Kościół św. Jana Marii Vianneya

Parafia św. Jana Marii Vianneya w Polichnie – parafia rzymskokatolicka w Polichnie, należąca do archidiecezji lubelskiej i dekanatu Kraśnik. Została erygowana 1 listopada 1929.

Parafia św. Jana Marii Vianneya w Polichnie – parafia rzymskokatolicka w Polichnie, należąca do archidiecezji lubelskiej i dekanatu Kraśnik. Została erygowana 1 listopada 1929.

Historia powstania i rozwoju

Zanim powstała parafia Polichna należała do parafii w Modliborzycach. W II połowie XVIIIw. właściciel wsi zbudował drewnianą kaplicę, otoczoną parkanem, nieopodal zabudowań dworskich. W 1781 r. biskup krakowski wydał indult zezwalający na nabożeństwa. Niestety, żywot kaplicy był krótki, została ona szybko rozebrana (przed 1801 r). W 1905 r Józef Żaba postawił kamienną kapliczkę, za co był więziony przez władze carskie. Znajdowała się ona między posesją Franciszka Kowala a obecnym kościołem. Umieszczono w niej obraz Matki Boskiej Częstochowskiej. Kapliczka odegrała istotną rolę przy tworzeniu podstaw materialnych parafii. Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę do Polichny powróciło wielu dawnych emigrantów. W latach dwudziestych część z nich rozwinęła intensywną działalność propagandową, kolportując gazety i książki o tematyce schizmatyckiej. Podjęli oni również próbę zawładnięcia kapliczką. W obliczu takiej sytuacji ks. Zygmunt Pisarski (późniejszy męczennik, beatyfikowany w 1999), wikariusz modliborski, wystąpił z inicjatywą utworzenia filii w Polichnie. Została ona poparta przez wiernych.

29 listopada 1926 r. mieszkańcy Polichny wystosowali prośbę o wyrażenie zgody na odprawianie nabożeństw w kaplicy cztery razy w roku. Prośbę poparł ks. Michał Zawisza, dziekan janowski – "żądania są słuszne i dla Kościoła pożyteczne". Biskup lubelski, ks. Marian Fulman, wydał zgodę (25 lutego 1927 r,) na codzienne msze święte. Kaplica miała podlegać opiece proboszcza modliborskiego. Zachęceni daleko idącym zezwoleniem hierarchy, wierni polichnieńscy wystąpili 20 maja 1927 r z kolejną prośbą. Wnioskowali w niej o utworzenie samodzielnej parafii i przydzielenie księdza. Podjęte zostały wstępne działania: w kwietniu 1927 r. powołano komitet budowy kościoła, zadeklarowano darowiznę 1 morgi placu i 7 mórg gruntu ornego jako uposażenie parafii oraz opodatkowanie się w wysokości 2 zł z morgi. Starania trwające cały rok zostały w końcu uwieńczone sukcesem. Dekretem biskupim z 14 lutego 1928 r. ks. Jan Łazicki został mianowany wikariuszem modliborskim z zadaniem organizacji samodzielnego filialnego duszpasterstwa w Polichnie. Po jego przybyciu do wsi pojawiły się pierwsze problemy. Najistotniejszym z nich był spór o miejsce lokalizacji kościoła. Ks. Łazicki i część parafian chciała budować świątynię przy drodze na Janów, a pozostali wierni w centrum wsi. Ostatecznie po interwencji biskupa wybrano drugie rozwiązanie. 16 grudnia 1928 r. zebranie parafialne wyłoniło Radę Kościelną (Komitet Budowy Kościoła) w składzie: Franciszek Kolasa, Ignacy Kowal, Jan Pietura syn Marcina, Tomasz Szabat, Jan Gąska syn Jana, Józef Sobieszczański, Adam Radwan, Walenty Zwolak, Jan Pikula, Franciszek Pikula oraz Marcin Zaba. Dzięki zaangażowaniu parafian rozpoczęto budowę kościoła, ukończoną z końcem 1931 r. Jako patrona świątyni wybrano francuskiego kapelana św. Jana Vianneya. Po wyrażeniu przez ministerstwo zgody na nowy etat proboszczowski, nastąpiła kanoniczna erekcja parafii, która miała miejsce 1 listopada 1929 r. Po ukończeniu budowy kościoła rozpoczęto gromadzenie jego wyposażenia, zbudowano budynki gospodarcze i uregulowano od strony prawnej kwestię uposażenia parafii. W ten sposób stworzone zostały organizacyjne i ekonomiczne podstawy parafii, która mogła dalej swobodnie się rozwijać. Pewne zawirowania wystąpiły po II wojnie światowej, kiedy to miał miejsce dłuższy wakat w obsadzie urzędu proboszcza, a kolejny duszpasterz szybko opuścił parafię. Dopiero przybycie ks. Stanisława Jastrzębskiego przyniosło oczekiwaną stabilizację. Parafia wiele mu zawdzięcza. Przywiózł on z Lubomla na Wołyniu m.in. cudowny obraz Matki Bożej Matki Kościoła i Królowej Wszechświata. W 1957 r. obchody jubileuszu 50-lecia kapłaństwa ks. Jastrzębskiego zgromadziły dużą grupę kapłanów i kleryków na czele z biskupem Piotrem Kałwą.

