Zamek w Czudcu

Zamek w Czudcu – ruiny średniowiecznego zamku we wsi Czudec w powiecie strzyżowskim w województwie podkarpackim.

Zamek w Czudcu – ruiny średniowiecznego zamku we wsi Czudec w powiecie strzyżowskim w województwie podkarpackim.

Położenie, prace badawcze

Ruiny znajdują się na południe od Czudca, na wzgórzu zwanym Górą Zamkową lub Zamczyskiem, usytuowanym nad Wisłokiem. W trakcie niewielkich badań sondażowych prowadzonych przez archeologów w latach 1938 i 1954 odkryto tu okrągły majdan o średnicy 50 metrów otoczony wałem o wysokości dochodzącej do 7 metrów i stwierdzono obecność śladów zabudowań i murów z cegły gotyckiej, w tamtym okresie niemożliwych do datowania. W 2001 roku rozpoczęto kompleksowe prace archeologiczne, trwające do chwili obecnej, które doprowadziły do odsłonięcia pozostałości zamku, w tym murów gotyckich wież obronnych i pozostałości baszty bramnej z XVI wieku o średnicy 6 metrów, a także części murów i piwnic zamku.

Historia zamku

W okresie wczesnopiastowskim na Górze Zamkowej w Czudcu znajdował się gródek ziemno-kamienno-drewniany; w XIV wieku zbudowano murowany zamek w stylu gotyckim. W drugiej połowie XVI wieku został on przebudowany w stylu renesansowym; uległ zniszczeniu w trakcie najazdu Jerzego Rakoczego w 1657 roku. Ruiny rozebrano w ostatnim dziesięcioleciu XVII wieku.

Początkowo zamek w Czudcu strzegł granicy między Polską a Księstwem halicko-wołyńskim i szlaku handlowego biegnącego w dolinie Wisłoka. Od XV wieku do 1610 roku należał do właścicieli Czudca, rodziny Strzyżowskich herbu Gozdawa; w 1610 roku przeszedł w ręce Grabieńskich herbu Pomian i Prawdzic, właścicieli Czudca do 1840 roku.

Wizerunek zamku znajdował się na wczesnych pieczęciach miejskich Czudca z okresu, gdy miejscowość posiadała prawa miejskie (lata 1427–1935); ich najstarsze odciski, pochodzące z drugiej połowy XVI wieku, przedstawiają mur i trzy wieże, dwie wyższe i jedną niższą. Pieczęcie z tym wizerunkiem były używane do XVIII wieku; nawiązuje do nich obecny herb gminy Czudec.

Szlaki turystyczne

Przez Górę Zamkową w Czudcu przebiega żółty szlak turystyczny z Czudca do miejscowości Wyżne.