Dworzec kolejowy Łódź Fabryczna

Łódź Fabryczna – dworzec kolejowy i stacja czołowa w Łodzi na linii do Koluszek, powstała z inicjatywy przemysłowca Karola Scheiblera w 1866 r. Według klasyfikacji PKP, przed zamknięciem ze względu na przebudowę, miał kategorię B. Znajduje się w centrum Łodzi.

15 października 2011 roku dworzec został zamknięty w związku z przebudową na stację podziemną. Pociągi od strony Koluszek kończą trasę na stacjach Łódź Widzew oraz Łódź Kaliska. Prace potrwają do 2015 roku.

Łódź Fabryczna – dworzec kolejowy i stacja czołowa w Łodzi na linii do Koluszek, powstała z inicjatywy przemysłowca Karola Scheiblera w 1866 r. Według klasyfikacji PKP, przed zamknięciem ze względu na przebudowę, miał kategorię B. Znajduje się w centrum Łodzi.

15 października 2011 roku dworzec został zamknięty w związku z przebudową na stację podziemną. Pociągi od strony Koluszek kończą trasę na stacjach Łódź Widzew oraz Łódź Kaliska. Prace potrwają do 2015 roku.

Historia

Budowę linii kolejowej Fabryczno-Łódzkiej, łączącej miasto z Koluszkami, a tym samym z wybudowaną w 1848 roku Drogą Żelazną Warszawsko-Wiedeńską, rozpoczęto 1 września 1865 roku (zgodnie z zezwoleniem cara Aleksandra II z lipca 1865). Szyny zaczęto układać równocześnie od Łodzi i od Koluszek. 18 listopada 1865 roku uruchomiono przewóz towarów. Przewozy pasażerskie zostały zainaugurowane 1 czerwca 1866 roku.

Początkowo tory kolejowe sięgały dalej na zachód niż w chwili obecnej – dochodziły prawie do ul. H. Sienkiewicza (d. Mikołajewskiej, d. Dzikiej), obsługa pasażerów odbywała się w tymczasowym dworcu umiejscowionym przy ul. Krótkiej (w miejscu gdzie obecnie znajduje się Łódzki Dom Kultury). W 1868 roku wybudowano nowy budynek dworca (według projektu warszawskiego architekta Adolfa Schimmelpfenniga), który 1930 roku został przebudowany i istniał do czerwca 2012 roku. Przed zamknięciem dysponował czterema peronami i sześcioma krawędziami peronowymi. Budowa dworca Łódź Fabryczna była początkiem tworzenia łódzkiej kolei obwodowej.

Modernizacja

Plany modernizacji linii Łódź-Warszawa zakładają wyburzenie wszystkich budynków w całym kwartale ulic Kilińskiego, Składowa, Węglowa i Tramwajowa, przeniesienie dworca pod ziemię, z jednoczesnym przesunięciem go na północ. Tunel prowadzący na nowe perony, rozpoczynać się będzie zaraz za obecną stacją kolejową Łódź Widzew, natomiast przystanek Łódź Niciarniana będzie już znajdował się pod ziemią. Początkowe plany zakładały zmianę nazwy dworca na Łódź Centralny lub Łódź Centralna, jednak według najnowszych założeń nazwa dworca nie ulegnie zmianie, gdyż zbyt dobrze kojarzona jest z obecną stacją. Pasażerowie będą mogli być odprawiani jednocześnie z 4 peronów. 3 z nich będą przystosowane do obsługi pociągów regionalnych, międzywojewódzkich oraz TLK, ostatni przeznaczony będzie do odprawy szybkich pociągów, poruszających się po linii "Y". Linia ta miała połączyć Warszawę z Kaliszem, Wrocławiem oraz Poznaniem, przebiegając przez Łódź. Rozpoczęcie budowy pierwszego odcinka linii "Y" z Warszawy do Łodzi planowano na przełomie 2013/2014 i miało kosztować 10 mld euro. Decyzją Ministra Infrastruktury budowę linii "Y" przesunięto na bliżej nieokreślony termin, jednak nie wcześniej niż na 2020–2030 rok.

Poprowadzenie pociągów pod ziemią pozwoli na nowe zagospodarowanie terenów okalających dworzec, utworzenie nowoczesnego węzła przesiadkowego PKP – MPK – PKS, jak również przedłużenie linii kolejowej do dworca Łódź Kaliska, dzięki wybudowaniu tunelu średnicowego.

Przed rozpoczęciem modernizacji, na terenie dworca znajdował się centralny dworzec PKS oraz pętla autobusów komunikacji miejskiej. Ze stacji kursowały pociągi do Koluszek i dalej do: Warszawy, Krakowa, Radomia, Częstochowy, Piotrkowa Trybunalskiego i Tomaszowa Mazowieckiego.

