Cerkiew św. Mikołaja Cudotwórcy w Bereżnicy Wyżnej

Cerkiew św. Mikołaja Cudotwórcy w Bereżnicy Wyżnej (obecnie kościół rzymskokatolicki pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny, filia parafii w Górzance) – drewniana filialna cerkiew greckokatolicka, znajdująca się w Bereżnicy Wyżnej.

Cerkiew św. Mikołaja Cudotwórcy w Bereżnicy Wyżnej (obecnie kościół rzymskokatolicki pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny, filia parafii w Górzance) – drewniana filialna cerkiew greckokatolicka, znajdująca się w Bereżnicy Wyżnej.

Historia

Cerkiew zbudowana została w roku 1830 lub 1839 przez cieślę Jana Hnatkowskiego z fundacji Mikołaja Krajewskiego w miejscu wcześniejszej cerkwi parafialnej z roku 1515. Należała do parafii greckokatolickiej w Żernicy Wyżnej. Została odnowiona w roku 1902. W okresie wysiedleń w budynku stacjonowało wojsko. Po roku 1947 przejęta przez kościół rzymskokatolicki. W roku 1961 zamknięta przez Urząd do Spraw Wyznań w Rzeszowie. Ponownie miejscem kultu stała się w roku 1970.

Budowa

Cerkiew w Bereżnicy Wyżnej jest świątynią orientowaną, o konstrukcji zrębowej, pozornie dwudzielną, z babińcem niewyodrębnionym z bryły budowli. Od zachodu przedsionek o konstrukcji słupowej. Prostokątny babiniec i nawa jednakowej szerokości. Prezbiterium węższe, zbudowane na planie prostokąta. Od północy przylega do niego zakrystia. Nad babińcem, nawą i prezbiterium znajduje się czterospadowy, jednokalenicowy dach. Nad przedsionkiem i zakrystią dachy pulpitowe.

Wnętrze

We wnętrzu znajduje się duża część ikonostasu z ikonami z XIX wieku, który przesunięty został na tylną ścianę prezbiterium. Brak w nim kilku prazdników, skradzionych w latach 80. XX wieku. Do lat 70. XX wieku w cerkwi znajdował się fragment XVII wiecznego ikonostasu z poprzedniej cerkwi. Na ścianach i stropie polichromia figuralna. W zakrystii znajduje się przedwojenne tabernakulum

Wokół cerkwi

Przed cerkwią na jej osi znajduje się drewniana, dwukondygnacyjna, dzwonnica o konstrukcji słupowej, nakryta dachem namiotowym. Wzniesiona w roku 1830. Znajdujący się w niej dzwon pochodzi z roku 1868.

Przy cerkwi użytkowany do dziś cmentarz cerkiewny, na którym znajdują się groby lokalnych właścicieli ziemskich.

Literatura

• Dmytro Błażejowśkyj - "Istorycznyj szematyzm Peremyskoji Eparchiji z wkluczennjam Apostolśkoji Administratury Łemkiwszczyny (1828-1939)", Lwów 1995, ISBN 5-7745-0672-X
• Stanisław Kryciński, Cerkwie w Bieszczadach, Wydawnictwo Rewasz, Pruszków, 2005, str. 49–50 ISBN 83-89188-38-4
• Magdalena i Artur Michniewscy, Marta Duda, Cerkwie drewniane Karpat. Polska i Słowacja, Wydawnictwo Rewasz, Pruszków, 2003, str. 183-184 ISBN 83-89188-08-2