Szpital bonifratrów

0

Szpital Zakonu Bonifratrów św. Jana Grandego – szpital specjalistyczny w Krakowie mieszczący się przy ul. Trynitarskiej 11.

Czytaj dalej

Szpital Zakonu Bonifratrów św. Jana Grandego – szpital specjalistyczny w Krakowie mieszczący się przy ul. Trynitarskiej 11.

Historia

Ufundowany w 1609 roku przez Waleriana Montelupiego i wspierany przez krakowskie mieszczaństwo pierwszy bonifraterski Szpital u zbiegu ulic św. Jana i św. Marka służył chorym i cierpiącym przez dwa stulecia.

Dotkliwe zubożenie klasztoru w okresie zaborów sprawiło, że zabrakło funduszy na remont budynków zagrożonych całkowitą ruiną. W 1812 roku wskutek zabiegów biskupa krakowskiego Andrzeja Gawrońskiego król saski i wielki książę warszawski Fryderyk August Wettyn wydał dekret, na mocy którego Bonifratrzy otrzymali na własność opuszczony klasztor wraz z ogrodem i kościół Trynitarzy pw. Świętej Trójcy przy obecnej ulicy Krakowskiej.

W tych trudnych czasach bracia Bonifratrzy odremontowali nową siedzibę i znów zaczęli służyć społeczeństwu Krakowa. Przyznanie Galicji autonomii i objecie prezydentury miasta przez Józefa Dietla, lekarza i społecznika, poprawiło nieco sytuację Konwentu i Szpitala.

Pomyślny okres działalności rozpoczął się jednak dopiero wraz z wyborem na przeora Konwentu (1891 r.) br. Laetusa Bernatka - Morawianina z pochodzenia, farmaceuty z wykształcenia. Nowy przeor pomimo wielu przeciwności losu postanowił wybudować nowy szpital. Okazją do realizacji tego zamysłu stał się jubileusz 50-lecia panowania cesarza Franciszka Józefa. Zwołana w marcu 1897 roku, w Wiedniu kapituła prowincji austriacko-czeskiej zaakceptowała pomysł L. Bernatka dotyczący wybudowania nowego szpitala w Krakowie, przy ulicy Trynitarskiej. Autorem projektu szpitala był znany architekt, profesor Krakowskiej Wyższej Szkoły Techniczno-Przemysłowej, Teodor Talowski.

Całkowity koszt budowy nowego szpitala wyniósł 450 tys. koron, z czego 369,6 tys. pochodziło ze składek społeczeństwa. W 1898 roku wbudowano kamień węgielny, a uroczyste otwarcie i poświęcenie Szpitala przez ks. kardynała Jana Puzynę odbyło się 7 października 1906 roku.

Szpital w dniu otwarcia liczył 100 łóżek i posiadał oddziały: wewnętrzny z pododdziałem gruźliczym, chirurgiczny, skórno-weneryczny z ambulatoriami, ponadto ambulatoria dentystyczne i okulistyczne oraz aptekę. Wyposażony w centralne ogrzewanie, elektryczne oświetlenie złożone ze 130 lamp żarowych, wentylację, zimną i ciepłą wodę oraz specjalistyczną aparaturę medyczną był jednym z najnowocześniejszych szpitali Galicji. Wysoki poziom wyposażenia szpitala został nagrodzony w 1907 roku, podczas X Zjazdu Lekarzy i Przyrodników Polskich złotym medalem "za wzorowe urządzenie".

Odzyskanie przez Polskę niepodległości w 1918 roku i odrodzenie się w 1922 roku Prowincji Polskiej Zakonu Bonifratrów zaowocowało rozbudową budynku, uzupełnianiem wyposażenia o nowoczesną aparaturę medyczną, zatrudnianiem najlepszych lekarzy stosujących nowe metody leczenia.

Po wybuchu II wojny światowej przez wszystkie lata niemieckiej okupacji Szpital pozostawał w rękach braci. Znaleźli w nim zatrudnienie wybitni lekarze zwalniani z przejętych przez Niemców krakowskich klinik. Bonifratrzy zapewniali też schronienie i pomoc medyczną osobom poszukiwanym przez gestapo, współpracowali z ruchem oporu, ukrywali ludzi podziemia, nierzadko ryzykując własnym życiem.

1 stycznia 1949 roku decyzją nowych władz Szpital został upaństwowiony, a w październiku 1950 roku przeszedł całkowicie pod zarząd Miasta Krakowa. Braciom zakazano wstępu na teren Szpitala, czego dobitnym wyrazem stało się zamurowanie przejścia łączącego go z Konwentem. Szpital otrzymał imię Edmunda Biernackiego, patologa i neurologa, filozofa medycyny.

10 maj 1976 roku zespół szpitalny został wpisany na listę obiektów zabytkowych pod numerem A-577.

Upadek komunizmu i powstanie III Rzeczpospolitej zainicjowały starania Bonifratrów o odzyskanie Szpitala. Na mocy porozumienia z wojewodą krakowskim 1 stycznia 1997 r. Szpital wrócił do Zakonu. Tym samym stał się pierwszym niepaństwowym szpitalem w Polsce, pw. św. Jana Grandego, reformatora hiszpańskiego szpitalnictwa, wyniesionego na ołtarze przez Jana Pawła II w 1996 roku.

Położenie

Szpital mieści się przy Trynitarskiej 11 na krakowskim Kazimierzu, w budynku zbudowanym w latach 1898-1901, zaprojektowanym przez Teodora Talowskiego.

Oddziały szpitalne

  • Oddział Chorób Wewnętrznych i Angiologii
  • Oddział Chirurgii Ogólnej i Małoinwazyjnej
  • Wojewódzki Oddział Chirurgii Naczyń i Angiologii
  • Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii
  • Chirurgia Jednego Dnia

Dyrekcja

  • Dyrektor Zarządzający: Mirosław Gierka
  • Dyrektor Finansowy: Barbara Arciszewska

Szpital bonifratrów - to miejsce nie posiada jeszcze przewodnika. Jeśli znasz to miejsce, to tutaj możesz napisać przewodnik.