Dzięki ofiarności parafian każdorazowe potrzeby w wyposażeniu kościoła były szybko zaspokajane, np. te wynikające z reformy liturgicznej w latach siedemdziesiątych. Duszpasterze mogli też liczyć na wsparcie przy wielu remontach kościoła, plebanii czy budowie domu parafialnego. Pewne konflikty miały miejsce na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych przy zmianach duszpasterzy, ale zostały rozwiązane.

W 2000 r. 18 czerwca dopełniono obrzędu konsekracji świątyni polichnieńskiej. Dokonał tego biskup pomocniczy lubelski Mieczysław Cisło. Przy tworzeniu podstaw ekonomicznych parafii wierni deklarowali uposażenie parafii 8, a później 11 morgami gruntu. Formalności zostały dopełnione w 1934 r. Ostatecznie parafia otrzymała 6,21 ha (grunty orne, place pod plebanią i kościołem, cmentarz). W 1973 r. parafia zakupiła od Stanisława Steca część działki przylegającej do kościoła za fundusze uzyskane ze sprzedaży części pola parafialnego. W latach osiemdziesiątych grunty parafialne liczyły 5 ha (w tym 3,57 ha gruntów ornych). W okresie starań o utworzenie parafii projektowano następujący jej zasięg: Polichna, Majdan-Obleszcze, Wojciechów-Kolonia, Huta Józefów, Zarajec, Brzozówka, Szastarka. Jednak wierni z tych miejscowości nie wyrazili zgody na przyłączenie i dlatego w chwili erekcji parafia obejmowała jedynie Polichnę (z Lutymi Dołami). W następnych latach teren jej nieznacznie się powiększył. W 1930 r. przyłączono Szastarkę-Stację (wchodziła w skład parafii do 1985 r.). W 1931 r. Majdan-Obleszcze, jedynie na rok, potem wieś weszła ostatecznie w skład parafii Wierzchowiska oraz w 1934 r. Koloni Poprzeczki, która od, początku uważała się za część składową parafii, lecz brakowało jedynie formalnego potwierdzenia tego stanu.

Polichna od chwili powstania należała niezmiennie do diecezji lubelskiej. Zmianom ulegała tylko jej przynależność dekanalna.

Do 1961 r. wchodziła w skład dekanatu janowskiego, następnie do 1986 r. do dekanatu zaklikowskiego, później do dekanatu zakrzowskiego, a od 1998 r. do dekanatu kraśnickiego.

Parafia wydała trzy powołania kapłańskie: Feliks Gąska (wyświęcony w 1939 r.), Jan Flis (wyświęcony, w 1969 r.), Czesław Gałek (wyświęcony w 1973 r.).

W parafii pracowali jako kościelni: Jan Wieczerzak, Stanisław Szabat, Józef Orzeł, Jan Kasica, Władysław Gawlik, Józef Pietura, Stanisław Gajór oraz organiści: Franciszek Mańkowski, Roman Wawruch, Władysław Kapusta, Jan Kowal, Krzysztof Nowakowski.

Duchowieństwo parafii

W okresie całego istnienia parafii posługę duszpasterską pełniło 13 księży diecezjalnych. Większość z nich sprawowało urząd proboszcza (administratora).

Cmentarz w Polichnie

Cmentarz grzebalny powstał wraz z uruchomieniem duszpasterstwa filialnego w Polichnie. Na początku 1928 r. zakupiono w tym celu 0,5 ha od J. Mazura. Po pozytywnej opinii Komisji Sanitarnej cmentarz poświęcił 28 sierpnia 1928 r. dziekan janowski ks. M. Zawisza. Jednak zachowane nagrobki świadczą o wcześniejszych pochówkach na terenie powstałego cmentarza, które mogły mieć miejsce już od końca marca 1928 r.

Z racji zmniejszenia się wolnej powierzchni, dwukrotnie (w 1966 i 1992 r.) powiększano cmentarz. W 1993 r. doprowadzono wodę, przeprowadzono wycinkę drzew oraz ogrodzono nową część cmentarza. W latach 1996-1997 wybudowano kaplicę cmentarną fundacji Feliksy i Władysława Kowalów.

