Hala Gąsienicowa

Hala Gąsienicowa – obecnie w potocznym rozumieniu jest to nazwa północnej części Doliny Gąsienicowej w Tatrach obejmującej Królowe Rówienki, Stawiańskie Rówienki i otoczenie schroniska „Murowaniec”. Dojście z Kuźnic możliwe jest jednym z dwóch szlaków: przez Boczań i Skupniów Upłaz szlakiem niebieskim lub przez dolinę Jaworzynkę szlakiem żółtym do Przełęczy między Kopami, oba warianty zajmują około 1,5 godziny.

Hala Gąsienicowa – obecnie w potocznym rozumieniu jest to nazwa północnej części Doliny Gąsienicowej w Tatrach obejmującej Królowe Rówienki, Stawiańskie Rówienki i otoczenie schroniska „Murowaniec”. Dojście z Kuźnic możliwe jest jednym z dwóch szlaków: przez Boczań i Skupniów Upłaz szlakiem niebieskim lub przez dolinę Jaworzynkę szlakiem żółtym do Przełęczy między Kopami, oba warianty zajmują około 1,5 godziny.

Opis hali

Na Hali znajduje się duże i bardzo popularne schronisko PTTK „Murowaniec” oraz kilka innych budynków: szałasy, leśniczówka, strażniczówka TPN „Gawra”, Stacja Obserwacyjna Instytutu Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN i baza taterników, tzw. „Betlejemka”. W okolicy znaki ostrzegające przed niedźwiedziami. W razie braku miejsc, co zdarza się w sezonie przy dobrej pogodzie, można o nocleg pytać w stacji meteorologicznej, bazie taterników oraz leśniczówce na Hali.

Baza wypadowa na Kościelec, Zawrat, Granaty, Świnicę, Kozi Wierch oraz Kasprowy Wierch. Szlaki te poza szlakiem na Kasprowy nie są łatwe. Dla początkujących nadaje się też szlak nad Czarny Staw Gąsienicowy. Stamtąd zaczynają się trudniejsze szlaki na Zawrat oraz na Kościelec przez przełęcz Karb.

W lewo od Murowańca odchodzi żółty szlak na przełęcz Krzyżne przez Pańszczycę. Szlak jest łatwy, dopiero pod sam koniec znajduje się jedno trudne miejsce wokół skałki na stromym podejściu na Krzyżne.

Przeszłość pasterska Hali Gąsienicowej

W przeszłości była to hala pasterska będąca jednym z większych ośrodków pasterstwa w Tatrach. Miała powierzchnię 797,45 ha, z czego pastwiska stanowiły tylko 3,8 ha, największą zaś część nieużytki 521,2 ha, reszta to halizny (120 ha), kosodrzewina (105 ha) i las (47,45) ha. Zajmowała cały obszar Doliny Czarnej Gąsienicowej i Doliny Zielonej Gąsienicowej, a nawet górną, zalesioną część Doliny Suchej Wody. Znajdujące się na tarasie Królowe Rówienki należały do dwóch hal; mniejsza południowa część do Hali Gąsienicowej, a większa północna do Hali Królowej. Stały tutaj szałasy i szopy pasterskie.

Była to hala wybitnie wysokogórska, zawalona olbrzymimi głazami poprzerastanymi kosówką, położona w otoczeniu wysokich masywów skalnych i licznych stawów. Niegdyś zwana Halą przy Stawach lub Halą Stawy, zaś wypasających na niej nazywano stawianami. W 1960 r. wypas w przeliczeniu na owce wyniósł 494 sztuki. Tętniła życiem pasterskim, była odwiedzana przez zbójników, według podań tutaj werbował do powstania Aleksander Kostka-Napierski.

Nazwa hali pochodzi od góralskiego rodu Gąsieniców z Zakopanego, którzy w XVII w. byli jej właścicielami, w 1700 r. zaś oddali ją Szaflarskim z Czarnego Dunajca w zamian za Halę Krytą w Dolinie Chochołowskiej – jednak w 1796 r. na mocy wyroku sądowego sytuacja wróciła do pierwotnego stanu posiadania. Później w wyniku dziedziczenia hala uległa rozdrobnieniu pomiędzy licznych właścicieli podtatrzańskich miejscowości, w XX w. wypasali tu mieszkańcy wsi: Zubsuche, Olcza, Gliczarów, Nowe Bystre, Biały Dunajec, Szaflary. Gdy Skarb Państwa w 1961 r. wykupywał od górali tę halę, miała ona już 381 właścicieli.

Szlaki turystyczne

Przy schronisku znajduje się bardzo duży węzeł szlaków:

– szlak niebieski z Kuźnic przez Boczań i Skupniów Upłaz do Murowańca, stąd dalej nad Czarny Staw Gąsienicowy i na Zawrat.

• Czas przejścia z Kuźnic do Murowańca: 2 h, ↓ 1:35 h
• Czas przejścia z Murowańca na Zawrat: 2:20 h, ↓ 1:50 h

– czarny do Brzezin przez Psią Trawkę. Czas przejścia: 1:45 h, ↑ 2:15 h

– zielony do Wierchporońca przez Rówień Waksmundzką, Gęsią Szyję i Rusinową Polanę. Czas przejścia: 3:50 h, z powrotem 4:15 h

– żółty z Kasprowego Wierchu przez Roztokę Stawiańską do Murowańca, stąd doliną Pańszczycą na przełęcz Krzyżne.

• Czas przejścia z Kasprowego Wierchu do Murowańca: 1:05 h, ↑ 1:25 h
• Czas przejścia z Murowańca na Krzyżne: 2:45 h, ↓ 2:05 h

Schronisko „Murowaniec” jest wygodnym i popularnym punktem początkowym do przejścia najtrudniejszego tatrzańskiego szlaku – Orlej Perci, na którą można wejść od przełęczy Krzyżne (żółty szlak) albo jednym z kilku odcinków łącznikowych od Czarnego Stawu Gąsienicowego, do którego prowadzi niebieski szlak.