Park Ludowy im. Wincentego Witosa

Park Ludowy im. Wincentego Witosa – park miejski w Bydgoszczy, liczący 6,42 hektarów powierzchni. Patronem parku jest Wincenty Witos – polski polityk, działacz ruchu ludowego, trzykrotny premier.

Park Ludowy im. Wincentego Witosa – park miejski w Bydgoszczy, liczący 6,42 hektarów powierzchni. Patronem parku jest Wincenty Witos – polski polityk, działacz ruchu ludowego, trzykrotny premier.

Lokalizacja

Park jest położony w Śródmieściu Bydgoszczy, między ulicami: Jagiellońską, Piotrowskiego i Markwarta. Teren zajmowany przez park posiada wymiary: 250 x 275 m i leży na zapleczu Pałacu Młodzieży i Bazyliki Mniejszej św. Wincentego à Paulo.

Historia

Park Ludowy został założony na miejscu cmentarza Ewangelickiej Gminy Zjednoczonej. Cmentarz pochodził z roku 1778 i był najstarszym i największym na terenie miasta.

Teren pod cmentarz zakupiony od majątku Grodztwo, poszerzany w okresie późniejszym, zajmował powierzchnię ok. 6,5 ha. W 1838 roku na jego terenie wybudowany został dom mieszkalny dla zarządcy, w którym wydzielono osobne pomieszczenie na kostnicę. W 1884 roku zbudowana została kaplica cmentarna, a w 1898 r. masywny, murowany parkan, który przetrwał do czasu likwidacji cmentarza. Kute bramy wjazdowe wykonano od ulicy Jagiellońskiej (dwie) i ul. Markwarta (również dwie). Od bram prowadziły drogi o szerokości 8 m, wysadzane lipą wąskolistną, które biegły równolegle do siebie i prowadziły przed kaplicę - umieszczoną na środku cmentarza. Tam znajdował się duży plac, od którego rozchodziły drogi, dzieląc cmentarz na kwatery. Wokół placu rosły dęby, kasztanowce, a przy kwaterach: buk zwyczajny o formie zwisłej, dąb omszony, dąb bezszypułkowy, dąb czerwony, grochodrzew, brzoza, lipa szerokolistna. Droga okólna wzdłuż granic cmentarza była wysadzona świerkiem pospolitym, świerkiem kłującym i świerkiem białym, a w pobliżu domu zarządcy-ogrodnika rosło 10 drzew katalpy zwyczajnej. W 1938 r. na terenie cmentarza rosło 66 gatunków drzew i krzewów, a miejsce spoczynku znalazło w nim wielu zasłużonych dla miasta osób, głównie narodowości niemieckiej.

Po wyzwoleniu Bydgoszczy spod okupacji hitlerowskiej w 1945 roku, stary cmentarz został zamknięty, a dla ewangelików przeznaczono kwatery na cmentarzu ewangelicko-augsburskim przy ul. Zaświat. Likwidację cmentarza przeprowadzono w latach 1951-1952. Ostatnia ekshumacja pozostałości kostnych na cmentarz przy ul. Zaświat odbyła się w 1956 r. W czasie likwidacji cmentarza zniszczono wiele nagrobków, rzeźb, płaskorzeźb i katakumb, m.in. grobowiec rodzinny i miejsce spoczynku Teodora Gottlieba von Hippel (1775-1843) – niemieckiego działacza społeczno-narodowego, a także grobowiec rodziny fabrykantów Carla i Wilhelma Blumwe, przy którym znajdowała się kopia rzeźby Chrystusa Zbawiciela Berthela Thorwaldsena z Kopenhagi. Rzeźbę tą przeniesiono na skwer przez kościołem ewangelicko-augsburskim Zbawiciela i jest ona do dnia dzisiejszego jednym z najokazalszych pomników sakralnych w Bydgoszczy.