Obecnie cmentarz zajmuje powierzchnię około 1,5 ha, z czego połowa jest pusta. Rozmieszczenie cmentarza ma kształt prostokąta. Położony jest na polach przy drodze Janów Lubelski-Kraśnik. Na cmentarzu znajduje się około 1100 mogił. Większość z nich stanowią nagrobki lastrykowe, a w niewielkiej tylko części granitowe. Pozostałe groby są zwieńczone krzyżami (drewnianymi, kamiennymi, metalowymi, cementowymi) – ok, 38%. Spośród cmentarnych mogił wyróżniają się:

• Pomnik żołnierzy Września 1939 r. (z 1971 r.);
• Pomnik mieszkańców Polichny rozstrzelanych w Słodkowie 29 września 1939 r. (z 1959 r.);
• nagrobki księdza S. Jastrzębskiego (zm. 1960 r.) i ks. F. Gąski (zm. 1973 r.) oraz S. Zaczyńskiego – nauczyciela miejscowej szkoły.

Jest również mogiła żołnierzy z I wojny światowej i dwa krzyże drewniane: z 1928 r. i z 1992 r.

W latach osiemdziesiątych na cmentarzu zbudowano trzy kapliczki:
1. Z okazji 600-lecie obrazu MB Częstochowskiej, fundacji Natalii Babicz.
2. Ku czci św. M. Kolbe, fundacji Feliksy i Władysława Kowalów.
3. Ku czci Matki Pańskiej, fundacji Heleny i Wacława Bożków.

Plebania i Budynki Parafialne

W 1927 r. zakupiono na Szastarce-Stacji dom, który stanowił prowizoryczne mieszkanie ks. Łazickiego, Plebanię budowano równocześnie z kościołe. Została ona ukończona w czerwcu 1933 r. Była to budowla murowana, kryta blachą , mieszcząca 5 pokoi i kancelarię oraz 2 pokoje na górze (urządzone w latach 1949-1951). Plebania była wielokrotnie remontowana: w latach 1961-62 (m. in. malowanie dachu); 1972-73 (m. in. podłączenie wody, kanalizacja, centralne ogrzewanie); 1979-81 (tynkowanie, malowanie, odwodnienie, itp,) oraz w latach dziewięćdziesiątych - ogrzewanie elektryczne (1990 r.) i odwodnienie (1999 r,). W 1976 r. obsadzono ją drzewami. Generalny remont plebanii przeprowadzono w 2009 r.

Budynki gospodarcze - murowana obora i drewniana stodoła - zostały ukończone w połowie 1933 r. W 1975 r. przeprowadzono remont obory. W 1973 r, zakupiono posesję S. Steca, na której znajdował się dom (później przebudowany), 2 obory, stodoła (później rozebrana). Na początku lat osiemdziesiątych ogrodzono nowy plac. W 1933 r. dotychczasowy domek proboszcza został zamieniony na organistówkę. W latach sześćdziesiątych mieściła się w nim salka katechetyczna. W 1973 r. organistówkę rozebrano, a jej funkcję przejął dom z posesji Steca. W latach 1984-1988 na jego miejscu powstał dom parafialny.

Obraz Matki Bożej Królwej Wszechświata i Matki Kościoła

W kościele, w bocznym ołtarzu znajduje się obraz Matki Bożej Królowej Wszechświata i Matki Kościoła, pochodzący z połowy XVII w. Trafił on do Polichny w 1948 r. przywieziony tutaj przez ks. Jastrzębskiego z Lubomla na Wołyniu. Przed nim wierni modlili się o łaski, zostawiając liczne wota. Obraz ozdobiono tez srebrną sukienką. W latach 90, obraz został poddany gruntownej renowacji wykonanej w pracowni Muzeum Archidiecezjalnego w Lublinie. Naprawiono deskę usunięto późniejsze warstwy farby oraz zdjęto srebrną sukienkę. Odnowiony obraz intronizowano 11 grudnia 1994 r. Uroczystość zgromadziła ks. abp Bolesława Pylaka, wojewodę tarnobrzeskiego, konserwatora zabytków i miejscowego dziekana. W tym czasie wykonano jego kopię z przeznaczeniem dla kościoła w Lubomlu, który powrócił w ręce katolików. Obraz eksponuje królewską godność Maryi jako Matki Kościoła i Królowej Wszechświata. Szeroki błękitny płaszcz jest wyrazem opieki MB nad człowiekiem. Przed obrazem w każdą pierwszą sobotę miesiąca odprawiane jest nabożeństwo dziękczynno-błagalne. Do parafii trafiają już opisy łask uzyskanych za pośrednictwem Maryi.

Relikwie św. Jana Vianneya

W 2006 r. ks. Dobrowolski wystarał się o relikwie św. Jana Vianneya, pochodzące z ciała świętego. W sierpniu 2006 r. proboszcz sprawował w otoczeniu parafian polichnieńskich mszę św. przed sarkofagiem patrona parafii w Aars. Za kilka miesięcy relikwie trafiły do Polichny, umieszczone w specjalnym relikwiarzu. Uroczystość ich wprowadzenia odbyła się 8 grudnia wraz z inauguracją nowego odpustu Matki Boskiej Loretańskiej.