” | Kawiarnia Noworolski (potocznie Noworol) – kawiarnia mieszcząca się na parterze krakowskich Sukiennic, od strony kościoła Mariackiego.
Zanim powstała kawiarnia Noworolskiego, od 1880 mieściła się tu cukiernia Stanisława Rehmana i Romana Heindricha. Na początku XX w. po śmierci właścicieli cukiernię przejął niejaki Lardemer, który sam nie będąc cukiernikiem zatrudnia kierownika. Niestety ten doprowadza w szybkim czasie lokal do ruiny. W takim stanie kupił w 1907 r. cukiernię Wincenty Kondolewicz. Kilka lat później od jego syna Adama Kondolewicza kupił ją lwowski cukiernik Jan Noworolski. Noworolski uczył się zawodu cukiernika w fabryce czekolady Grossa we Lwowie i u Sachera w Wiedniu, po czym w Stanisławowie założył kawiarnię Café Union, a we Lwowie cukiernię. Po śmierci żony wraz z czwórką dzieci przybył do Krakowa i nabył cukiernię w Sukiennicach. Urządził ją na nowo, prace powierzając Edwardowi Dąbrowa-Dąbrowskiemu. Sala Biała (potocznie nazywana Czerwoną) otrzymała białą boazerię z wmontowanymi lustrami i czerwonymi kanapkami. Fryz wykonał Henryk Uziembło. Sala Lustrzana-Liliowa miała ciemną boazerię i owalne lustra. Malowidła utrzymane w stylu nawiązującym do secesji zaprojektowała Weronika Noworolska. Kolejna sala – Palarnia – miała ogromne lustro i podwyższenie dla palaczy. W późniejszym czasie kawiarnię powiększono, a wnętrza nieznacznie przekształcono.
Otwarta w 1912 roku, zdobyła popularność wśród krakowskich elit, artystów i profesorów, konkurując tym samym z Jamą Michalika. Gościła m.in. Jacka Malczewskiego, Wojciecha Kossaka, Włodzimierza Tetmajera, Juliana Fałata, Fryderyka Pautscha, Ludwika Pugeta, Ignacego Daszyńskiego, Józefa Piłsudskiego, Karola Huberta Rostworowskiego, Jerzego Buzka i innych.
Kawiarnia stała się miejscem akcji jednego z aktów dramatu U mety Rostworowskiego. Pisał o niej także Jan Sztaudynger:
- Ta pani pobożna
- i wkrąg słynie z tego
- Zbiera "na murzynek"...
- u Noworolskiego.
Podczas okupacji hitlerowskiej kawiarnia została zarekwirowana i wstęp do niej mieli wyłącznie Niemcy. Noworolski ponownie utracił lokal w 1949 roku, gdy kawiarnia została upaństwowiona. Wkrótce potem zmarł. Syn Jana, Tadeusz, także cukiernik, wraz z żoną prowadził w Warszawie sklep winno-cukierniczy, a potem w Krakowie kawiarnię na Politechnice i przy Smoczej Jamie. Kawiarnię "Noworolski" odzyskał w 1992 roku. Prowadził ją jeszcze przez kilka lat, a po jego śmierci przejęła ją jego córka Zofia i jej synowie. |
