Dwór Leszczowate

Leszczowate – majątek ziemiański w województwie podkarpackim, powiat bieszczadzki, gmina Ustrzyki Dolne.

Leszczowate – majątek ziemiański w województwie podkarpackim, powiat bieszczadzki, gmina Ustrzyki Dolne.

Historia

W 1556 r. urodził się w tej wsi Krzysztof Kraiński, reformator kalwiński, autor „Postylli”. 22 stycznia 1737 r. Marcin Bonifacy Kraiński, łowczy sieradzki i rotmistrz znaku pancernego wykupił wieś w pełni od Bazylego Ustrzyckiego, stolnika przemyskiego. Właściciele przechowywali w dworze dokumenty i listy rodzinne Romana Cyriaka, pamiętnikarza, członka Stanów galicyjskich, Edmunda Kraińskiego, kapitana saperów i powstańca listopadowego. Po walkach Edmund Kraiński wrócił do swojego majątku i zajął się gospodarką, zyskując zaufanie wśród chłopów, którzy w 1846 r. (rabacja galicyjska) pilnowali dworu w Leszczowatem i nie dopuścili do jego splądrowania. W Leszczowatem urodził się w 1854 r. Wincenty Kraiński. We dworze przyjmowano zaprzyjaźnionego Wincentego Pola i Oskara Kolberga, zbierającego materiały do monografii etnograficznej Małopolski południowo-wschodniej (t.49-51,Sanocko-Krośnieńskie).

Leszczowate jest terenem roponośnym. W 1848 r. podjęto próby wydobywania ropy naftowej, początkowo używanej do smarowana osi kół. Wincenty Kraiński, przy technicznym wsparciu holenderskiej firmy wydobywczej, Petroleum Matrekopij Holland, rozpoczął przemysłową eksploatację złoża. W Leszczowatem i pobliskiej Ropience eksploatowano działki oznaczone jako księgi naftowe o symbolach „Wincenty I, II, III, IV, V, VI” po Wincentym Kraińskim.

Cerkiew

Niedaleko dworu stała cerkiew greckokatolicka św. Paraskewy (obecnie kościół katolicki). Kraińscy byli fundatorami cerkwi, pomimo że byli katolikami. Pierwsze wzmianki o drewnianej cerkwi pojawiają się w 1717 r. W 1861 r. Edmund Kraiński odbudowuje kaplicę. Kolejne odbudowy miały miejsce w 1922 r. i 1937. Świątynia jest ozdobiona polichromią figuralną i ornamentalną autorstwa Wołoszyńskiego i Żołtnira.

Z okresu Kraińskich zachowały się dwa ołtarze boczne z XVIII w, wrota carskie i diakońskie z XIX w., ikona Chrystusa nauczającego w ramie z XVIII w., ikona Ukrzyżowanie(Pasja) z II poł. XVII w. oraz ikony św. Mikołaja i Matki Boskiej z Dzieciątkiem.

Dwór

Modrzewiowy dwór wraz z folwarkiem i starodrzewiem w założeniu parkowym został zniszczony w 1944 r. po napadzie bojówki UPA.