Kalwaria Wejherowska

Kalwaria Wejherowska (kasz. Wejrowskô Kalwarëjô) – zespół 26 kaplic ufundowanych przez wojewodę malborskiego Jakuba Wejhera, założyciela Wejherowa. Została zbudowana w latach 1649 - 1655. Jest ona perłą architektury sakralnej Polski Północnej i obok Kalwarii Zebrzydowskiej i Pakoskiej jest najstarszym sanktuarium Męki Pańskiej w Polsce. Wspólnie z zabudową miejską Wejherowa i zespołem pałacowo - parkowym, tworzy ona jednolity kompleks o dużych walorach krajobrazowo-przestrzennych. Jest jednym z trzech najwybitniejszych tego rodzaju założeń w Polsce.

Kalwaria Wejherowska (kasz. Wejrowskô Kalwarëjô) – zespół 26 kaplic ufundowanych przez wojewodę malborskiego Jakuba Wejhera, założyciela Wejherowa. Została zbudowana w latach 1649 - 1655. Jest ona perłą architektury sakralnej Polski Północnej i obok Kalwarii Zebrzydowskiej i Pakoskiej jest najstarszym sanktuarium Męki Pańskiej w Polsce. Wspólnie z zabudową miejską Wejherowa i zespołem pałacowo - parkowym, tworzy ona jednolity kompleks o dużych walorach krajobrazowo-przestrzennych. Jest jednym z trzech najwybitniejszych tego rodzaju założeń w Polsce.

Historia

Fundację kaplic rozpoczęto od wytyczenia dróżek kalwaryjskich i wyznaczenia miejsc pod budowę kaplic. Niepotwierdzona naukowo informacja głosi, że odległości pomiędzy poszczególnymi kaplicami równe są odległościom poszczególnych etapów męczeńskiej drogi, jaką przebył Chrystus w Jerozolimie (odległości były mierzone krokami). Pod każdą z kaplic znajduje się garść ziemi pochodząca z Jerozolimy. Wzgórzom Kalwarii Wejherowskiej nadano biblijne nazwy: Góra Oliwna, Syjon, Golgota.

Opiekę nad Kalwarią sprawują oo. franciszkanie, których do miasta sprowadził sam Jakub Wejher w 1647 roku, a funkcję kustosza pełni gwardian tutejszego klasztoru. Kalwaria Wejherowska jest częścią Sanktuarium Pasyjno - Maryjnego w Wejherowie.

W latach 2006-2008 Kalwaria Wejherowska została poddana kompleksowej renowacji w ramach projektu "Zachowanie i udostępnienie dziedzictwa Pomorza poprzez utworzenie Parku Kulturowego w Wejherowie", współfinansowanego przez Unię Europejską.

Kaplice kalwaryjskie

1. Kaplica Wniebowstąpienia
2. Kaplica Ogrójca
3. Kaplica Pocałunku Judasza
4. Kaplica Grobu Matki Bożej
5. Kaplica nad Cedronem
6. Kaplica Bramy Jerozolimskiej
7. Kaplica Domu Annasza
8. Kaplica Wieczernika
9. Kaplica Domku Matki Bożej
10. Kaplcia Domu Kajfasza
11. Kaplica Pałacu Piłata
12. Kaplica Pałacu Heroda
13. Kaplica Podjęcia Krzyża
14. Kaplcia Pierwszego Upadku Chrystusa
15. Kaplica Spotkania z Matką
16. Kaplica Cyrenejczyka
17. Kaplica Weroniki
18. Kaplica Bramy Łez - Drugi Upadek Chrystusa
19. Kaplica Płaczących niewiast
20. Kaplica Trzeciego Upadku Chrystusa
21. Kaplica Obnażenia Chrystusa
22. Kaplica Przybicia do Krzyża
23. Kościół Trzech Krzyży
24. Kaplica Zdjęcia z Krzyża - Kaplica Wejherowskiej Piety
25. Kaplica Grobu Chrystusa
26. Kaplica Bramy Oliwskiej

• Do kompleksu kalwaryjskiego zaliczano także nieistniejącą już kaplicę "Ukrzyżowanie Pana Jezusa", którą wzniesiono w 1748 r. na starym trakcie pielgrzymkowym w Zagórzu (dzisiejsza Rumia) dla gdańskich i oksywskich pielgrzymów przychodzących na Kalwarię.

• Do budowli znajdujących się poza Wejherowem, a związanych z Kalwarią, należał również kościół św. Józefa w Kolibkach, zbudowany w 1763 roku przez Józefa Przebendowskiego. Fundator zamierzał założyć przy nim franciszkański klasztor kapucynów. W kościele tym zburzonym podczas drugiej wojny światowej, znajdował się gotycki obraz "Matki Boskiej Piaseckiej" z początku XVI wieku.

