Kolegiata Najświętszej Marii Panny Królowej Polski w Gdyni

Kolegiata Najświętszej Marii Panny Królowej Polski (Kolegiata Gdyńska) – rzymskokatolicki, neobarokowy kościół filialny, należący do parafii NMP Królowej Polski, znajdujący się w gdyńskiej dzielnicy Śródmieście w sąsiedztwie ulicy Świętojańskiej.

Kolegiata Najświętszej Marii Panny Królowej Polski (Kolegiata Gdyńska) – rzymskokatolicki, neobarokowy kościół filialny, należący do parafii NMP Królowej Polski, znajdujący się w gdyńskiej dzielnicy Śródmieście w sąsiedztwie ulicy Świętojańskiej.

Historia kolegiata

Inspiratorem powstania kaplicy był pierwszy wójt Gdyni Jan Radtke, który jako wiceprezes przewodził Komitetowi Budowy Katolickiej Kaplicy w Gdyni. Grunt pod budowę został podarowany przez właścicielkę dużego gospodarstwa, Elżbietę Skwiercz. 29 września 1922 – w uroczystość św. Michała Archanioła, a zarazem dzień odpustu oksywskiej parafii – pod przewodnictwem proboszcza oksywskiego ks. Franciszka Łowickiego, będącego prezesem komitetu, odbyła się uroczystość poświęcenia kamienia węgielnego. Za prace budowlane była odpowiedzialna firma Mariana Baranowskiego i Romana Wojtkiewicza, którzy byli również architektami świątyni. Roboty murarskie trwały prawie dwa lata i zostały zakończone na wiosnę 1924.

Wiosną 1923 dokonano zmiany projektu budowlanego tak, aby umożliwić budowę kościoła zamiast kaplicy. W związku z tym komitet przekształcił się w Komitet Budowy Katolickiego Kościoła w Gdyni. 3 maja 1924 ks. Łowicki poświęcił kościół, stanowiąc wotum dziękczynne za odzyskanie przez Polskę niepodległości. Dzięki wybudowaniu kościoła mieszkańcy Gdyni nie musieli już udawać się 3-kilometrową drogą do kościoła w Oksywiu.

Projekt architektoniczny nawiązuje do barokowych i renesansowych kościołów Polski centralnej. Fundamenty świątyni zostały zbudowane z kamieni balastowych przywiezionych przez jeden z pierwszych statków, które zawinęły do będącego w budowie portu. Kościół jest jednonawowy, przykryty sklepieniem kolebkowym, głównym akcentem elewacji frontowej jest wieża-dzwonnica. W ołtarzu głównym znajduje się obraz Matki Bożej Pocieszenia namalowany przez prof. Jana Rutkowskiego, będący darem wojewody pomorskiego Stanisława Wachowiaka.

25 stycznia 1984 kościół został wpisany do rejestru zabytków wraz cmentarzem przykościelnym (zieleniec) i ogrodzeniem. W rej. zabytków woj. gdańskiego znajdował się pod nr 896, a obecnie w rejestrze woj. pomorskiego jest wpisany pod nr 1049.

Obecnie kościół ma rangę kolegiaty i jest siedzibą Kapituły Gdyńskiej oraz miejscem wieczystej adoracji Najświętszego Sakramentu.

Obok kolegiaty znajduje się nowszy kościół wybudowany w 1986. Od tego momentu przestał pełnić funkcje kościoła parafialnego, stając się kościołem filialnym tejże parafii. Oba przylegają do placu Jana Pawła II.

10 kwietnia 2011 roku przy kolegiacie odsłonięto tablicę pamiątkową poświęconą ofiarom katastrofy polskiego Tu-154 w Smoleńsku.