Ulica Fordońska

Przewodnik
Mapa
Atrakcje

”	Ulica Fordońska - jedna z najważniejszych komunikacyjnie ulic w Bydgoszczy, druga pod względem długości, po ul. Toruńskiej. W dwudziestoleciu międzywojennym była najdłuższą ulicą w Bydgoszczy licząc łącznie 7,89 km.

Czytaj dalej

”

Ulica Fordońska - jedna z najważniejszych komunikacyjnie ulic w Bydgoszczy, druga pod względem długości, po ul. Toruńskiej. W dwudziestoleciu międzywojennym była najdłuższą ulicą w Bydgoszczy licząc łącznie 7,89 km.

Przebieg

Ulica rozciąga się na kierunku zachód-wschód, od Ronda Fordońskiego po Stary Fordon i granice Bydgoszczy. Jej długość wynosi blisko 10 km. Śladem ulicy od Ronda Fordońskiego po most na Wiśle biegnie droga krajowa nr 80. Ulica stanowi jedną z głównych arterii komunikacyjnych Bydgoszczy łącząc centrum z dzielnicą Fordon oraz w skali krajowej Bydgoszcz z Toruniem. W kierunku wschodnim ulica przebiega przez następujące jednostki urbanistyczne: Bartodzieje, Bydgoszcz-Wschód, Siernieczek, Fordon

Historia

Ulica Fordońska stanowi wspólnie z ul. Jagiellońską starodawny trakt łączący Bydgoszcz z Fordonem (miasto Fordon powstało w 1382 r. będąc następcą zniszczonej w 1330 r. warowni Wyszogród nad Wisłą). Po lokacji Bydgoszczy w XIV w. i budowie mostu Miejskiego, trakt ten rozpoczynał się przy Bramie Gdańskiej i wiódł na wschód na terenie położonym na północ od Brdy. W Fordonie można było przeprawić się przez Wisłę w kierunku Ziemi Chełmińskiej lub też podążyć na północny wschód wzdłuż doliny Wisły w kierunku Świecia i Gdańska.

Mapa okolic Bydgoszczy z 1796-1802 r. (mapa Schroettera wykonana na podstawie pomiarów geodezyjnych) przedstawia drogę do Fordonu w przybliżeniu pokrywającą się z obecnym śladem ulicy. Natomiast plan okolic Bydgoszczy z 1857 r. przedstawia wzdłuż drogi nieliczne zabudowania o charakterze podmiejskim skupione w następujących miejscowościach: Szretery (niem. Schröttersdorf), Wielkie Bartodzieje (niem. Gr. Bartelsee), Kapuściska Małe (niem. Kl. Kapuścisko), Suczyn i Fordonek (wieś olęderska lokowana w 1603 r.) Od zakola Brdy do rejonu grodziska Wyszogród droga przebiegała przez las, a kończyła się na rynku w Fordonie, gdzie funkcjonowała przeprawa promowa przez Wisłę

Aż do 1920 r. ulica w dzisiejszym przebiegu pozostawała poza granicami administracyjnymi miasta Bydgoszczy. Do ul. Uroczej nazywana była ul. Promenada, a następnie w kierunku wschodnim – szosą fordońską. W 1861 r. oddano do użytku Kolej Warszawsko-Bydgoską, która przecinała ulicę na wysokości dworca Bydgoszcz Wschód. W 1885 r. wzdłuż ulicy poprowadzono kolej łączącą Bydgoszcz Wschód z Fordonem, a w 1893 r. kolej ta przecięła ulicę Fordońską prowadząc na nowo wybudowany most nad Wisłą.

Począwszy od lat 80. XIX w. w pasie terenu między ulicą, a Brdą powstawały przedsiębiorstwa przemysłowe, głównie składy drewna i tartaki, będące zaczątkiem wschodniej dzielnicy składowo-przemysłowej. W 1891 r. przedsiębiorstwo Żegluga Bydgoska (niem. Bromberger Schleppschiffahrt Aktien Gesellschaft) wybudowało w rejonie skrzyżowania z ul. Sporną kompleks zabudowań przemysłowych: fabrykę maszyn, stocznię rzeczną, tartak, rzeczny port przeładunkowy, bocznice kolejowe oraz osiedla robotnicze, co przyczyniło się do dalszej rozbudowy dzielnicy. W pierwszych dziesięcioleciach XX wieku, nabrzeża dolnej Brdy wzdłuż ulicy Fordońskiej zajmowało kilkadziesiąt tartaków, stolarni i innych fabryk wykorzystujących drewno spławiane w dużych ilościach z Królestwa Kongresowego szlakiem wodnym wiodącym Wisłą, Brdą, Kanałem Bydgoskim, Notecią i Wartą do Niemiec.

W 1920 r. po przejściu Bydgoszczy w granice odrodzonego państwa polskiego, w granice Bydgoszczy włączono kilkanaście okolicznych gmin podmiejskich, m.in. Skrzetusko, Wielkie Bartodzieje, Małe Bartodzieje, Kapuściska, Zimne Wody, Siernieczek, Fordonek. W ten sposób ulica Fordońska na odcinku do ul. Suchej-Pilickiej znalazła się w granicach Bydgoszczy.

