Kościół św. Doroty

Parafia św. Doroty w Rosochatym Kościelnym – rzymskokatolicka parafia położona w diecezji łomżyńskiej (Dekanat Czyżew). Mieści się w Rosochatym Kościelnym.

Parafia św. Doroty w Rosochatym Kościelnym – rzymskokatolicka parafia położona w diecezji łomżyńskiej (Dekanat Czyżew). Mieści się w Rosochatym Kościelnym.

Historia

Pierwotny kościół drewniany ufundowany i uposażony ok. 1420 r. przez założyciela wsi, braci Jana i Jakuba; zapewne w zbliżonym czasie erygowana parafia, której istnienie potwierdzone 1458 r.

Parafia w Rosochatym Kościelnym powstała w 1458 r. Istniejący do dzisiaj kościół murowany pw. św. Doroty wybudowany w stylu późnogotyckim miał wybudować w latach 1527-1546 ks. proboszcz Serafin Świerzowski.

Materiałem budowlanym kościołów mazowieckich była cegła, dobrze wypalona, wymiarów większych aniżeli dzisiaj wyrabiana. Było to naturalnym wynikiem warunków miejscowych, bo na Mazowszu niema kamieniołomów, za to gliny i piasku jest pod dostatkiem. Jedynie do fundamentów używano kamienia narzutowego, jak np. w Niedźwiadnej i Rosochatym.

Wobec zaginięcia dokumentów fundacyjnych proboszcz Serafin Świerżowski 1527 czynił starania o ich odtworzenie, być może w związku z przystąpieniem do budowy nowego kościoła, wznoszonego w dwóch fazach: prezbiterium z piętrową zakrystią, po czym korpus nawowy. Ukończony zapewne przed 1546 r. (data na tablicy z herbem i nazwiskiem proboszcza Serafina Świerżowskiego).

Kościół został zbudowany przed 1546 r., późnogotycki, orientowany, murowany z cegły, nietynkowany, wielokrotnie przebudowywany. Korpus trójnawowy, pseudobazylikowy, czteroprzęsłowy. Kropielnica usytuowana przy portalu północnym, renesansowa z około połowy XVI w. Nad wejściem z prezbiterium do zakrystii znajduje się płyta z białego marmuru, na której umieszczony jest renesansowy kartusz z herbem Półkozic, data 1546 r. i nazwisko Serafin Świerżowski, proboszcz Rosochatego.

Według opisu w 1609 r. nawa główna i prezbiterium przykryte były stropem, boczne sklepione. Wielokrotnie remontowany m.in. w 1690, 1775, 1781 spłonął dach, stropy i wystrój wnętrza, wówczas też zapewne uległy zniszczeniu szczyty elewacji zach. i wsch., ten ostatni przemurowywany i otynkowany w trakcie remontu 1807 r. lub 1853. W czasie I wojny światowej sklepienia naw bocznych uszkodzone zostało pociskami artyleryjskimi. Odbudowana według projektu arch. Oskara Sosnowskiego, opracowanego w 1919 r.; wówczas na wzór kościoła w Kleczkowie. (Odmienną grupę stanowią kościoły gotyckie w Kleczkowie, Wiźnie i Rosochatym), wykonano nowy szczyt w elewacji zach., w której odsłonięto zatynkowane ościeża portalu i dobudowano flankujące go szkarpy; projektowane przesklepienie nawy głównej i prezbiterium niezrealizowane; wewnątrz wydzielono kruchtę pod chórem muzycznym, w miejscu rozebranej w 1905 r. kruchty zach. Spalony w 1944 r. Odbudowany w latach 1946-1949 pod kierunkiem arch. Piotra Kozińskiego z Warszawy.

Obok kościoła znajduje się barokowa dzwonnica z 1775 r, drewniana konstrukcji słupowej, szalowana. Na rzucie zbliżonym do kwadratu. W niskiej górnej kondygnacji arkadowe otwory. Nakryta czterospadowym dachem. W dzwonnicy zawieszone są renesansowe dzwony: pierwszy – z datą 1574 i reliefowym przedstawieniem Chrystusa Zmartwychwstałego w owalnym medalionie oraz literami N.I.; drugi – z tegoż czasu, analogicznego kształtu, z datą niemożliwą do odczytania z braku dostępu.

Na miejscowym cmentarzu znajduje się stara kropielnica drążona w granicie.W miejscowości znajduje się krzyż przydrożny z 1883 r., ażurowy, żeliwny, wykonany z kwadratowych prętów.

Obiekty zabytkowe

W gminnym rejestrze zabytków znajduje się - Zespół kościoła parafialnego pw. św. Doroty a w nim: kościół murowany z 1546 r. dzwonnica drewniana z 1825 r. plebania drewniana z 1931 r. oraz cmentarz rzymskokatolicki.