Pomnik Armii Poznań

Pomnik Armii „Poznań” – pomnik ku czci bohaterów Armii „Poznań”, odsłonięty w Poznaniu 1 września 1982 roku w 43 rocznicę wybuchu II wojny światowej.

Pomnik Armii „Poznań” – pomnik ku czci bohaterów Armii „Poznań”, odsłonięty w Poznaniu 1 września 1982 roku w 43 rocznicę wybuchu II wojny światowej.

Symbolika

Pomnik przedstawia przeciwstawione sobie bryły: 5 smukłych elementów skierowanych ku górze symbolizuje polskie bagnety, opierające się pancernym siłom niemieckim, przedstawionym jako 4 pochylone, szare słupy. Na ścianach umieszczono nazwy pól bitewnych Armii, nazwy jednostek, wchodzących w skład Armii "Poznań" i nazwiska kilkudziesięciu oficerów i żołnierzy, reprezentujące wszystkich poległych w walce. W środku symbolicznego mauzoleum znajduje się wyrzeźbiony krzyż Virtutti Militari, najwyższy polski order wojenny. Na pomniku znajdują się również słowa wzięte z książki generała Kutrzeby: "Starali się wykonać niewykonalny w 1939 roku obowiązek - obronę Polski".

Historia budowy pomnika

Środowiska byłych żołnierzy Armii „Poznań” zgłaszały postulaty budowy pomnika już od pierwszych lat po wojnie. W roku 1974 Zarząd Wojewódzki ZBoWiD poparł propozycję budowy pomnika i została ona zaakceptowana przez władze centralne. Został wówczas ogłoszony konkurs na opracowanie projektu pomnika. W 1978 roku sąd konkursowy w składzie Antoni Hajdecki, Adam Smolana, Tadeusz Łodziana, Franciszek Duszeńko, Józef Stasiński i Zbigniew Bednarowicz wybrał do relalizacji projekt rzeźbiarzy Anny Rodzińskiej i Juliana Bossa-Gosławskiego oraz architekta Józefa Iwiańskiego, opatrzony hasłem „Barykada”. Z przeprojektowania wersji konkursowej do realizacji Pomnika wycofał się Julian Boss-Gosławski, tracąc prawa autorskie.

27 marca 1981 roku powstał Obywatelki Społeczny Komitet Budowy Pomnika Armii „Poznań”. Pomimo prób zmiany lokalizacji pomnika, ostatecznie pozostano przy pierwotnej koncepcji usytuowania pomnika na Wzgórzu św. Wojciecha. Uroczystość wmurowania aktu erekcyjnego odbył się 1 września 1981 roku, natomiast odsłonięcie odbyło się 1 września 1982 roku w obecności przewodniczącego Rady Państwa Henryka Jabłońskiego. Wcześniej plac budowy wizytowali m.in. gen. Wojciech Jaruzelski, gen. Franciszek Skibiński, gen. Piotr Przybyszewski, gen. Witold Wereszczyński, gen. pilot Tadeusz Krepski i gen. Edward Łukasik.

W maju i czerwcu 1982 roku zakłady poznańskie „Mostostal” i Zakłady Metalowe HCP w Poznaniu wykonały elementy stalowe. Roboty kamieniarskie wykonał Poznański Oddział Przedsiębiorstwa Kamienia Budowlanego „Kambud”. Elementy rzeźbiarskie pomnika wykonali: Marian Banasiewicz, Jerzy Nowakowski.