Rezerwat Cmentarzysko Jaćwingów

Rezerwat "Cmentarzysko Jaćwingów" – rezerwat położony we wsi Szwajcaria na Suwalszczyźnie, około 5 km na północny wschód od Suwałk. Zajmuje powierzchnię 4,12 ha. Powołany został Zarządzeniem Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 30 października 1959 (MP nr 96 poz.517).

Rezerwat "Cmentarzysko Jaćwingów" – rezerwat położony we wsi Szwajcaria na Suwalszczyźnie, około 5 km na północny wschód od Suwałk. Zajmuje powierzchnię 4,12 ha. Powołany został Zarządzeniem Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 30 października 1959 (MP nr 96 poz.517).

Klasyfikacja rezerwatu

• Według głównego przedmiotu ochrony jest to rezerwat kulturowy (Ku) podtypu obiektów zabytkowych (oz), przedmiotem ochrony jest zachowanie zespołu kurhanów w obstawie kamiennej na cmentarzysku Jaćwingów,
• Według głównego typu środowiska jest to rezerwat lasów i borów (L) podtypu lasów mieszanych nizinnych (lni).

Według Zarządzenia celem ochrony rezerwatu jest zachowanie ze względów naukowych i dydaktycznych boru świeżego wraz z cmentarzyskiem kurhanowym użytkowanym w okresie od II do V wieku ery nowożytnej przez ludność tzw. grupy suwalskiej, kultury zachodniobałtyckiej utożsamianej z ludem Jaćwingów. Rezerwat jest w rejestrze zabytków pod nr A-a-5.

Walory przyrodnicze i kulturowe

Głównym walorem kulturowym są kurhany. Najbardziej charakterystyczną formą grobu był kurhan o zmiennej średnicy 6-21 m, zbudowany z kilku warstw kamieni. Na cmentarzysku występowały zarówno groby ciałopalne, jak i szkieletowe. Największe skupiska kurhanów usytuowane są w centralnej części rezerwatu na osi północ – południe na wyniesieniach terenu. Dziś większość grobów ulega zatarciu. Tylko niektóre z nich osiągają wysokość do 0,5 m i są kuliście obłożone kamieniami. Na części kurhanów porastają drzewa.

Teren rezerwatu położony jest na wyniesieniu i znajduje się na wysokości 183,5 m n.p.m. W drzewostanach gatunkiem panującym jest świerk, z domieszką sosny i dębu. Pod okapem na ok. 20% występuje podrost świerka i dębu. Występuje tu wiele gatunków roślin, jak przylaszczka pospolita, konwalijka dwulistna, sałatnik leśny, poziomka, orlica pospolita, szczawik zajęczy, gajowiec żółty, malina kamionka.

Z roślin chronionych występują: lilia złotogłów (Lilium martagon) i wawrzynek wilczełyko (Daphne mezereum), konwalia majowa (Convalaria majalis).