Piwnica Świdnicka

Piwnica Świdnicka zwana również Indiami - nieistniejąca już piwiarnia zlokalizowana w północno-wschodnim narożniku piwnic krakowskiego ratusza, z oknami wychodzącymi na Rynek, pod adresem Rynek Główny 1.

Piwnica Świdnicka zwana również Indiami - nieistniejąca już piwiarnia zlokalizowana w północno-wschodnim narożniku piwnic krakowskiego ratusza, z oknami wychodzącymi na Rynek, pod adresem Rynek Główny 1.

Historia

Zgodnie z obowiązującymi w Krakowie średniowiecznymi zwyczajami i królewskimi prawami, sprowadzane spoza miasta piwo mogło było sprzedawane tylko pod kontrolą Rady Miejskiej, a że krakowscy rajcy mieli na tę intratność nadany odpowiedni przywilej królewski, prowadzili działalność rozprowadzania w grodzie trunku sprowadzanego ze Świdnicy, wprost z ratuszowych piwnic - stąd wzięła się jej nazwa Piwnica Świdnicka (podobne piwnice funkcjonowały np. we Wrocławiu, czy w Toruniu). Piwo wytwarzane w Krakowie (przez lokalny cech piwowarów) pod koniec XV wieku było gorsze od świdnickiego oraz klasztornego z Kazimierza, popyt na nie się więc zmniejszał, rósł za to na trunek świdnicki sprowadzany do piwnic pod ratuszem. Piwnica cieszyła się tak złą sławą, że opisał ją nawet Andrzej Frycz Modrzewski:

Ludzie próżnujący cały dzień tam leżą, piją

a żywią się z nierządnicami bardzo rozpustnie:
dzieweczek i niewiast uczciwych pod zasłoną tańca
albo jakiej innej gry do siebie proszą, a w ten czas
o ich stateczność pilno starają. A gdzież swarów,
guzów, ran, ochronienia, zabijania, przytrafia się
jako w karczmach.

W 1456 roku król Kazimierz Jagiellończyk odebrał rajcom przywilej sprowadzania piwa, jednak już w 1501 roku Jan Olbracht zniósł ojcowski zakaz i nadał Krakowowi monopol na sprzedaż piwa świdnickiego. Wielu złodziejaszków i ludzi marginesu znajdywało tutaj schronienie toteż w 1540 roku Piwnica Świdnicka została zamknięta ponieważ: niecne białogłowy, wiedząc iż mężczyźni podochoceni z piwnicy wychodzą - sidła na nich nastawiały przy wejściu, które Indianami zwano.

Po chwilowym zastoju, ratuszowe podziemia przekształcono w karczmę, nazwaną Szynk Indie (nawiązującą do poprzedniej potocznej Indyja) dalej przyciągając ludzi marginesu społecznego i złodziejaszków. W 1757 roku niejaki Maciej Głogowski, oskarżony o kradzież zeznaje: Mieszkałem w Piwnicy Świdnickiej przez pięć niedziel. Nazwa "świdnicka" przyjęta od wybornego piwa śląskiego dotrwała prawie do czasów zburzenia Ratusza które nastąpiło w latach 1817-1820, a od XVIII wieku kiedy piwnica ponownie zaczęła cieszyć się złą sławą wśród krakowian, została nazwana pospolicie "świńską", zaś w 1717 roku odnotowano określenie spelunca latronum - jaskinia łotrowska. Nazwy te znalazły nawet oddźwięk w aktach urzędowych, lustracjach i inwentarzach.

Ambroży Grabowski tak charakteryzował to miejsce w XIX wieku:

Współczesność

Po remoncie piwnic ratuszowych w latach 1961-1967 otwarto w niej Kawiarnię Ratuszowa, która nawiązywała wystrojem i tradycjami do średniowiecznej Piwnicy Świdnickiej. Współcześnie w lokalu funkcjonuje "RestroBar Ratuszowa".