Dworzec kolejowy Białystok

Białystok – główna stacja kolejowa posiadająca dworzec kolejowy w Białymstoku. Według kategoryzacji PKP dworzec ma kategorię B.

Białystok – główna stacja kolejowa posiadająca dworzec kolejowy w Białymstoku. Według kategoryzacji PKP dworzec ma kategorię B.

Opis i zarys historyczny dworca

Głównym węzłem kolejowym województwa podlaskiego jest jego stolica. Przez miasto przebiega międzynarodowa linia kolejowa Warszawa-Białystok-Wilno-Petersburg (Rail Baltica – kolejowy odpowiednik Via Baltica). Linia nie jest jednak obecnie wykorzystywana w ruchu międzynarodowym. Na odcinku Grodno-Marcinkańce nie prowadzi się na niej wcale ruchu pasażerskiego, a na odcinku z Białegostoku do Grodna i z Marcinkańców do Wilna kursują na niej jedynie lokalne pociągi pasażerskie. Oprócz omawianej linii występuje jeszcze kilka połączeń regionalnych. Stacja posiada budynek dworcowy, kasy biletowe, 4 perony, wieżę wodną, górkę rozrządową. Łączna długość torów stacji Białystok wynosi 42 km.

Budynek dworca wybudowany podczas powstania linii warszawsko – petersburskiej w 1861 w stylu klasycystycznym. Pierwszy pociąg osobowy, przemierzający całą trasę z Warszawy do Petersburga, pojawił się w Białymstoku we wrześniu 1862 r. Zwiększająca się liczba przewozów pod koniec XIX w. sprawiła, że dworzec rozbudowano. Podczas I wojny światowej budynek został spalony przez wycofujące się wojska rosyjskie. Po zakończeniu działań wojennych dworzec odbudowano.

Podczas II wojny światowej dworzec został zbombardowany. Nie odzyskał już dawnej świetności mimo powojennej odbudowy i późniejszych remontów. W 1989 roku PKP rozpoczęły prace modernizacyjne dworca, które potrwały 14 lat. Odnowiony budynek dworca został oficjalnie otwarty 28 listopada 2003. Głównym centrum dowodzenia ruchu na stacji jest nastawnia dysponująca BŁd.

Najpiękniejszy dworzec w Polsce

Według rankingu Gazety Wyborczej z 2008 r. dworzec PKP w Białymstoku został uznany za najpiękniejszy dworzec w Polsce, na drugim miejscu był dworzec w Lublinie, a na trzecim w Częstochowie. Białostocki dworzec otrzymał 71 punktów na 100 możliwych.

Linie kolejowe

Przez stację główną Białystok przechodzą następujące linie kolejowe:

• 6 Zielonka – Białystok – Kuźnica Białostocka, długość: 220,2 km; otwarcie linii: 18 maja 1862 (jednotorowa linia szerokotorowa o prześwicie 1 524 mm), zmiana szlaku na normalnotorowy: 1918, elektryfikacja: 23 marca 1952 – 10 września 1986
• 38 Białystok-Ełk-Korsze-Głomno, długość: 235,1 km; budowa: 1866-1872; otwarcie linii: styczeń 1873; (2-torowa na 103 km odcinku Białystok-Ełk tylko do początku 1945), odcinek do Ełku zelektryfikowana w grudniu 1990, od czerwca 2002 przewozy pasażerskie odbywają się tylko na 202 km odcinku Białystok-Korsze
• 32 Czeremcha-Białystok, długość: 76,1 km; otwarcie linii: styczeń 1874 (2-torowa tylko do zakończenia II wojny światowej), nie zelektryfikowana
• 37 Białystok-Zubki Białostockie, długość: 47,1 km; otwarcie linii: styczeń 1886 (1-torowa na całej linii), nie zelektryfikowana, od maja 2006 czynny jest tylko 36 km odcinek Białystok-Waliły (wyłącznie przewozy towarowe)

Perony

Na stacji Białystok znajdują się 4 perony dalekobieżne:

• Peron 1 – zmodernizowany na początku 2004 roku. Obsługuje ruch dalekobieżny z północnej i północno-zachodniej części Polski w kierunku Ełku, Olsztyna, Trójmiasta oraz Szczecina.
• Peron 2 – obsługuje ruch dalekobieżny w kierunku Warszawy oraz Ełku.
• Peron 3 – główny peron dworcowy; obsługuje ruch pociągów w kierunku Suwałk, Litwy (Wilno, Szostaków), Warszawy, Poznania, Krakowa, Łodzi Kaliskiej, Wrocławia oraz Bydgoszczy.
• Peron 4 – obsługuje ruch pociągów w kierunku Kuźnicy Białostockiej, Białorusi (Grodno), Suwałk, Czeremchy.

Otoczenie

W pobliżu dworca kolejowego znajduje się dworzec autobusowy PKS, urząd pocztowy, przystanki komunikacji miejskiej i prywatnej, centrum handlowe "Centrum Park", bazar "Madro" oraz sklepy spożywcze i kioski.

Dojazd do dworca

• autobusami komunikacji miejskiej: 1, 2, 4, 10, 11, 18, 19, 20, 21, 21N, 22, 23, 27, 28, 100, 103, 106, 107, 111