Lubań

Lubań – najwyższy szczyt Pasma Lubania w południowo-wschodniej części Gorców. Duży, zalesiony masyw pocięty dolinami kilku potoków.

Lubań – najwyższy szczyt Pasma Lubania w południowo-wschodniej części Gorców. Duży, zalesiony masyw pocięty dolinami kilku potoków.

Topografia

Lubań ma 2 wierzchołki, według mapy Geoportalu obydwa tej samej wysokości. Wierzchołek wschodni (Średni Groń) jest zarośnięty lasem i pozbawiony widoków, wierzchołek zachodni słynie z rozległych panoram, szczególnie efektowne widoki bywają wczesnym rankiem. Różne źródła podają różne wysokości: na mapach wysokość określona jest na 1211 m n.p.m., ale tablica informacyjna na szczycie Lubania podaje wysokość 1225 m, podobnie przewodnik Gorce podaje wysokość wyższego (wschodniego) szczytu na 1225 m, a niższego na 1211 m.

Pomiędzy dwoma wierzchołkami Lubania rozpościera się polana Wierch Lubania, dogodny punkt widokowy na Tatry, Pieniny i Beskidy, węzeł szlaków turystycznych. Potoki spływające z północnych stoków Lubania uchodzą do Ochotnicy, ze stoków południowych do Krośnicy lub Zbiornika Czorsztyńskiego. Od południowej strony Lubań sąsiaduje z dużo niższym Wdżarem (767 m), oddzielony od niego szerokim siodłem przełęczy Drzyślawa (650 m).

Przyroda

Na południowych stokach Lubania, po wschodniej stronie potoku Kluszkowianka znajduje się leśny rezerwat przyrody Modrzewie. Z rzadkich roślin na Lubaniu rosną ostrożeń głowacz i ostrożeń dwubarwny. Poniżej polany Wierch Lubania, na południowym stoku zobaczyć można wychodnię piaskowców magurskich z ambonką skalną, zwaną Samorodami.

Historia

Już od 1860 kuracjusze ze Szczawnicy wyjeżdżali chłopskimi furkami pod szczyt Lubania. W 1912 wyznakowano pierwszy szlak turystyczny z Krościenka. Przy Samorodach w latach 1936–1939 Tatrzańskie Towarzystwo Narciarzy wybudowało schronisko turystyczne o około 100 miejscach noclegowych. Podczas II wojny światowej służyło głównie partyzantom i ukrywającej się przed Niemcami okolicznej ludności, był tu punkt etapowy i zaopatrzeniowy polskich partyzantów. W odwecie Niemcy 24 września 1944 r. spalili schronisko, przy okazji zabijając dwóch partyzantów. Kolejne schronisko zbudowane zostało przez PTTK w latach 1973–1974 na polanie Wyrobek (Wyrobki), na południe od szczytu. Była to bacówka – mały obiekt przeznaczony dla turystyki kwalifikowanej. Spłonęła doszczętnie w styczniu 1978 r. Kamienne fundamenty i piwnice po obydwu tych schroniskach istnieją do dzisiaj.

Studencka baza namiotowa

Na polanie działa od lat 60. XX w. studencka baza namiotowa Lubań. Czynna jest w miesiącach wakacyjnych. Początkowo należała do BPiT Almatur z Krakowa, obecnie do krakowskiego Oddziału Akademickiego PTTK. Zawsze prowadzona była przez przewodników z Studenckiego Koła Przewodników Górskich w Krakowie. Nocować tutaj można we własnym namiocie, lub w bazowym, dużym namiocie. Są namioty-stołówki, zadaszona wiata, wodę czerpie się ze źródełka położonego na południowych stokach Lubania (przy szlaku turystycznym na przełęcz Snozka).

Legendy

Według ludowych podań Lubań to miejsce przeklęte i magiczne zarazem. Miejscowi czarownicy toczyli tutaj między sobą spory. Po wypowiedzeniu przez jednego z baców-czarowników straszliwego przekleństwa całe stado owiec wraz z z juhasami zapadło się pod ziemię. Podobno w dniu św. Jakuba (25 lipca) z tego miejsca wydobywają się spod ziemi okrzyki juhasów i dzwonki owiec.

Szlaki turystyczne

Główny Szlak Beskidzki na odcinku Krościenko – Przełęcz Knurowska:

• z Krościenka przez Marszałek 3:10 h, ↓ 2:10 h
• z Przełęczy Knurowskiej przez Runek 3:35 h, ↓ 3:10 h

fragment szlaku Tarnów – Wielki Rogacz:

• z Ochotnicy Dolnej 2:15 h, ↓ 1:30 h
• z Przełęczy Snozka 2:05 h, ↓ 1:40 h

szlak Ochotnica Dolna – Grywałd:

• z Ochotnicy Dolnej 2:30 h, ↓ 1:35 h
• z Grywałdu 2:10 h, ↓ 1:20 h

szlak Tylmanowa – Lubań (Średni Groń):

• z Tylmanowej 2:15 h, ↓ 1:15 h