Przygotowania do przebudowy

• w listopadzie 2010 PKP PLK ogłosiły listę pięciu konsorcjów, które zostały zaproszone przez zarządcę infrastruktury kolejowej do złożenia ofert w przetargu na budowę podziemnej stacji. Projekt ma zostać zrealizowany w latach 2011–2014. Jego szacunkowy koszt to 1,9 mld zł.

• 28 marca 2011 władze Łodzi (prezydent Hanna Zdanowska, wiceprezydent Marek Cieślak), minister infrastruktury Cezary Grabarczyk, prezes PKP PLK Zbigniew Szafrański, członek zarządu PKP SA Paweł Olczyk, dyrektor ds. projektów unijnych PKP PLK Alina Giedryś, członek zarządu PKP Jacek Prześluga podpisali umowę, która określa zasady współpracy miasta i ww. spółek przy przebudowie stacji i okolicznych terenów w tym:
  • schowanie dworca i prowadzących do niego torów pod ziemię,
  • budowę dworca multimodalnego,
  • przebudowę układu komunikacyjnego w jego okolicach.
  Kosztem projektu (szacowanym na 2 miliardy złotych) podzielą się strony parafujące umowę następująco: 73% PKP PLK, 24% miasto Łódź, 3% PKP.

• 8 kwietnia 2011 w Warszawie w siedzibie Polskich Linii Kolejowych otwarto oferty na przebudowę dworca Łódź Fabryczna. Kosztorys inwestorski inwestycji wynosił 2,463 mld zł. Swoje oferty złożyło 5 konsorcjów:
  1. Przedsiębiorstwo Robót Inżynieryjnych POL-AQUA (Piaseczno), Dragados (Madryt) – 1,541 mld zł
  2. firma Torpol (Poznań), Astaldi (Rzym), Przedsiębiorstwo Usług Technicznych INTERCOR (Zawiercie), Przedsiębiorstwo Budowy Dróg i Mostów (Mińsk Mazowiecki) – 1,759 mld zł
  3. Hydrobudowa (Polska) – 1,958 mld zł
  4. Budimex (Warszawa), Ferrovial Agroman (Madryt) – 2,231 mld zł
  5. Strabag (Pruszków), Mostostal Warszawa (Warszawa), Acciona Infraestructuras (Madryt), Dywidag International (Niemcy) – 2,345 mld zł
• 24 maja 2011 PKP PLK S.A. wybrało Konsorcjum: Torpol (Poznań), Astaldi (Rzym), PUT INTERCOR (Zawiercie), Przedsiębiorstwo Budowy Dróg i Mostów (Mińsk Mazowiecki) na wykonawcę przebudowę dworca Łódź Fabryczna.
• 5 sierpnia 2011 Urząd Zamówień Publicznych nie doszukał się błędów w dokumentacji przetargowej i tym samym potwierdził brak formalnych przeszkód przed podpisaniem umowy z zwycięskim Konsorcjum.
• 18 sierpnia 2011 prezydent Łodzi Hanna Zdanowska, prezes PLK Zbigniew Szafrański i prezes Torpolu Tomasz Sweklej podpisali umowę na przebudowę dworca.
• od 16 października 2011 roku dworzec został zamknięty w związku z planowaną przebudową na stację podziemną. Prace, według umowy z wykonawcą, potrwają 42 miesiące.
• Projekt koncepcyjny, budowlany i wykonawczy wykonała firma Systra S.A. Oddział w Polsce. Systra uzyskała również w imieniu inwestora pozwolenia na budowę dla dworca i tunelu.

Harmonogram przebudowy

Planowany harmonogram budowy nowego dworca kolejowego:

• 18 sierpnia 2011: podpisanie umowy
• 16 października 2011: zamknięcie dworca
• 27 października 2011: przejęcie całego placu budowy
• 1 stycznia 2012 – 30 czerwca 2012: wyburzanie starych zabudowań i porządkowanie terenu
• 31 sierpnia 2011 – 31 stycznia 2012: zakończenie prac nad koncepcją
• 1 lutego 2012 – 16 listopada 2012: projekt budowlany
• 24 lutego 2012 – 18 listopada 2014: projekt wykonawczy
• 1 listopada 2011 – 27 lutego 2015: roboty budowlane
• 13 lipca 2012-26 sierpnia 2014: wykop
  

  13 września 2012 rozpoczęto wykop

• 10 kwietnia 2012 – 5 listopada 2014: drogi dojazdowe – ul. Składowa, Nowowęglowa pomiędzy ul. Kilińskiego i projektowaną ul. Nowotargową
• 15 października 2012 – 25 sierpnia 2014: linia tramwajowa wzdłuż ul. Składowej i Nowowęglowej
• 25 sierpnia 2014 – 31 października 2014: przystanki autobusowe – ul. Nowowęglowa
• 1 listopada 2011 – 23 października 2014: wschodnia i zachodnia głowica dworca wraz z podłączeniami komunikacji pieszej i jezdnej
• 5 stycznia 2015 – 27 lutego 2015: próby techniczne i odbiory
• 2015: otwarcie dworca