Park Krajobrazowy Puszczy Solskiej

Park Krajobrazowy Puszczy Solskiej – park krajobrazowy położony na terenie Roztocza Środkowego (makroregion Roztocze) i Równiny Biłgorajskiej (makroregion Kotlina Sandomierska). Powierzchnia parku wynosi 28980 ha (21305 ha – w województwie lubelskim, 7675 ha – w województwie podkarpackim). Otulina obejmuje 48726 ha. Park znajduje się na terenie gmin: Józefów, Aleksandrów, Łukowa, Obsza, Susiec, Narol, Cieszanów.

Park utworzono w 1988 r. w celu zachowania unikatowych walorów przyrodniczych, historycznych, kulturowych i krajobrazowych Roztocza oraz Puszczy Solskiej, a w szczególności zwartych kompleksów leśnych o charakterze puszczańskim z charakterystyczną florą i fauną, a także bogactwa krajobrazowego dolin rzek tworzących przełomy zwane „szumami” lub „szypotami” w strefie krawędziowej Roztocza i Kotliny Sandomierskiej.

Park obejmuje lesiste, południowo-zachodnie wzgórza części krawędziowej Roztocza, spośród których na uwagę zasługują: kompleksy borów sosnowych o dużym zróżnicowaniu siedlisk – od borów suchych do bagiennych i wilgotnych, kompleksy wydm śródlądowych oraz przełomy dolin rzecznych.

Lasy, jako dominujący element parku, stanowią 85,6% jego powierzchni. Wiek występujących tu drzewostanów w większości nie przekracza 40-60 lat. Kompleksy leśne położone w zewnętrznej części krawędziowej Roztocza poprzecinane są dolinami rzek, takich jak: Jeleń, Potok Łosiniecki, Sopot, Niepryszka, Szum i Tanew. Dna tych dolin porastają łęgi.

Park Krajobrazowy Puszczy Solskiej – park krajobrazowy położony na terenie Roztocza Środkowego (makroregion Roztocze) i Równiny Biłgorajskiej (makroregion Kotlina Sandomierska). Powierzchnia parku wynosi 28980 ha (21305 ha – w województwie lubelskim, 7675 ha – w województwie podkarpackim). Otulina obejmuje 48726 ha. Park znajduje się na terenie gmin: Józefów, Aleksandrów, Łukowa, Obsza, Susiec, Narol, Cieszanów.

Park utworzono w 1988 r. w celu zachowania unikatowych walorów przyrodniczych, historycznych, kulturowych i krajobrazowych Roztocza oraz Puszczy Solskiej, a w szczególności zwartych kompleksów leśnych o charakterze puszczańskim z charakterystyczną florą i fauną, a także bogactwa krajobrazowego dolin rzek tworzących przełomy zwane „szumami” lub „szypotami” w strefie krawędziowej Roztocza i Kotliny Sandomierskiej.

Park obejmuje lesiste, południowo-zachodnie wzgórza części krawędziowej Roztocza, spośród których na uwagę zasługują: kompleksy borów sosnowych o dużym zróżnicowaniu siedlisk – od borów suchych do bagiennych i wilgotnych, kompleksy wydm śródlądowych oraz przełomy dolin rzecznych.

Lasy, jako dominujący element parku, stanowią 85,6% jego powierzchni. Wiek występujących tu drzewostanów w większości nie przekracza 40-60 lat. Kompleksy leśne położone w zewnętrznej części krawędziowej Roztocza poprzecinane są dolinami rzek, takich jak: Jeleń, Potok Łosiniecki, Sopot, Niepryszka, Szum i Tanew. Dna tych dolin porastają łęgi.

Rezerwaty

W parku występują progi tektoniczne pochodzące z okresu tworzenia się Karpat. Są one widoczne w korytach rzek: Tanwi i Sopotu, tworząc niewielkie wodospady zwane „szumami” lub „szypotami”. W obrębie parku utworzone zostały rezerwaty:

• rezerwat przyrody Nad Tanwią (rezerwat krajobrazowy, 41,33 ha)
• rezerwat przyrody Czartowe Pole (rezerwat krajobrazowy, 63,71 ha)
• rezerwat przyrody Bukowy Las (rezerwat leśny, 86,29 ha) – chroni typowy dla Roztocza fragment lasu bukowo-jodłowego.

Flora

Wiele znajdujących się tu gatunków objętych jest ochroną prawną np.:

• wierzbę borówkolistną,
• pięć gatunków widłaków: goździsty, jałowcowaty, spłaszczony, torfowy i wroniec,
• rosiczkę okrągłolistną,
• cztery gatunki storczyków: szerokolistny, plamisty, drobnokwiatowy i krwisty,
• lilię złotogłów,
• buławnika wielkokwiatowego,
• śnieżyczkę przebiśnieg.

Fauna

Wśród ptaków występują tu takie gatunki jak m.in.:

• perkoz rdzawoszyi,
• bączek,
• bocian czarny,
• orlik krzykliwy,
• pustułka,
• głuszec zwyczajny,
• wodnik,
• brodziec samotny,
• puchacz,
• kraska,
• dudek,
• żuraw,
• pliszka górska,
• podróżniczek.

Wśród ssaków występują tu takie gatunki jak m.in.:

• jeleń szlachetny,
• łoś euroazjatycki,
• wilk szary,
• borsuk europejski,
• jenot azjatycki,
• cztery gatunki nietoperzy: nocek Brandta, nocek duży, borowiec wielki i gacek wielkouch.

W Tanwi i Sopocie żyje pstrąg potokowy.

Pomniki przyrody

W Parku znajduje się 9 pomników przyrody ożywionej – są to pojedyncze drzewa i grupy drzew oraz 2 pomniki przyrody nieożywionej: źródlisko rzeki Jeleń i wodospad na rzece Jeleń.

Obiekty historyczne

Obiekty historyczne i kulturowe znajdujące się na terenie Parku to:

• kościół murowany z 1850 r. w Suścu,
• cmentarz ofiar zbrodni hitlerowskich w Osuchach,
• kościół z 1886 r.,
• synagoga z końca XVIII w. i cmentarz żydowski w Józefowie,
• zamczysko „Kościółek” ze śladami grodziska z XII-XIII wieku położone w widłach Tanwi i dawnej doliny Jelenia,
• ruiny papierni w rezerwacie „Czartowe Pole”,
• Pałac Łosiów w Narolu z połowy XVIII w.
• miejsce pamięci narodowej w Błudku.

Turystyka

Bazę turystyczną na terenie Parku stanowią miejscowości letniskowe jak: Susiec, Józefów, Narol, Huta Różaniecka.

Przez Park przebiega 7 znakowanych szlaków turystycznych. Są to:

• szlak „Walk Partyzanckich” – oznaczony kolorem czarnym,
• „Ziemi Józefowskiej” – zielonym,
• „Szumów” – niebieskim,
• „Południowy” – żółtym,
• „Krawędziowy” – czerwonym,
• „im. Władysławy Podobińskiej” – zielonym
• „Łącznikowy” – czarnym.

Na terenie Parku wytyczono dwie ścieżki przyrodniczo-dydaktyczne w rezerwatach „Nad Tanwią” i „Czartowe Pole”.