Park Jana Kochanowskiego

Park Jana Kochanowskiego – park miejski w Bydgoszczy, liczący 3,15 hektarów powierzchni, położony w tzw dzielnicy muzycznej.

Park Jana Kochanowskiego – park miejski w Bydgoszczy, liczący 3,15 hektarów powierzchni, położony w tzw dzielnicy muzycznej.

Lokalizacja

Park jest usytuowany we wschodniej części Śródmieścia Bydgoszczy, na terenie rozplanowanym urbanistycznie w 1903 r. w formie miasta-ogrodu. Teren zajmowany przez park posiada wymiary: 120 x 250 m i jest położony między ulicami: 20 stycznia 1920 r., aleją Adama Mickiewicza, ul. Ignacego Jana Paderewskiego i ul. Kołłątaja. Z uwagi na sąsiedztwo placówek kulturalnych (filharmonia, teatr), szkół i uczelni muzycznych oraz galerii pomników kompozytorów i wirtuozów – park wraz z otoczeniem wchodzi w skład bydgoskiej dzielnicy muzycznej.

Historia

Park Jana Kochanowskiego urządzono według projektu dyrektora Ogrodów Miejskich Konrada Neumanna w roku 1901, a jego wielkość wynosiła 2,8 ha. Park został założony między ulicami, wytyczonymi w 1903 r. i zabudowywanymi do 1911 r. Wykonano go w stylu angielskiego parku krajobrazowego z ok. 80 gatunkami drzew i krzewów ozdobnych. Do starych drzew, rosnących na tym terenie wkomponowano drzewostan składający się głównie z gatunków rodzimych. Główne wejście do parku było usytuowane u zbiegu ulicy Słowackiego i 20 stycznia 1920 r. Na osi głównego wejścia znajdował się duży reprezentacyjny kwietnik bylinowy, podwyższony w części środkowej. W głębi parku znajdował się natomiast trawnik obsadzony różami i niskimi krzewami. Od strony ulicy Słowackiego istniał pas róż, za nim krzewy, a dalej drzewa.

31 lipca 1927 roku odbyła się w parku uroczystość odsłonięcia pierwszego w Polsce pomnik Henryka Sienkiewicza .

W 1938 r. w parku zarejestrowano 84 gatunki drzew i krzewów, wśród których znajdowały się: brzoza omszona, świdła pospolita, głóg jednoszyjkowy, głóg ostrogowy, indygowe drzewo, olsza wielkolistna, kasztan jadalny, oliwnik wąskolistny, słonin srebrzysty, halimodendron, czarodziejski orzech, magnolia, jaśmin ogrodowy, topola balsamiczna, topola biała, antypka, dąb szypułkowy, robinia, sumak penkowiec, bez czarny, bez strzępiasty, wierzba biała, lipa drobnolistna, lipa połyskująca, wiąz górski, wiąz górski płaczący, jodła balsamiczna, jodła wspaniała, jodła kalifornijska, cyprysik groszkowy, cypr groszkowaty, cypr żółty, cypr pierzasty, świerk pospolity, wierzba biała – zwisła, jodła Douglasa, jodła Douglasa siwa, świerk kłujący, sosna kosówka, sosna amerykańska, sosna limba, cis pospolity, jodła kanadyjska, klon jesionolistny, Bożodrzew gruczołowaty, klon jawor, klon pospolity, klon polny, klon srebrzysty, kasztanowiec pospolity, kasztanowiec czerwony, buk czerwony, buk zwyczajny, grab parasolowaty i grab pospolity.

Do osobliwości parku należały: wiązy górskie i topole o wysokości 25 metrów, dęby szypułkowe o wymiarach pnia 300-480 cm, klon srebrzysty, graby parasolowate.

W czasie drugiej wojny światowej część drzewostanu uległa zniszczeniu, stąd wynikła konieczność nowych nasadzeń w latach powojennych. W roku 1952, w czasie budowy szaletów publicznych wycięto niepotrzebnie 4 dęby szypułkowe o wymiarach pnia 400 cm.

Nazwy

W przekroju historycznym park posiadał następujące nazwy:

• 1910-1920 – Bismarck Garten
• 1920-1939 – park (plac) Jana Kochanowskiego
• 1939-1945 – Bismarck Garten
• od 1945 – park Jana Kochanowskiego

Patronem parku jest Jan Kochanowski – polski poeta z epoki renesansu.

Pomniki

Park Jana Kochanowskiego ze wszystkich parków bydgoskich wyróżnia się dużą liczbą pomników. W 1927 r. w parku odsłonięto pierwszy w Polsce pomnik Henryka Sienkiewicza autorstwa prof. Konstantego Laszczki, w obecności wielotysięcznej publiczności, setki oficjeli oraz prezydenta Polski Ignacego Mościckiego. Od 1960 r. w parku znajduje się najcenniejsza rzeźba publiczna w Bydgoszczy, uznawana za symbol miasta – „Łuczniczka”. Ponadto z uwagi na sąsiedztwo Filharmonii Pomorskiej i Akademii Muzycznej, w parku ulokowano kolekcję rzeźb wybitniejszych kompozytorów i wirtuozów muzyki poważnej.

W 2010 r. w parku znajdowały się następujące pomniki:

• Łuczniczka, proj. Ferdinand Lepcke 1910 r.,
• pomnik Henryka Sienkiewicza, proj. Stanisław Horno-Popławski, 1969 r.,
• pomnik martyrologicznyku czci 50 gimnazjalistów zamordowanych 5 września 1939 r., proj. Józef Makowski,
• galeria pomników kompozytorów i wirtuozów w Bydgoszczy – 10 posągów i 5 popiersi wybitnych kompozytorów polskich i zagranicznych oraz wirtuozów muzyki poważnej,
• pomnik Andrzeja Szwalbe, proj. Michał Kubiak, 2007 r.

Zieleń

Park im. Jana Kochanowskiego posiada drzewostan złożony głównie z gatunków rodzimych: dębów, grabów, buków i jaworów. Wśród gatunków obcych są m.in.: buki czerwone i kasztanowce białe. Do najciekawszych gatunków drzew znajdujących się w parku należą: kasztanowiec czerwony, buk pospolity odmiana purpurowa i odmiana stożkowa.

Naturalną osłonę sąsiadującej z parkiem Filharmonii Pomorskiej tworzy szpaler kasztanowców czerwonych oraz graby parasolowate. Z kolei przy gmachu Akademii Muzycznej rosną klony srebrzyste, wielkie dęby szypułkowe i rzadkie gatunki iglaste (jedlica, sosna wejmutka, jałowce sabińskie).

W parku im. J. Kochanowskiego wraz z okolicą Filharmonii łącznie skupione są 24 okazy pomników przyrody, co daje drugie miejsce wśród bydgoskich parków.

Pomniki przyrody w parku Jana Kochanowskiego i jego najbliższym otoczeniu: