Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny

0

Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Białej Podlaskiej – późnobarokowa monumentalna, dwuwieżowa świątynia pobazyliańska wybudowana z fundacji Radziwiłłów w latach 1747-1759.

Od 1919 roku przy kościele funkcjonuje rzymskokatolicka parafia Narodzenia Najświętszej Maryi Panny.

Czytaj dalej

Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Białej Podlaskiej – późnobarokowa monumentalna, dwuwieżowa świątynia pobazyliańska wybudowana z fundacji Radziwiłłów w latach 1747-1759.

Od 1919 roku przy kościele funkcjonuje rzymskokatolicka parafia Narodzenia Najświętszej Maryi Panny.

Historia

Fundacja cerkwi i klasztoru bazylianów

Powstanie kościoła związane było z kilkudziesięcioletnim sporem jaki toczył zakon bazylianów z rodem Radziwiłłów o relikwie arcybiskupa połockiego Jozafata Kuncewicza. W 1743 roku zadecydowano po mediacji delegata Stolicy Apostolskiej z obiema stronami konfliktu, że relikwie błogosławionego unickiego pozostaną w Białej Podlaskiej, ale pod warunkiem, że właściciele miasta wybudują sanktuarium, którym opiekować się będzie zakon bazylianów. Klasztor bazyliański powstał na miejscu, gdzie od XVI do XVII w. znajdowała się cerkiew prawosławna.

Sanktuarium Jozafata Kuncewicza

W latach 1747-1759 na skraju miasta w miejscu kościoła z 1690 roku została wybudowana na planie krzyża łacińskiego monumentalna barokowa cerkiew unicka św. Barbary i klasztor bazyliański, do którego sprowadzono w 1765 roku uroczyście z kaplicy zamku Radziwiłłów relikwie bł. Jozafata. Od tego czasu datuje się rozwój sanktuarium, do którego z całej Rzeczypospolitej zaczęli ściągać wierni rzymskokatoliccy i greckokatoliccy, aby uczestniczyć w listopadowych odpustach oraz starać się łaski i pocieszenie.

Cerkiew prawosławna

Klasztor bazyliański w Białej Podlaskiej został skasowany w 1864 roku, a cerkiew unicka została zamieniona na świątynię prawosławną. Według innego źródła cerkiew została ostatecznie przekazana parafii prawosławnej dopiero po likwidacji unickiej diecezji chełmskiej w 1875. Aby zapobiec pielgrzymkom katolików do kościoła, gdzie znajdowały się relikwie błogosławionego (od 1867 świętego) nakazano je ukryć. Zarządzeniem władz carskich podczas remontu wnętrza świątyni w 1873 roku trumnę z ciałem Jozafata Kuncewicza pochowano w podziemiach cerkwi i zamurowano w jednej z krypt. Podczas przebudowy zatarto ślady wskazujące o greckokatolickim charakterze miejsca i dopasowano wystrój do kanonów obowiązujących w Rosyjskim Kościele Prawosławnym. Autorem projektu przebudowy obiektu, zakładającej m.in. umieszczenie cebulastych hełmów na dwóch wieżach świątyni, był Wiktor Syczugow.

I wojna światowa

W 1915 roku świątynia została opuszczona przez księży prawosławnych wraz z wycofaniem się z Białej Podlaskiej armii rosyjskiej. Po zajęciu miasta przez żołnierzy niemieckich została zamieniona na ewangelicki kościół garnizonowy. W 1916 roku na zlecenie i pod kierunkiem armii austro-węgierskiej przeprowadzono w kościele badania archeologiczne, których rezultatem było odnalezienie w podziemiach trumny św. Jozafata Kuncewicza.

W 1917 roku podjęto starania przywrócenie świątyni funkcji katolickiego sanktuarium. Nie dały one jednak rezultatu. Decyzją władz okupacyjnych relikwiarz św. Jozafata został wywieziony z Białej Podlaskiej do Wiednia.

Kościół rzymskokatolicki

W okresie międzywojennym ponownie podjęto starania o przywrócenie świątyni charakteru sanktuarium św. Jozafata i o zwrot relikwii. Znów nie dały one jednak rezultatu. W 1919 roku dawna cerkiew św. Barbary została przekazana Kościołowi rzymskokatolickiemu na kościół parafialny. W związku ze zmianą obrządku i rekonsekracją zmieniono wezwanie świątyni. W miejsce św. Barbary otrzymała ona za patronkę Najświętszą Maryję Pannę.


Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny - to miejsce nie posiada jeszcze przewodnika. Jeśli znasz to miejsce, to tutaj możesz napisać przewodnik.