelacji kościoła. Po unii Polsko-Litewskiej cechy obronne znowu okazały się zbędne i nastąpiło przebicie otworów oraz utworzenie rodzaju kruchty z dostępem do głównego portalu.

Odbudowa renesansowa

W pierwszej fazie (1586-1589) prowadzono prace w nawie, w drugiej – odbudowano prezbiterium (1610-1613). O renesansowym stylu przebudowy świadczą: półokrągła absyda, kolebka z lunetami oraz dekoracje architektoniczne. Pozostają jednak pewne cechy gotyckie: rzut poziomy, strzelistość, wąski wysokie okna i skarpy.

Sklepienie sieciowe, wykonane przez Jakuba Balina, pozbawione jest podziału na przęsła, a poszczególne elementy sieci listew wypełnione są ornamentem.

Kaplice

  • Kaplica Borkowskich, budowa ok. 1612–1615. Przylega od północy. Fundacja Elżbiety Kochanowskiej z Czarnolasu.
  • Kaplica Górskich (lub Matki Boskiej Nieustającej Pomocy) – druga chronologicznie, przylega od południa. Budowa ok. 1625 – 1629). Fundacja Wawrzyńca Górskiego. Bogato zdobione łuki w przejściach do kaplicy. Bryła o planie zbliżonym do kwadratu z kopułką z latarnią, nawiązuje do nawiązanie do typu Kaplicy Zygmuntowskiej. Ściany zdobione są wnękami zamkniętymi łukami. Od zewnątrz naroża zdobione są przez pilastry.
  • Kaplica królewska (Wniebowzięcia NMP; Różańcowa). Zbudowana ok. 1631, fundacja: Marek Radzik i żona Anna Kawecka. Kaplica w typie kaplicy Zygmuntowskiej, lecz w metamorfozie barokowej: wydłużony rzut, sklepienie o planie eliptycznym.
  • Kaplica św. Michała na cmentarzu

Kościół św. Jana Chrzciciela i św. Bartłomieja - to miejsce nie posiada jeszcze przewodnika. Jeśli znasz to miejsce, to tutaj możesz napisać przewodnik.