Ogród Dendrologiczny

Ogród Dendrologiczny w Przelewicach – arboretum w Przelewicach w województwie zachodniopomorskim.

Ogród Dendrologiczny w Przelewicach – arboretum w Przelewicach w województwie zachodniopomorskim.

Opis

Obecnie łączna powierzchnia ogrodu to około 45 ha. Na powierzchni 30 ha znajduje się część ogrodu wraz z pałacem przeznaczona dla zwiedzających. Około 22 ha tej części stanowi przedwojenna, pierwotna część ogrodu, pozostałe tereny dołączono po II wojnie światowej. Około 1,6 ha to szkółki utworzone w latach 80. na terenie przedwojennych sadów majątku przelewickiego. W 2006 roku 15 ha dawnych gruntów ornych zostało przyłączone do ogrodu w celu powiększenia kolekcji (tereny te nie są dostępne dla zwiedzających)

Ogród Dendrologiczny w Przelewicach powstał jako prywatna kolekcja miłośnika drzew i krzewów, który wierzył, że ludzie są na Ziemi po to, żeby kierować przyrodą, nadawać sens jej istnieniu. Człowiek ten przekształcił istniejący park przypałacowy według własnych pragnień, ale zachował wiele elementów przypominających poprzednich gospodarzy. Wszyscy kolejni opiekunowie ogrodu również starali się zgodnie z własną wiedzą i umiejętnościami wzbogacić ten zakątek zachowując efekty pracy poprzedników. Dawidia chińska, której kwiat stał się symbolem ogrodu dendrologicznego i trafił do herbu gminy Przelewice, znalazła się w Światowej Czerwonej Księdze roślin ginących i zagrożonych w skali całej Ziemi. Podobnych gatunków jest w Ogrodzie więcej.

Historia

Majątek w Przelewicach

6 lipca 1799 r. ostatni właściciel majątku przelewickiego z rodu von Schack, Otto Friedrich Ludwig von Schack sprzedał swoje dobra Augustowi Heinrichowi von Borgstedenowi. Za czasów von Borgstedena nastąpiło uwłaszczenie chłopów, przebudowa i modernizacja majątku, budowa pałacu oraz założenie parku.

Prawdopodobnie 1818 r. 18-letnia Augusta Arend poznała księcia Augusta pruskiego, bratanka Fryderyka Wielkiego. 10 czerwca 1819 r. na świat przyszła Malwina, pierwsze z siedmiorga dzieci księcia i Augusty, jej imieniem nazwano później jeden z przelewickich folwarków, dzisiejszą wieś Ślazowo. W 1821 r. książę August kupił Przelewice jako zabezpieczenie przyszłości swoich dzieci. Po transakcji pracownicy von Borgstedena zachowali swoje miejsca pracy w majątku. 12 lipca 1825 r. Augusta Arend uzyskała szlachectwo i stała się „Panią na Przelewicach” (Frau von Prillwitz), a nazwisko von Prillwitz nosiły później jej dzieci.

Ogród

Ogród Dendrologiczny w Przelewicach założony został w 1933 r. Pierwszy park przypałacowy w Przelewicach powstał ok. roku 1814 po zbudowaniu pałacu. Kolejni właściciele majątku modyfikowali park według własnych potrzeb i gustu – przez pewien czas istniała tu szparagarnia, uprawy sadownicze i warzywniki rozmieszczone częściowo między starymi alejami. W latach 1933-38 ówczesny właściciel Conrad von Borsig przekształcił park w kolekcję dendrologiczną i to założenie jest obecnie objęte ochrona konserwatorską. W czasie parcelacji majątku po II wojnie światowej od arboretum oddzielono ok. 10 ha sadów, szkółek i warzywników. Później dołączono teren o podobnej powierzchni leżący wzdłuż granicznego rowu. Znajduje się tam m.in. zakładany w latach 2000-2003 skalniak.

Zasoby

Zasoby ogrodu to około 1200 gatunków drzew, krzewów i roślin zielnych, m.in.:

• dawidia chińska
• świerk tygrysi
• świerk Brewera
• świerk Wilsona
• klon kosmaty
• sosna drobnokwiatowa
• bambusy
• cedr atlaski
• mamutowiec olbrzymi
• tulejnik amerykański (Lysichiton americanus)
• lepiężnik japoński (Petasites japonicus)
• rannik zimowy (Eranthis hyemalis).

Najokazalszym drzewem w ogrodzie jest wiąz szypułkowy, okaz o obwodzie 607 cm i wysokości 31 m (w 2012). Ze względu na łagodny klimat w tym arboretum rośnie wiele roślin wrażliwych na mrozy.