Pałac na Szlaku

Pałac na Szlaku (również Pałac Montelupich, Pałac Tarnowskich) – pałac mieszczący się przy ulicy Szlak w Krakowie. Dawna siedziba Radia Kraków. Zabytkowy, okazały jednopiętrowy, eklektyczny pałac z portykiem balkonowym zbudowany w 1878 według projektu Antoniego Łuszczkiewicza. Kolejnymi właścicielami pałacu byli m.in. jezuici, rodzina Badenich, rodzina Tarnowskich, księża salwatorianie.

Pałac na Szlaku (również Pałac Montelupich, Pałac Tarnowskich) – pałac mieszczący się przy ulicy Szlak w Krakowie. Dawna siedziba Radia Kraków. Zabytkowy, okazały jednopiętrowy, eklektyczny pałac z portykiem balkonowym zbudowany w 1878 według projektu Antoniego Łuszczkiewicza. Kolejnymi właścicielami pałacu byli m.in. jezuici, rodzina Badenich, rodzina Tarnowskich, księża salwatorianie.

Historia

Pierwsze zabudowania pałacowe w tym miejscu powstały w 1613. Pałac pierwotnie został wybudowany i należał do Montelupich – kupieckiej rodziny pochodzenia włoskiego. Montelupiowie stworzyli w Polsce instytucję poczty i pełnili rolę poczmistrzów polskich przez ponad 100 lat. W pałacu bywali monarchowie polscy, często wybierając to miejsce jako ostatni postój przed wjazdem do miasta. Z Pałacu Montelupich wyruszały także królewskie kondukty pogrzebowe, dlatego był popularnie nazywany Kostnicą Królewską.

Kolejnymi właścicielami pałacu byli jezuici, po których pałac przejęła rodzina Badenich. Badeni posiadali pałac aż do połowy XIX wieku, kiedy to już mocno zniszczony pałac wszedł we własność rodziny Tarnowskich.

Podjęli oni decyzje o całkowitej przebudowie budynku, który został zaprojektowany przez Antoniego Łuszczkiewicza i wybudowany w 1878 – ta forma budynku zachowana jest do dnia dzisiejszego. W Pałacu w tym okresie mieszkał profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego hr. Stanisław Tarnowski. Rodzina Tarnowskich przekazała miastu do użytku publicznego przypałacowy park, nazwany później Parkiem Jalu Kurka. Po wywłaszczeniu Tarnowskich w okresie międzywojennym przekazano pałac wraz z parkiem zgromadzeniu księży salwatorianów.

Po II wojnie światowej budynek został odebrany zgromadzeniu zakonnemu. W 1950 roku stał się on siedzibą Radia Kraków. Pełnił tę funkcję aż do 1998 roku, kiedy radio zostało przeniesione do nowo wybudowanej siedziby przy al. Mickiewicza. Od tego czasu budynek stoi pusty i niszczeje.

Początkowo budynek wraz z parkiem w ramach prac komisji majątkowej chcieli odzyskać księża salwatorianie. Udało im się odzyskać park, jednak z prób odzyskania pałacu wycofali się, gdy potomkowie rodziny Tarnowskich rozpoczęli starania mające na celu podważenie decyzji wywłaszczeniowej.

Budynek został wpisany do rejestru zabytków województwa małopolskiego 9 października 1989.

Uroczystości historyczne w pałacu

• 03.02.1633 – pałacu nastąpił wjazd monarszy Władysława IV
• 04.02.1633 – z pałacu wyruszył kondukt pogrzebowy Zygmunta III Wazy i Konstancji
• 27.02.1633 – w pałacu nastąpił ingres Jana Alberta Wazy
• 1644 – z pałacu wyruszył kondukt pogrzebowy Królowej Cecylii Renaty
• 21.09.1647 – z pałacu wyruszył kondukt pogrzebowy królewicza Zygmunta Kazimierza
• 27.10.1669 – w pałacu nastąpił wjazd monarszy Michała Korybuta Wiśniowieckiego
• 30.01.1667 – w pałacu jezuici powitali wjeżdżającego do Krakowa Jana III Sobieskiego
• 1733 – w pałacu elektor saski odebrał dyplom elekcji na króla polskiego