Dom Rohledera

Dom Rohledera (lub Rohlederów, zwany także Domem Kletzinów, lub Kletzana) położony przy ul. Mieszka I w Stargardzie, obecnie jest siedziba Książnicy Stargardzkiej, należy do nielicznych pozostałości średniowiecznego budownictwa mieszczańskiego.

Dom Rohledera (lub Rohlederów, zwany także Domem Kletzinów, lub Kletzana) położony przy ul. Mieszka I w Stargardzie, obecnie jest siedziba Książnicy Stargardzkiej, należy do nielicznych pozostałości średniowiecznego budownictwa mieszczańskiego.

Nazwa

Potocznie używana w odniesieniu do tego budynku nazwa Dom Kletzinów nie jest zupełnie poprawna, gdyż pod koniec XIX wieku właścicielem domu był pocztowiec Rohleder, od 1922 roku Rudolf Kletzin, przed rokiem 1939 producent likierów Wolter, a do 1945 roku budynek użytkowała firma Auto-Marx.

Architektura

Szczegółowa historia kamienicy nie jest znana, jednak analiza form architektonicznych wskazuje, że była ona kilkukrotnie przebudowywana. Jako pierwsza w XV wieku powstała oficyna o wymiarach 9,3 x 5,4 m, pełniąca funkcje magazynu zlokalizowanego na zapleczu nieistniejącej dzisiaj kamienicy mieszczańskiej. Był to trzykondygnacyjny budynek bez okien, z piwnicami przykrytymi sklepieniami gwiaździstym i krzyżowym. Kamienica główna o wymiarach 20,3 x 12 m powstała w XVI wieku z kamieni polnych łączonych z cegłą i sięgała ścianą frontową do obecnej ul. Mieszka I. Elewacja otrzymała wystrój z widocznymi wpływami renesansy. Podzielona została gzymsami na kilka poziomych stref, z rzędami zmniejszających się ku górze nisz.

Budynek otrzymał szczyt schodkowy, charakterystyczny dla domów kupieckich w miastach należących do Hanzy. Stropy były drewniane (z wyjątkiem piwnic) i oparte na słupach. Na parterze mieściła się niewielka sień i kantor, pierwsze piętro było wykorzystywane jako mieszkanie, a piwnice i wyższe kondygnacje służyły jako magazyny. Dom łączył się z wcześniejszą oficyną, która w XIX wieku zaadaptowana została do funkcji mieszkalnych.

Wskutek pożaru spowodowanego bombardowaniami podczas II wojny światowej zniszczeniu uległa fasada frontowa, ściana zachodnia i sklepienie. Odbudowę prowadzono w latach 1969 – 1973, przywracając kamienicy wygląd sprzed wojny. Budynek został przystosowany do potrzeb biblioteki i połączony z nowo wybudowanym pawilonem.