"Duchowa stolica Kaszub"

Wejherowo, nazywane "duchową stolicą Kaszub", to silny ośrodek pielgrzymkowo-maryjny na Pomorzu. Już od ponad 300 lat Kalwaria Wejherowska przyciąga do miasta rzesze pątników, przyczyniając się do systematycznego rozwoju ruchu pielgrzymkowego. Co roku do Wejherowa przybywa około 60 samodzielnych pielgrzymek.

Pierwsze pielgrzymki zaczęły przychodzić do Wejherowa pod koniec XVII wieku. W roku 1678 papież Innocenty XI wydał specjalne brewe, w którym zawarł wieczystą ważność uzyskiwanych na Kalwarii Wejherowskiej odpustów zupełnych. Od 1717 roku pielgrzymującym do Wejherowa służą Modlitewniki Wejherowskie, tzw. kalwaryjki, cyklicznie wznawiane po dzień dzisiejszy. Na Kalwarii Wejherowskiej celebruje się aktualnie pięć odpustów: Wniebowstąpienia Pańskiego, Trójcy Przenajświętszej, Uzdrowienia Chorych, Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny i Podwyższenia Krzyża Świętego.

• Na pierwszy odpust Wniebowzięcia Pańskiego (niedziela przed Zielonymi Świętami) przybywają głównie pielgrzymi z południowych i środkowych Kaszub, dlatego często nazywa się go odpustem lądowym. Uroczystości rozpoczynają się w piątek po południu wraz z przybyciem pierwszych pielgrzymek i trwają do niedzielnego popołudnia.

• Drugi odpust kalwaryjski Trójcy Świętej, na który przybywają pielgrzymki m.in. z Pucka, Swarzewa, Władysławowa, Oksywia, Rumi, Redy, Kosakowa i prawie z wszystkich gdyńskich parafii. Ponieważ są to pielgrzymki głównie z północnych Kaszub czyli Nordy, nazywany jest on często odpustem morskim.

Pozostałe trzy, to odpusty lokalne, w których nie uczestniczą zorganizowane grupy pielgrzymów.

• Odpust Uzdrowienia Chorych, obchodzony jest w pierwszą sobotę i niedzielę lipca. Główne uroczystości odbywają się na kalwarii w niedzielę, przy Kaplicy Kajfasza o godz. 10.00. Suma odpustowa odprawiana jest w intencji licznie przybyłych ludzi chorych, którzy przywożeni są na góry przez rodzinę i znajomych by uzyskać odpust zupełny i otrzymać ostatnie namaszczenie. W tym dniu poświęcone zostają także samochody wiernych.

• Odpust Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, obchodzony jest 14 i 15 sierpnia. Charakteryzuje się wieczornym przemarszem procesji z zapalonymi świecami i przeźroczystą trumienką, w której ułożona jest figura zmarłej Matki Bożej, z kaplicy "Domek Matki Bożej" do kaplicy "Grób Matki Bożej".

• Odpust Podwyższenia Krzyża Świętego. Jest to trzeci lokalny odpust, odbywający się w drugą sobotę i niedzielę września, połączony z rozpoczęciem roku szkolnego, w którym uczestniczą uczniowie, rodzice i nauczyciele powiatu wejherowskiego.

W okresie wielkiego postu, w każdy piątek na Kalwarii Wejherowskiej odprawiane jest nabożeństwo drogi krzyżowej rozpoczyna się o godz. 16.00 wyjściem z kościoła klasztornego procesją do Kaplicy Piłata.

Wejherowskie Misterium Męki Pańskiej

Od 2002 roku na Kalwarii Wejherowskiej wystawiane jest Misterium męki Pańskiej, w którym aktorzy przebrani w stylizowane stroje, przedstawiają poszczególne wydarzenia Drogi Krzyżowej. Najbardziej rozbudowana jest scena pierwsza - Skazanie Chrystusa przed Piłatem - oraz ciąg stacji od Obnażenia do Zdjęcia z Krzyża.

Inscenizacji, w której udział biorą tysiące wiernych, towarzyszy muzyka skomponowana do słów Tomasza Pohla, przez znanego muzyka jazzowego, Cezarego Paciorka.

W 2005 Yach Paszkiewicz i Tomasz Żmuda Trzebiatowski zarejestrowali to niezwykłe przedstawienie na taśmie filmowej i nakręcili film dokumentalny, który w kwietniu 2007 roku doczekał się premiery na antenie Telewizji Polskiej.