Runek

Runek (1082 m) – szczyt w Beskidzie Sądeckim, w głównej grani Pasma Jaworzyny. Na mapie Geoportalu podawana jest wysokość 1080 m.

Runek (1082 m) – szczyt w Beskidzie Sądeckim, w głównej grani Pasma Jaworzyny. Na mapie Geoportalu podawana jest wysokość 1080 m.

Topografia

Jest szczytem zwornikowym. W południowo-zachodnim kierunku odchodzi od Runka najdłuższy boczny grzbiet Pasma Jaworzyny. Poprzez Jaworzynkę (1001 m) i Pustą Wielką (1061 m) opada on do Popradu w Żegiestowie-Zdroju. W północnym kierunku odchodzi krótszy grzbiet z wierzchołkiem Wysoki Wierch (845 m) opadający do doliny Kamienicy Nawojowskiej. Na mapach około 200 m na południe od Runka wyróżniany jest drugi szczyt Czubakowska (1069 m). Obydwa te szczyty (Runek i Czubakowska) są mało wybitne, znajdują się w niemal równym odcinku grani. Z północno-zachodnich stoków Runka spływa potok Potasznia, z południowych Mała Wierchomlanka. Na północną stronę, do Kamienicy Nawojowskiej spływają potoki Kryśców Potok i Łosiański Potok.

Opis szczytu

Runek jest zalesiony, więc pozbawiony widoków. Jednak na jego południowo-zachodnim grzbiecie znajduje się ciąg kilku widokowych polan: Polana Gwiaździsta, Polana nad Wierchomlą (a na niej Bacówka nad Wierchomlą), Długie Młaki i Wyżne Młaki. Dawniej były to łąki i pastwiska Łemków zamieszkujących te okolice (zostali w 1947 wysiedleni w ramach Akcji Wisła). W bliskim sąsiedztwie szczytu Runka znajdują się dwa rezerwaty przyrody. Na jego północnym grzbiecie jest rezerwat przyrody w Łosiach, a na pobliskim Lembarczku rezerwat przyrody Lembarczek.

Historia

W 1925 r. zaczął funkcjonować schron turystyczny położony o 10 minut drogi od Runka w kierunku Jaworzyny Krynickiej, który nazwano "Zochna". W środku dawnego budynku gospodarczego, wydzierżawionego przez Polskie Towarzystwo Tatrzańskie od nadleśnictwa, były dwie izby, piec kuchenny oraz zestaw naczyń. Średnio w ciągu roku nocowało tam 37 osób, które wpłacały 19 złotych (nocleg kosztował 1,50 zł, dla członków PTT – 75 groszy). Była to pierwsza baza noclegowa PTT w Beskidzie Sądeckim. "Zochna" spłonęła w 1934 – ogień zaprószyli nocujący tutaj pracownicy budujący Schronisko na Jaworzynie Krynickiej.

Nazwa Runek pochodzi prawdopodobnie od wołoskiego słowa runc, które oznacza polanę po wypalonym lesie. Miała zostać utworzona w XVI wieku podczas wędrówek Wołochów w tych okolicach.

Szlaki turystyczne

– czerwony: Rytro – Schronisko PTTK na Hali Łabowskiej – Runek – Jaworzyna Krynicka (Główny Szlak Beskidzki)

– niebieski: Runek – Bacówka PTTK nad Wierchomlą (ok. 30 min) – Pusta Wielka – Żegiestów-Zdrój.