W okresie międzywojennym następowała dalsza urbanizacja przemysłowa terenu przylegającego do ul. Fordońskiej. Z większych przedsiębiorstw powstałych lub rozwijających się w tym okresie należały: Kabel Polski Sp. Akc. (dzisiaj Telefonika Kable S.A.), Fabryka Płyt Klejonych (dzisiaj Sklejka Multi S.A.), Fabryka Mebli O. i K. Pfefferkorna (dzisiaj Bydgoskie Fabryki Mebli), Cegielnia A.Mendzega (później Cegielnie Bydgoskie) i inne. W 1930 r. oddano do użytku kolejową obwodnicę Bydgoszczy w ciągu magistrali węglowej, która przecinała ul. Fordońską w okolicy os. Siernieczek. W tym czasie ulica Fordońska rozpoczynała się na skrzyżowaniu z ul. Gajową, gdzie znajdowała się również pętla tramwajowa, a kończyła na wschodniej granicy miasta.

Po II wojnie światowej wzdłuż ulicy powstały nowe przedsiębiorstwa, przede wszystkim znane w całej Polsce Zakłady Rowerowe „Romet” (od 1948 r., kompleks przy ul. Fordońskiej zbud. w latach 1957-1964). W latach 60. XX w. w rejonie Siernieczka, Brdyujścia i Starego Fordonu powstały również nowe osiedla mieszkaniowe w sąsiedztwie ulicy. Po poszerzeniu granic miasta o Fordon w 1971 r. ulica na całej długości znalazła się w granicach administracyjnych Bydgoszczy. W tym okresie wzrastający ruch samochodowy stworzył konieczność poszerzenia ulicy. W II połowie lat 60. zmodernizowano ulicę Fordońską na odcinku ul. Gajowej do ul. Wyścigowej. Przebudowa ulicy na całej długości na arterię dwujezdniową, bezkolizyjnie prowadzącą ruch nad liniami kolejowymi (nr 18, nr 201 i nr 209) stała się elementem projektu trasy W-Z, która miała poprawić warunki ruchu drogowego w Bydgoszczy na kierunku wschód-zachód. Przy realizacji trasy w latach 1969-1973 powstały m.in. Rondo Fordońskie z Mostem Pomorskim oraz Wiadukty Warszawskie.

Wśród inwestycji zrealizowanych po 1990 r. łączących się pośrednio z ul. Fordońską można wymienić m.in. budowę ulicy Kamiennej (od 1994 r.), Trasy Nowołęczyckiej z mostem Kazimierza Wielkiego (2002), przebudowę ul. Spornej (2010). Od 2013 r. planowana jest budowa Węzła Wschodniego na ulicy Fordońskiej w rejonie dworca kolejowego Bydgoszcz Wschód, co związane jest z budową linii tramwajowej do dzielnicy Fordon.

Nazwy

Nazwa ulicy związana jest z Fordonem, do 1970 r. samodzielnym miastem, później wschodnią dzielnicą Bydgoszczy, graniczącą na Wiśle. W przekroju historycznym ulica posiadała następujące nazwy:

do 1772 – określana jako droga pocztowa do Fordonu
1772-1920 – Weg (Chausse) nach Fordon
1920-1939 – Fordońska
1939-1945 – Fordonerstraβe
od 1945 – Fordońska

Komunikacja

Ruch tramwajowy

Torowisko tramwajowe na ul. Fordońskiej zostało zbudowane dopiero po II wojnie światowej. Wcześniej od 1901 r. istniała linia tramwaju elektrycznego wzdłuż ul. Jagiellońskiej, stykająca się od 1904 r. z ul. Fordońską (linia „C” niebieska) pętlą tramwajową przy ul. Gajowej. Linia ta – najdłuższa w mieście (5,4 km) – łączyła Wilczak poprzez Śródmieście z Bartodziejami. W latach 1972-1974 przebudowano ją na dwutorową. W 1957 r. linię wydłużono do ul. Bałtyckiej, gdzie powstała pętla tramwajowa. W 1969 r. w związku z generalną przebudową ulicy Fordońskiej na arterię dwujezdniową, oddano do użytku torowisko tramwajowe na odcinku od ul. Bałtyckiej do ul. Wyścigowej. Zbudowano również pętlę tramwajową przy ul. Wyścigowej (końcowa).

Obecnie na ul. Fordońskiej kursują tramwaje linii 3, 7.

Ruch autobusowy

Początki regularnego ruchu miejskiej komunikacji autobusowej na ul. Fordońskiej sięgają 1937 roku, kiedy uruchomiono linię pl. Kościeleckich – ul. Sporna, którą obsługiwały wozy marki Fiat. Niezależnie od tego funkcjonowała komunikacja międzymiastowa Bydgoszcz – Fordon, obsługiwana przez prywatnych przewoźników. W 1966 r. przy ul. Fordońskiej/Szajnochy zbudowano zajezdnię oraz warsztaty autobusów (czynną do lat 90. XX w.).

Obciążenie ruchem

Ulica Fordońska należy do najbardziej obciążonych ruchem drogowym arterii komunikacyjnych w Bydgoszczy. Pomiar ruchu w 2006 r. wykazał, że w szczycie komunikacyjnym przejeżdża przezeń do ok. 2400 pojazdów na godzinę. Najbardziej zatłoczonym odcinkiem jest fragment od ul. Kamiennej do ul. Kaliskiego.