Po likwidacji cmentarza urządzono na jego miejscu park miejski, który nazwano Parkiem Ludowym. Jego ozdobą stał się stary drzewostan pozostały po nekropolii. W 1956 roku zbudowano muszlę koncertową wraz z zapleczem dla występujących zespołów, następnie trzy bloki mieszkalne na zachodnim obrzeżu parku, a po stronie wschodniej pawilon, w którym swą siedzibę ma Automobilklub Bydgoski oraz kawiarnia „Parkowa”. W 1974 r. na południowym obrzeżu parku wybudowano Pałac Młodzieży.

3 czerwca 1984 r. z inicjatywy Stronnictwa Ludowego parkowi nadano patrona Wincentego Witosa. Odsłonięto wówczas popiersie działacza autorstwa art. rzeźb. Witolda Marciniaka, ufundowany przez ludowców województwa bydgoskiego. Między pomnikiem, a muszlą koncertową wybudowano również okrągły basen z tryskającą w okresie letnim fontanną.

W 2007 r. odnowiono alejki parkowe, wyremontowano muszlę koncertową oraz dokonano konserwacji zieleni parkowej. 24 kwietnia 2007 r. w południowo-wschodnim narożniku parku odsłonięto czarny, granitowy obelisk upamiętniający istnienie cmentarza z napisem:

"Pamięci spoczywających na byłym cmentarzu ewangelickim.
Miasto Bydgoszcz
Parafia Ewangelicko-Augsburska w Bydgoszczy
Bydgoszcz 2007"

Charakterystyka

Park Ludowy jest wyposażony w sieć ścieżek z ławkami, posiada fontannę, korty tenisowe, place zabaw dla dzieci i amfiteatr.

Muszla koncertowa

Pośrodku parku znajduje się amfiteatr z zadaszoną estradą wybudowany w 1956 r., o pojemności 5 tys. osób. Budowla ta zastąpiła wzniesiony w 1946 r. amfiteatr w parku Kazimierza Wielkiego, który był miejscem imprez i koncertów organizowanych z okazji obchodów 600-lecia lokacji miasta Bydgoszczy.

Amfiteatr był miejscem, w którym zaczynała się ekspansja jazzu i muzyki młodzieżowej, określanej wtedy mianem „mocnego uderzenia”. Oprócz występów zagranicznych zespołów nowej fali, cyklicznie koncertowały tu orkiestry dęte (koncerty promenadowe), młodzieżowe zespoły pieśni i tańca i grupy folklorystyczne. Dawał tu swoje przedstawienia plenerowe dla dzieci Teatr Polski, występowały „Czarne Berety”, odbywały się imprezy quizowe i rekreacyjne, a także miejskie festyny.

W latach 80. zainteresowanie muszlą koncertową zmalało, gdyż główną areną plenerową został amfiteatr „Zawiszy”. Nastał okres, gdy w parku występowali jedynie amatorzy. W połowie lat 90. miejskie władze dokonały generalnego remontu muszli koncertowej i oddały ją w użytkowanie Miejskiemu Ośrodkowi Kultury. Odtąd w obiekcie odbywały się masowe imprezy kulturalne: koncerty, festyny, konkursy i pikniki. Do większych festiwali tu się odbywających należały m.in. imprezy w ramach Muzycznego Ogrodu, Bydgoskich Impresji Muzycznych i Ogólnopolskiego Przeglądu Artystycznego Ruchu Seniorów „Ars”.

Od 2002 r. we wrześniu każdego roku w parku odbywa się Muszla Fest - festiwal promujący miejscowe zespoły muzyczne, łączący różne gatunki muzyki.

Walory przyrodnicze

Park jest zadrzewiony głównie przez rodzime gatunki drzew: klony, lipy, graby i dęby. Do najciekawszych należą: grab pospolity odmiana stożkowata, katalpa zwyczajna, glediczja trójcierniowa. Wzdłuż alei posadzono m.in. klon zwyczajny, kasztanowiec zwyczajny, sosnę czarną, świerk kłujący, topolę włoską. W parku Ludowym im. Wincentego Witosa i jego najbliższym otoczeniu znajduje się łącznie pięć okazów pomników przyrody.

Pomniki przyrody w parku Ludowym i jego najbliższym otoczeniu: